Szczecinek: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 39:
| fondita = 1310
| urborajtoj = 1310
| ĝemelaj_urboj = ([[Francio]]) [[Noyelles-sous-Lens]]<br />([[Germanio]]) [[Neustrelitz]]<br />([[Nederlando]]) [[Bergen (Norvegio) op Zoom]]
| retpaĝaro = http://www.szczecinek.pl
| domajno =
Linio 47:
[[Dosiero:Szczecinek - kościół pw Narodzenia NMP.jpg|eta|200px|maldekstra|La preĝejo de [[Dipatrino]] Maria en Szczecinek]]
[[Dosiero:Zachodni34567Słowianie.png|eta|200px|maldekstra|La [[gento]]j de okcident-slavoj, en la 9-a kaj 10-a jarcentoj]]
 
==Historio==
== Historio ==
=== Historio de Szczecinek en la [[Mezepoko]] ===
[[Dosiero:Polska 1102 - 1138.png|thumbeta|maldekstra|200px|Pollando dum la regado de [[Boleslavo la 3-a (Pollando)|'''Boleslavo la 3-a Kurbabuŝa''']]]]
[[Dosiero:WartislawIV.Elisabeth.JPG|eta|maldekstra|200px|La duko de [[Pomerio]] Warcisław la 4-a kun sia edzino Elizabeta de [[Lindow-Ruppin]], el la genealogia arbo de la jaro 1598.]]
[[Dosiero:Erik I, 1382-1459, hertig av Pommern konung av Danmark Norge och Sverige - Nationalmuseum - 15058.tif|eta|200px|maldekstra|[[Eriko de Pomerio]], duko de [[Pomerio]], reĝo de [[Danio]], [[Norvegio]] kaj [[Svedio]]]]
Dum la frua [[Mezepoko]] en la ĉirkaŭaĵo de la hodiaŭa urbo estis malgranda [[burgo]]. Tamen ĝi estis detruita komence de la 12a jc.
Probable dum la tempo de bataloj de [[Boleslavo la 3-a (Pollando)|'''Boleslavo la 3-a Kurbabuŝa''']] por akiri [[Pomerio]]n. Fine de la 13a kaj konmence de la 14a jarcentoj estis la ekspansio de [[Brandenburgio]] al [[Pomerio]]. Pomorze Zachodnie wkroczyło w XIV
wiek podzielone, rozbite na szereg małych księstw, z których każde prowadziło
swoją własną, mniej lub bardziej niezależną politykę. Por kontraŭstari al [[Brandenburgio]] unu el la princoj de [[Okcidenta Pomerio]], '''Warcisław la 4-a''' (1291-1326),
Linio 64 ⟶ 65:
szczecineckie przetrwało do jego śmierci w 1390 roku. W okresie wojen
polsko-krzyżackich, na zamku w Szczecinku odbyły się dwa zjazdy: w 1409 i 1423
roku. Partoprenis ankaŭ en ili la pomeriaj princoj, altaj majstroj de la [[Teŭtona Ordeno]] kaj en la dua ankaŭ [[Eriko de Pomerio]] (1382-1459) (vidu la apudan bildon) kiu estis la [[duko]] de [[Pomerio]] kaj samtempe li estis la reĝo de [[Danio]], [[Svedio]] kaj [[Norvegio]].
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
 
