Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Kiam la Esperanto-muzeo estis oficiale inaŭgurita, la 1-an de aŭgusto 1929 en la pompa salono de la Nacia Biblioteko, ĝi estis unu el la unuaj lingvo-muzeoj en la mondo. En 2019 la internacia reto de lingvomuzeoj kalkulas 80 lingvomuzeojn inter kiuj kiuj kvin rilatas al Esperanto. La reprezentanto de la internacia reto de lingvomuzeoj konkludis dirante ke "lingvo ĉefe temas pri socia statuso kaj komunumoj, kun iuj implicoj por la lingvomuzeoj".
Linio 1:
'''Atentu !''' por la historia teksto de Hugo Steiner vidu : [[Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno|Internacia Esperanto Muzeo en Vieno]].[[Dosiero:Palais Mollard.jpg|thumb|alternative=|599x599px569x569px]]La '''Esperantomuzeo''' kaj '''Kolekto por Planlingvoj''' estas sekcio interne de la [[Aŭstria Nacia Biblioteko]] (ANB, germane ÖNB).
Fondita en 1927 fare de [[Hugo Steiner]] kiel asocio, ĝi fariĝis parto de [[Aŭstria Nacia Biblioteko|ANB]] en 1928 kaj inaŭguriĝis en 1929 en solena ceremonio kun la ĉeesto de gravaj personoj de la internacia esperantistaro kaj la aŭstra politikistaro. Ĝi fariĝis unu el la plej grandaj bibliotekoj de [[Esperanto]] kaj aliaj planlingvoj. Situo: [[Palaco Mollard|Palais Mollard]], 1-a distrikto, Herrengasse 9, teretaĝo, 1010 Vieno, Aŭstrio.
 
Fondita[[Hugo Steiner]], kiu trasnprenis de Felikso Zamenhof (1868–1933) la ideon de centra internacia Esperanto-biblioteko, fondis la muzeon en 1927 farekiel deasocio<ref name=":0">[https://www.liberafolio.org/2019/11/25/la-esperanto-muzeo-en-vieno-igis-90-jara/ La Esperanto-muzeo en Vieno iĝis 90-jara], [Hugo[Libera SteinerFolio]], kiella asocio25-an de novembro 2019, ĝialirite la 29-an de novembro 2019</ref>. Ĝi fariĝis parto de [[Aŭstria Nacia Biblioteko|ANB]] en 1928 kaj inaŭguriĝis en 1929 endum solena ceremonio kun la ĉeesto de gravaj personoj de la internacia esperantistaro kaj la aŭstra politikistaro. Ĝi fariĝis unu el la plej grandaj bibliotekoj de [[Esperanto]] kaj aliaj planlingvoj. Situo: [[Palaco Mollard|Palais Mollard]], 1-a distrikto, Herrengasse 9, teretaĝo, 1010 Vieno, Aŭstrio.
== "Esperantomuzeo" kaj "Internacia Esperanto-Muzeo (IEM)" ==
La pli mallonga nomformo “Esperantomuzeo”, enkondukita en 2005 por atingi integriĝon en la publikrilatan koncepton de ANB, estas hodiaŭ la ununura oficiale uzata. Valida nomo apud la supre menciita estas ankaŭ Internacia Esperanto-Muzeo (IEM). Ĝi festas en 2019 sian 90-jaran jubileon<ref>Bernhard Tuider, "90-jara jubileo La Esperantomuzeo en Vieno festas!", [[Esperanto (revuo)|Revuo Esperanto]], p. 150-151, n-ro 1337(7-8) Julio-Aŭgusto 2019.</ref>.
 
== "Esperantomuzeo" kaj- "Internacia Esperanto-Muzeo (IEM)" ==
La nomo ''Internacia Esperanto-Muzeo en Wien (IEMW)'', kun la variaĵo ''Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno (IEMV)'', kiun utiligis precipe la fondinto, tamen neniam estis oficiala kaj rilatas ekskluzive al asocio, kiu subtenas la laboron de tiu sekcio de la Nacia Biblioteko.
La pli mallonga nomformo “''Esperantomuzeo''”, enkondukita en [[2005]] por atingi integriĝon en la publikrilatan koncepton de la Aŭstria Nacia Biblioteko - ANB (germane ÖSB), estas hodiaŭ la ununura oficiale uzata.
 
