Faŝismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 58:
La sinteno de la fino de la jarcento estis influita de variaj intelektulaj disvolvigoj, kiel la [[Darvinismo|darvinisma]] [[biologio]]; la [[Tutarta verko|Vagnera estetiko]]; la [[Raciismo|raciismo]] de [[Arthur de Gobineau]]; la [[psikologio]] de [[Gustave Le Bon]]; kaj la filozofioj de [[Friedrich Nietzsche]], [[Fjodor Dostojevskij]] kaj [[Henri Bergson]].<ref name="Zeev 1998 p. 171" > Sternhell, Zeev, "Crisis of Fin-de-siècle Thought" in Griffin, Roger, ed., International Fascism: Theories, Causes and the New Consensus (Londono kaj Novjorko, 1998) p. 171. </ref> La [[Socia darvinismo]], kiu akiris disvastigitan akcepton, ne faris distingon inter fizika kaj socia vivo, kaj vidis la homan kondiĉon kiel konstanta luktado por atingi la [[Supervivo de la plej taŭgaj|supervivadon de la plej taŭgaj]].<ref name="Zeev 1998 p. 171"/> La socia darvinismo defiis la postulon de pozitivismo por intenca kaj racia elekto kiel determinanta konduto de homoj, fokuse al heredo, raso kaj medio.<ref name="Zeev 1998 p. 171"/> La emfazo de la socia darvinismo al la biogrupa identeco kaj al la rolo de organikaj rilatoj ene de la socioj kiuj klinas al la legitimeco kaj alvoko por naciismo.<ref name="routledge14" > Stanley G. Payne. A history of fascism, 1914–1945. Digital printing edition. Oxon, England: Routledge, 1995, 2005. p. 29. </ref> Ankaŭ novaj teorioj de socia kaj politika psikologio malakceptis la nocion de homa konduto regata de racia elekto kaj anstataŭe plendis, ke [[emocio]] estas pli influa en politikaj aferoj ol racio.<ref name="Zeev 1998 p. 171"/> La argumento de Nietzsche ke "Dio estas mortinta" koincidis kun lia atako al la "ŝafara pensmaniero" de [[kristanismo]], demokratio kaj moderna kolektivismo; lia koncepto de ''[[Superhomo]]''; kaj lia defendo de la [[volo de potenco]] kiel unuaranga instinkto, estis grava influo super multo de la generacio de la fino de la jarcento.<ref name="routledge15"> Stanley G. Payne. A history of fascism, 1914–1945. Digital printing edition. Oxon, England: Routledge, 1995, 2005. pp. 24–25. </ref> La postulo de Bergson de la ekzisto de "''élan vital''" (aŭ viva elano) centris al libera elekto kaj malakceptis la procedojn de materiismo kaj determinismo; tio defiis al Marksismo.<ref name="routledge16"> Stanley G. Payne. A history of fascism, 1914–1945. Digital printing edition. Oxon, England: Routledge, 1995, 2005. p. 25. </ref>
 
[[Gaetano Mosca]] en sia verko ''Elementi di scienza politica '' (1896) disvolvigis la teorion ke en ĉiuj socioj "organizita minoritato" hegemonios kaj regos super la "disorganizita majoritato".<ref name="William Outhwaite 2006. p. 442"> William Outhwaite. The Blackwell dictionary of modern social thought. Wiley-Blackwell, 2006. p. 442. </ref><ref name="Tracy H. Koon 1943. p. 6"/> Mosca postulas ke estas nur du klasoj en socio, "la reganta" (nome la organizita minoritato) kaj "la regata" (nome disorganizita majoritato).<ref name="Giuseppe Caforio 2006. p. 12"/> Li postulas ke la organizita naturo de la organizita minoritato faras ĝin nerezistebla al ajna individuo de la dizorganizita majoritato.<ref name="Giuseppe Caforio 2006. p. 12"/>
 
Franca [[naciismo|naciisto]] kaj reakcia monarkiisto [[Charles Maurras]] influis super faŝismo.<ref name="nationalism18"/> Maurras defendis tion kion li nomis kiel [[integra naciismo]], kiu alvokas al organika unueco de nacio kaj Maurras insistis, ke pova monarko estas ideala estro de nacio. Maurras malfidis je tio kion li konsideris la demokratia mistifiko de la popola volo kiu kreis nepersonan kolektivan subjekton.<ref name="nationalism18"/> Li postulis, ke pova monarko estas personigita suvereneco kiu povas plenumi aŭtoritaton por unuigi la nacian popolon.<ref name="nationalism18"/> La integra naciismo de Maurras estis idealigita de faŝistoj, sed modifita en modernigita revoluciema formo kiu devojiĝis el la monarkismo de Maurras.<ref name="nationalism18"> David Carroll. French Literary Fascism: Nationalism, Anti-Semitism, and the Ideology of Culture. p. 92. </ref>