Fato: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e - tajperaro
Linio 1:
'''Fato''', el la latina ''fatum'', derivaĵo de ''fari'' (diri, paroli, do kio estas dirita, plurale ''fata''). La latina termino indikas unue la vorton, la diraĵon de la diaĵo (vox Jovis, Διός α΅ισα = voĉo de Dio), due la nerevokeblan destinon fiksitan ekde la komenco kiun neniu sukcesas revoki, kaj tiel la morton; la pluralo, fatoj (latine ,''fata''), indikas ankaŭ la eldirojn de aŭguristo anoncanta estontaĵojn; kaj fine la personigon mem de la destino, nome la [[Moiroj]] de la grekoj kaj la [[Parkoj]] de la latinoj, nomataj ĝuste Fata, la tri Fata (vidu ankaŭ Fatae de la [[Keltoj]] regantaj la destinon de viroj kaj virinoj).
 
La diaĵo Fato bildigita senvida servis por indiki la DestinnonDestinon, filon de [[Kaoso]] kaj de la Nokto.
 
Skribis [[Cicerono]] en [[De Fato]], XXI: “Se la aferoj aranĝiĝas laŭ la difinoj supre uzitaj, ĉio kio okazas, okazas per kaŭzoj antaŭagintaj; se tio veras, sekvas ke ĉio okazas per decidoj de la fato; tial, ĉio kio okazas, okazas per la volo de fato)
Linio 13:
==Fato kaj [[Providenco]]==
 
Kun la ensceniĝo de la monoteismaj religioj la Fato ekmalaperis. Aparte la kristanaj teologioj ekde komence ne akceptis la paganan koncepton pri Fato ĉar ĝi estus forto-povo aŭ io sendevena kaj neobeanta al Dio Kreinto kiel kreinto de ĉio. Laŭ [[kristanismo]], neniu estaĵo povas ekzisti kune kun Dio, se ne la kreitaĵoj kreitaj de li mem. Ĉio kio okazas, okazas pro tio ke li tiel destinas povante ĉiumomente destini alimaniere; kaj tion Dio faras respektante la liberonliberan volon de la inteligenta persono. La Dia agado, kondukanta la kreaĵon al la destino de li dekretita nomumiĝas Providenco.
 
Plurestis tamen (en iu speca kolektiva nekonscio) iu pli/malpli vaga nocio pri destino kiu, krom filozofiaj spekulativaĵoj, puŝadis al konscia akceptado de iu fataleco naturisme perceptata.