Dze: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{DEFAŬLTORDIGO:В}}
{{DEFAULTSORT:Д-dzelo}}
{{Cirila alfabeto
'''Ѕ''', '''ѕ''' estas litero de la [[cirila alfabeto]].
|nomo = Dze
|bildo = Cyrillic letter Dze - uppercase and lowercase.svg
}}
'''Dze''' ('''Ѕ, ѕ''', kursive: ''Ѕ, ѕ''; ekzistinaj variantoj: '''Ꙅ ꙅ''', kursive: ''Ꙅ ꙅ'' kaj '''Ꙃ ꙃ''', kursive: ''Ꙃ ꙃ'') estas litero de [[cirila alfabeto]]. Ĝi ĉeestis en ĉiuj malnovaj cirilaj alfabetoj, sed nun restas nur en la [[makedona lingvo|makedona]] alfabeto, en kiu ĝi estas la dek unua litero kaj signifas la voĉan [[alveolaro|alveolaran]] [[afrikato]]n {{IFA-ligilo|d͡z}}.
== Historio ==
En [[Slavono]] ĝia nomo estas ''ѕѣлѡ̀'' (''dzelo'' aŭ ''zelo''), kio signifas "tre". En [[kirilico]] la litero Ѕ aspektas kiel [[Dosiero:Early-Cyrillic-letter-Zelo.svg|40px]] kaj inter la [[cirilaj ciferoj]] havas valoron 6, en [[glagolico]] al ĝi respektivas la litero [[Dosiero:Glagolitic dzelo.svg|16px]], kiu havas la valoron 8.<ref>La artikolo [[s:ru:ЭСБЕ/Зело|Зело]] en la ''Enciklopedia vortaro de Brockhaus kaj Efron''.</ref>
 
La deveno de la cirila litero Ѕ estas malklara. Eble ĝi devenas de la [[greka alfabeto|greka]] litero [[stigmo (litero)|stigmo]] Ϛ, kiu estas [[ligaturo]] de la literoj [[sigmo]] kaj [[taŭo (litero)|taŭo]]. En la greka stigmo havas la saman valoron 6.
==Makedona==
En la [[makedona lingvo]], ĝi estas la 10-a litero de la alfabeto,
kaj ĝi havas la nomon "Dze" kaj la prononcon [IFA: dz].
Origino estas [[greka alfabeto]] [[Stigmo_(litero)|Stigmo]].
 
==Malnovslava lingvo==
En la [[malnovslava lingvo]], ĝi estas la 8-a litero de la alfabeto,
kaj ĝi havas la nomon "Dzelo" kaj la prononcon [IFA: dz].
 
==Unikodo==
* Majuskle:
** Laŭ dekuma sistemo, 1029
** Laŭ deksesuma sistemo, 405
* Minuskle:
** Laŭ dekuma sistemo, 1109
** Laŭ deksesuma sistemo, 455
 
En malnovaj manuskriptoj ekzistas diversaj variantoj por skribado de Ѕ. La reflektita skribo Ꙅ ꙅ troviĝas jam en la epitafo fare de la [[Bulgario|bulgara]] caro Samuilo — la plej frua specimeno de kirilico, en kiu oni indikis la daton ([[993]]). Tie ĝi estas uzata reflektite ne kiel ordinara litero, sed kiel cifero 6. Alia varianto estas Ꙃ ꙃ.<ref>{{citaĵo el libro |familia nomo=Карский |persona nomo=Е.Ф. |titolo= Славянская кирилловская палеография |jaro= 1928|eldoninto=Издательство Академии наук СССР |loko=Leningrado |lingvo=ru |paĝoj=196–197 }}, ekzistas reeldono de 1979, Moskvo, la eldonejo "Наука".</ref>
== Kodoj ==
{{Unikoda signo
|0405|nomo1=Cyrillic Capital Letter Dze
|0455|nomo2=Cyrillic Small Letter Dze
|mapo1=[[CP855]] |mapo1signo1=89 |mapo1signo2=88
|mapo2=[[Windows-1251]] |mapo2signo1=BD |mapo2signo2=BE
|mapo3=[[ISO-8859-5]] |mapo3signo1=A5 |mapo3signo2=F5
|mapo4=[[MacCyrillic]] |mapo4signo1=C1 |mapo4signo2=CF
}}
Aliaj variantoj:
{{Unikoda signo
|a644|nomo1=Cyrillic Capital Letter<br/>Reversed Dze
|a645|nomo2=Cyrillic Small Letter<br/>Reversed Dze
|a642|nomo3=Cyrillic Capital Letter<br/>Dzelo
|a643|nomo4=Cyrillic Small Letter<br/>Dzelo
}}
== Referencoj ==
<references/>
{{specialaj signoj}}
 
[[Kategorio:Cirilaj literoj|Ѕ]]