La pli mallonga nomformo “Esperantomuzeo”, enkondukita en 2005 por atingi integriĝon en la publikrilatan koncepton de ANB, estas hodiaŭ la ununura oficiale uzata. Valida nomo apud la supre menciita estas ankaŭ ''Internacia Esperanto-Muzeo'' (IEM). Ĝi festas en 2019 sian 90-jaran jubileon<ref>Bernhard Tuider, "90-jara jubileo La Esperantomuzeo en Vieno festas!", [[Esperanto (revuo)|Revuo Esperanto]], p. 150-151, n-ro 1337(7-8) Julio-Aŭgusto 2019.</ref>.
 
La nomo ''Internacia Esperanto-Muzeo en Wien (IEMW)'', kun laĝia variaĵovarianto ''Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno (IEMV)'', kiun utiligis precipe la fondinto, tamen neniam estis oficiala kaj rilatas ekskluzive al asocio, kiu subtenas la laboron de tiu sekcio de la Nacia Biblioteko.
 
==Historio==
[[Dosiero:1928 revuo Esperanto 5-110.jpeg|eta|maldekstra525x525px|Pri la estiĝo de la "Esperantomuzeo", laŭ ''[[Esperanto (revuo)|Esperanto]]'', 1928.|alternative=]]
Ekde la komenco [[Hugo Steiner]] celis krei - apud la muzeo - ankaŭ bibliotekon por [[Esperanto]] kaj aliaj planlingvoj. La kolekto rapide kreskis danke al internacia subteno kaj fariĝis mondfama. Post la anekso de [[Aŭstrio]] fare de la nazioj en 1938, la [[Gestapo]] fermis la Esperantomuzeon, sed pro la fakto, ke la materialo apartenis al [[Aŭstria Nacia Biblioteko|ANB]], nenio estis detruita. En 1947 okazis la reinaŭguro kaj en la kvindekaj kaj sesdekaj jaroj la unua kaj dua dungo de profesiaj bibliotekistoj, [[Herbert März]] kaj [[Walter Hube]], kiu direktoriĝis en [[1965]]. Ekde 1985 gvidis ĝin [[Herbert Mayer]], ekde 2013 Bernhard Fetz; por interesatoj kaj fakuloj [[Bernhard Tuider]] deĵoras kiel unua kompetenta fakulo. 1990 aldoniĝis plia funkcia nomo, kiu rilatas al tiu biblioteka rolo: ’’Kolekto por Planlingvoj’’. En 1995 la biblioteko ricevis trian postenon.
[[2005]] okazis la translokiĝo al la [[Palaco Mollard]]. Temas pri nove restaŭrita baroka palaco en la centro de [[Vieno]] inter la Ministerio por Internaj kaj la Ministerio por Eksteraj Aferoj.
 
== La muzeo ==
[[Dosiero:Esperantomuseum 2015.jpg|thumb|rightalternative=|380x380ra]]
Sur 80 kvadratmetroj la Esperantomuzeo prezentas per moderna muzea koncepto la historion de [[Esperanto]] kaj peras gravajn sciojn pri ĝia lingva kvalito kaj ĝia hodiaŭa disvastiĝo. La klarigaj lingvoj estas [[Esperanto]], la germana kaj la angla. Interaktivaj komputilaj instalaĵoj montras, ke Esperanto ne estas izolita fenomeno, sed grava facedo de la homa lingva kreivo per la prezento de la fakto, ke ankaŭ tiel nomataj naturaj lingvoj disponas pri ne malmultaj artefaritaj elementoj, kio tre bone videblas pere de inventitaj vortoj. Tiel prezentiĝas la angla kaj la germana almenaŭ parte kiel planlingvoj. Krome du filmetoj donas impreson pri la belsoneco de Esperanto kaj prezentas faktojn en moderna kaj facile alirebla formo. La muzeo estas inkluzivita en la publikrilata laboro de la [[Aŭstria Nacia Biblioteko]], kio klarigas la fakton, ke rilate al ĝia grandeco la muzeo havas eksterordinare multajn vizitantojn. Ekzemple en 2017 pasis tra ĝi 21.256 personoj<ref>[http://www.europo.eu/eo/documentloader.php?id=473&filename=eb-177-2018-01.pdf ''Eŭropa Bulteno'' 177], janvier 2018, p. 5</ref>.
 
