Kawaii: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Kawaii Fashion.jpg|alternative=Modo Kawaii|eta|Modo Kawaii]]
'''Kawaii''' (可愛い, transskribite: tsuki, aŭ pli ofte {{lang|ja|かわいい}} elp. /kaw̜aii/ aŭ ĝia esperantigo '''Kavaja,''' estas japana adjektivo kiu signifas ĉefe "ĉarma", „aminda“,„dolĉa“ (可愛い), „infaneca“ aŭ „alloga“ (かわいい). La kulturo kaj la ideo transdonita per ĉi tiu vorto preterpasas la limojn de la japana insularo por etendiĝi al multaj landoj, kaŭzante pli-malpli misreprezenton de ĝia uzo, malbonan komprenon de la japana kulturo kaj/aŭ de la kultura fenomeno., foje malsame ol la realo mem en [[Japanio]].
 
Kawaii estas tre vaste uzata en Japanio, kun malsama intonaciotono por la viroj kaj por la virinoj. La kavaja fenomeno troveblas iomete ĉie en Japanio, de la stratokomercetostratkomerceto ĝis grandaj entreprenoj, la registaro aŭ urbodomo. Multnombraj entreprenoj, malgrandaj kaj grandaj, uzas maskotojn ''kawaii'' aŭ {{Nihongo|''[[yuruĝuru-charaĉara]]''|ゆるキャラ}} por prezenti produktojn kaj servojn al la publiko.
 
== Historio ==
La komenca signifo de ''kawaii'', tiam skribita かわゆい (''kawayui''), devenas de la libro de [[Murasaki Shikibu]], ''[[Genĵi monogatari|Genji monogatari]]'', kie ĝi indikis la karakterizaĵojn kiuj verkas kompaton<ref name="Shiokawa">{{En}} Shiokawa, ''Cute But Deadly: Women and Violence in Japanese Comics'' ; ''Themes and Issues in Asian Cartooning: Cute, Cheap, Mad and Sexy''. Ed. John A. Lent. Bowling Green, Kentucky: Bowling Green State University Popular Press, 1999. 93–125. {{ISBN|0-87972-779-9}}.</ref>. La adjektivo poste evoluis sub la formo kiel nioni konas ĝin hodiaŭ かわいい samkiel en [[KANJI|kanji]] 可愛い. Tiu lasta estas kunmetita de «可» signifante en tiu kunteksto «kapabla de» kaj «愛» signifante «afekcion» aŭ « amo » kiun oni povus traduki per "ĉarma". Tamen la komenca signifo permesas ankaŭ aldoni la sencon de "vundebla" aŭ "delikata" kiel infano kaj do kun la senco de "infaneca" kaj "malgranda".
 
Pro la revuo ''CUTiE'' fine de la 1980-aj jaroj<ref>(en) Cally Blackman (<abbr>trad.</abbr>&nbsp;Hélène Tordo),  [«100 Years of Fashion »], Parizo, La Martinière, aprilo 2013, 399&nbsp;<abbr>p.</abbr> (ISBN&nbsp;978-2-7324-5710-9, rete), <abbr>p.</abbr>&nbsp;302.</ref>, la ''kawaii'' fariĝis akceptita parto de la ina identeco de la japaninoj.
Linio 15:
La estetika ''kawaii'' povas ŝajni intriga ekster Japanio, ĉar ĝi estas uzata en situacioj kie ĝi povas ŝajni nekongrua, doni frivolan imprenson aŭ mankon de seriozeco, kiel en registaraj eldonoj, anoncoj de la publikaj servoj, en la armeo aŭ fare de aviadilkompanioj.
 
''Kawaii'' povas esti uzata por indiki la malgrandajn rondajn aferojn. Defakte, la vorto estas tre ofte uzata por priskribi bebojn. ''Kawaii'' estas ankaŭ uzata en kazojokazoj kie pliaĝuloj agas infanece aŭ kiam plenkreskuloj montras signojn de senkulpeco, senmalecosenmaliceco aŭ aliaj trajtoj tipe infanaj. La adjektivo estas ankaŭ uzata por indiki rolulon[[rolulo]]n juĝitan ĉarma.
 
== Diferenco inter uzo de ''kawaii'' kaj la ideo de "beleco" ==
En la japana socio, kvalifiki plenkreskan personon kiel ''kawaii'' povas esti nekongrua kaj generi iom da ĝenatecon kaj miskomprenojn. Por virino, tio povas subkomprenigi, aludi ke ŝi posedas infanan kaj naivan pensmanieron, inkluzive nematuran. Por viro, tio povas subkomprenigi ke li estas virineca.
 
Por indiki ideon de beleco kaj en konstrasto kun ''kawaii'', kiu posedas konotacion[[konotacio]]n de juneco kaj de senmalico («ĉarmeco»), oni uzas pli ĝuste la adjektivon ''utsukushiiucukuŝii'' («mirinda») aŭ la vorton ''bijin'' «bela persono» por la virinoj, kaj la adjektivo ''kakkō ii'' («bona stilo») aŭ la vorto ''ikemen'' por la viroj.
[[Dosiero:Ladies and a dog.jpg|alternative=かわいい! „Dolĉa“ hundo kun siaj adorantinoj.|eta|'''かわいい!''' „Dolĉa“ hundo kun siaj adorantinoj.]]
 
== En aliaj kulturoj ==
''Kawaii'' fariĝis komuna vorto en iuj lingvoj, sed ĝenerale estis uzata de junuloj kaj de la adeptoj de azia kulturo, de [[Mangao|mangaoj]] kaj de ''[[Animeo|animasanimeoj]]''.
 
La produktoj ĉirkaŭ la kulturo ''kawaii'', estas ekstreme popularaj en [[Japanio|Japanio,]], sed ankaŭ en [[Ĉina kulturo|Ĉinio]]<ref name=":0"><abbr>(en)</abbr> Nanette Gottlieb kaj Mark J. McLelland, , Routledge, 2003, <abbr>paĝoj</abbr>&nbsp;51-58</ref>, en [[Singapuro]], en [[Tajvano]] kaj en [[Sud-Koreio]]<ref name=":0" />.
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 35:
 
== Eksteraj ligiloj ==
* [https://eo.globalvoices.org/2020/01/6797/ La interkonektitaj originoj de "kawaii" kaj japana kvirkulturo], [[Tutmondaj Voĉoj|Global Voices Esperanto]]
 
== Referencoj ==