János Bolyai: Malsamoj inter versioj

'''BOLYAI János''' (bojai; naskiĝis la [[15-an de decembro]] [[1802]] en [[Kolozsvár]], mortis la [[27-an de januaro]] [[1860]] en [[Marosvásárhely]]) estis [[hungario|hungara]] [[matematikisto]], ellaboristo de [[Eŭklida geometrio|neeŭklida geometrio]], militinĝeniero, filo de [[Farkas Bolyai]].

 

La knabeto ellernas legi kvazaŭ per si mem. Sepjara, li lernas violoni kaj estas dekjara, kiam li estas jam membro de arĉkvarteto. Eĉ komponi li provadas.

 

Naŭjara li estas, kiam li komencas la sisteman lernadon. La matematikon instruas al li la patro mem. Baldaŭ li konatiĝas kun la uzataj matematiko- kaj fiziko-libroj de sia epoko, kaj la matematiko fariĝas baldaŭ teritorio tiel konata por li, ke apenaŭ la patro metas la tezon, li jam solvas ĝin kaj petas sekvontan tezon.

 

 

== Geometrio Bolyaia ==

Kaj la Eŭklida kaj la Bolyaia geometrio estas logikaj teorioj, tial nur la sperto povis decidi, ke en la realo kiu el ili estas pli laŭcela kaj pli adaptebla al la metodoj de la sciencaj esploroj por pli funde ekkoni la mondon nin ĉirkaŭantan. Dum en lia epoko oni ankoraŭ ne povis prijuĝi tion, en la moderna fiziko, surbaze de la ĝenerala relativeca teorio de Einstein, oni jam sukcesis demonstri, ke en la proksimeco de grandaj ĉielkorpoj — tiel ankaŭ proksime al la Suno — la lumradioj dekliniĝas, kies unu konsekvenco estas, ke en la proksimeco de tiel grandaj korpoj, vere, unu el la ne-Eŭklidaj geometrioj estas valida.

 

 

== Eksteraj ligiloj ==

* ''Bolyai János: Bolyai János marosvásárhelyi kéziratai'' I. Fogalmazványok a Tanhoz, illetőleg az Üdvtanhoz [http://mek.oszk.hu/06200/06272]

* http://lunar.arc.nasa.gov/printerready/science/geography_items/carters/craters_b.html

 

{{Bibliotekoj}}

 

[[Kategorio:Geometroj]]