== Internacia reto de lingvomuzeoj ==
La Esperantomuzeo estas membro de la Internacia reto de lingvomuzeoj ekde ĝia fondo en julio 2016<ref>(angla) ''[https://languagemuseum.org/wp-content/uploads/347-20160703-platform-language-network.pdf International network of language museums]''</ref>. Tiu reto inter alie volas promocii la volorojn de plurlingvaj socioj, la rolon de lingvomuzeoj. Ĝi volus ankaŭ disvolvi virtualajn ekspoziciojn kiel strategian respondon por lingvaj muzeoj<ref>(angla) ''[https://languagemuseum.org/international-network-of-language-museums-makes-its-debut/ International Network of Language Museums Makes its Debut]'', NML, la 19-an de aŭgusto 2019, alirite la 27-an de novembro 2019</ref> kaj disktui ekzemple problemojn rilate al laboro pri [[Nemateria kultura heredaĵo|nemateria]] kultura [[heredaĵo]]. La reto kunlaboros kun la [[Internacia Konsilio de Muzeoj]] (ICOM) kaj la [[Internacia Komitato de Literaturaj Muzeoj]] (ICLM).
 
Lingvo-muzeoj estis unu el la temoj<ref name=":1">(angla) Ottar Grepstad, ''[https://www.onb.ac.at/fileadmin/user_upload/PDF_Download/ESP_abstracts.pdf Language Museums of the World: Change, Diversity and Opportunities]'' (PDF) (Lingvomuzeoj en la mondo: ŝanĝo, diverseco kaj oportunecoj), Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB), </ref> dum la internacia scienca simpozio pri la temo "[[Planlingvo|planlingvoj]] kaj [[lingvoplanado]]" okaze de ka 90-jara jubileo de la Esperanto-muzeo, okazinta en Aŭstria Nacia Biblioteko<ref name=":0" />.
 
Kiam la Esperanto-muzeo estis oficiale inaŭgurita, la 1-an de aŭgusto 1929 en la pompa salono de la Nacia Biblioteko, ĝi estis unu el la unuaj lingvo-muzeoj en la mondo<ref name=":0" />. En 2019 la internacia reto de lingvomuzeoj kalkulas 80 lingvomuzeojn inter kiuj kiuj kvin rilatas al Esperanto. La reprezentanto de la internacia reto de lingvomuzeoj konkludis dirante ke "lingvo ĉefe temas pri socia statuso kaj komunumoj, kun iuj implicoj por la lingvomuzeoj"<ref name=":1" />.
 
== La biblioteko kaj la "kolekto por planlingvoj" ==
La '''Kolekto por Planlingvoj''' ne nur estas la plej granda de sia speco. Ĝi estas ankaŭ profesie organizita kaj troviĝas sur la plej moderna nivelo de la biblioteka teknologio. Konvena klimatizita stokado, kontraŭ-incendiaj instalaĵoj, daŭra kontrolo de ilia stato kaj regula restaŭrado garantias plej bonan konservadon de la dokumentoj. Krome ĝi ofertas ĉiujn servojn de moderna biblioteko. Ampleksa deĵora horaro (32 horojn en la semajnoj) faciligas la aliron.
Krome ĝi ofertas ĉiujn servojn de moderna biblioteko. Ampleksa deĵora horaro (32 horojn en la semajnoj) faciligas la aliron.
 
===La havaĵo===
35.000 libroj kaj broŝuroj, 3.700 titoloj de revuoj, 3.500 muzeaj objektoj, 10.000 aŭtografoj kaj manuskriptoj, 22.000 fotoj, 1.500 afiŝoj, 40.000 flugfolioj kaj unuopaj gazetartikoloj, dokumentoj pri 500 planlingvoj. Menciendas, ke ne estas kalkulitaj duoblaĵoj, tiel ke la realaj nombroj estas efektive pli grandaj ol la menciitaj. La reto
 
===Trovanto===