=== Historio de Szczecinek de la 16-a jc ĝis la 19-a jc ===
[[Dosiero:Bogislaw X von Pommern.JPG|eta|200px|dekstra|Duko de [[Pomerio]] Bodusław la 10-a "Granda"]]
[[Dosiero:Map Thirty Years War-fr.svg|eta|maldekstra|[[Eŭropo]] dum la [[Tridekjara Milito]]]]
[[Dosiero:Princess Hedwig of Brunswick-Wolfebuttel, Duchess of Pomerania.jpg|eta|200px|dekstra|Dukino de [[Pomerio]] Jadvigo (Hedvigo) el [[Brunsvigo-Wolfenbüttel]]]]
[[Dosiero:Europa w czasach Napoleona (Ultima Thule).png|thumbeta|maldekstra|200px|Eŭropo dum la [[Napoleonaj Militoj]] kiuj daŭris de 1803 ĝis 1815 jaro]]
[[Dosiero:Szczecinek, Plac Wolności w nocy (01).jpg|eta|200px|maldekstra|La Plac Wolności / Placo de Libereco, nokte]]
La 16a jc kaj la regado de duko de [[Pomerio]] '''Bogusława la 1-a''' tio estis en la historio la tempo de paco kaj disvolvo. Dopiero w latach 1581-1592, podobnie jak na całym Pomorzu,
nasiliły się niepokoje społeczne, które w przypadku Szczecinka przybrały formę
walki z czarownicami. Dum la [[Tridekjara milito]] (1618-1648) należał do
najgorszych w dziejach miasta. Przemarsze wojsk wszystkich walczących armii,
rabunki, napady i wreszcie zaraza spustoszyły Szczecinek. Jedynym pozytywnym
wydarzeniem było w tamtym czasie ufundowanie w 1640 roku fare de Dukino de [[Pomerio]] Jadvigo (Hedvigo) el [[Brunsvigo-Wolfenbüttel]] jednego z pierwszych en [[Okcidenta Pomerio]] gimnazjów. Koniec
XVIII i wiek XIX przynosi dalszy rozwój miasta. Wielkie znaczenie dla rozwoju
miasta miało obniżenie wód jeziora Wielimie przeprowadzone w latach 1780-1784.
Linio 85 ⟶ 86:
zamieszkiwało 1.749 osób, a już w 1843 roku - 4.054. Zwiększała się też liczba
domów. W 1800 roku było ich 299, w 1825 roku - 347, 1840 roku - 378, a w 1855
roku - 466. En la jaro 1878 Szczecinek ricevis la fervojan ligon kun [[Węgorzewo]].
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
 
=== Historio de Szczecinek dum la 20-a jc ===
[[Dosiero:Curzon-linio.svg|eta|250px|dekstra|[[Curzon-linio]] kaj ŝanĝoj de la teritorio de Pollando post la [[Dua Mondmilito]]]]
En la jaro 1910 la tiama urba estraro organizis la solenaĵon okaze de la 600-jara datreveno de la urbo
Szczecinek. W okresie międzywojennym miasto stało się znanym i popularnym
ośrodkiem turystycznym.
 
Duża w tym zasługa dobrych połączeń kolejowych, dzięki
Linio 104 ⟶ 105:
[[Dosiero:Gryf szczecinecki.jpg|eta|200px|dekstra|La [[Grifo]] el la [[blazono]] de la urbo]]
Post la fino de [[Dua Mondmilito]] la urbo eniris Pollandon laŭ la decido de la [[Potsdama konferenco]] kaj ankaŭ laŭ la decidoj de la konferenco komenciĝis la procedo de translokiĝo de la germana popolo kaj anstataŭigo de ili per poloj de la centra Pollando kaj de orienta Pollando de post la [[Curzon-linio]] (vidu la apudan mapon).
La nuna nomo de la urbo estis administre decidita la 7an de majo 1946.
 
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', doktoriĝ-kandidato el Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
 
=== Bibliografio ===
* Zygmunt Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, [[Poznań]]: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996.
 
* Zygmunt Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, [[Poznań]]: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1996.
 
* Jarosław Ellwart, Dariusz Piasek, Wał Pomorski, [[Gdynia]]: Wydawnictwo Region, 2014.
 
* Mieczysław Jaroszewicz, Włodzimierz Stępiński, Żydzi oraz ich sąsiedzi na Pomorzu Zachodnim w XIX i XX wieku, [[Varsovio]]: Wydawnictwo DIG, 2007.
 
* Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, [[Szczecin]]: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.
 
* Jan Maria Piskorski, Pomorze Zachodnie poprzez wieki, [[Szczecin]]: Zamek Książąt Pomorskich, 2001.
 
* Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, [[Szczecin]]: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica,
2005.
 
* Janusz Władysław Szymański, Książęcy ród Gryfitów, [[Goleniów]]-[[Kielce]]: Oficyna Wydawnicza STON 2, 2006.
 
* Zygmunt Świechowski, Sztuka PomorzaZachodniego, [[Varsovio]]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
 
== Partneraj urboj ==
* [[Bergen op Zoom]], [[Nederlando]]
* [[Neustrelitz]], [[Germanio]]
* [[Noyelles-sous-Lens]], [[Francio]]
* [[Söderhamn]], [[Svedio]]
 
== Famuloj ligitaj kun la urbo ==
* [[Aleksander Wolszczan]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.szczecinek.pl/ Interreta paĝo de Urb-Oficejo Szczecinek]
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Urboj de Okcidentpomeria provinco]]