16-a de januaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ordigilo
→‎Eventoj: Brita parlamento eksterleĝigis katolikismon
Linio 15:
* [[1547]]: '''[[Ivano la Terura]] kiel unua rusa reganto kroniĝis kiel [[caro]]'''
* [[1556]]: Imperiestro de Germanio kaj reĝo de Hispanio [[Karlo la 5-a (Sankta Romia Imperio)|Karlo la 5-a]] abdikis de la hispana [[trono]] favore al sia filo [[Filipo la 2-a (Hispanio)|Filipo la 2-a]]
* [[1581]]: [[Parlamento de la Unuiĝinta Reĝlando]] eksterleĝigis [[katolikismo]]n
* [[1707]]: Skotlanda parlamento ratifis la [[Act of Union 1707|Akton de Unio]] - '''[[Reĝlando de Granda Britio]] fondiĝis'''
* [[1734]]: [[Pollando]]: rusa armeo aneksis [[Toruń]]
Linio 37 ⟶ 38:
* [[1941]]: [[Litovia Akademio de Sciencoj|Scienc-Akademio de Litovio]] fondiĝis
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: En [[Varsovio]] elektiĝis nova komandantaro de [[konspiro|konspira]] Asocio de Polaj [[skoltismo|Skoltoj]] (Grizaj Taĉmentoj); [[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en Czarny Dunajec ([[distrikto Nowotarski]]) 6 personojn; [[gestapo]] konstatis, ke en [[Poznań]] inter pola loĝantaro troviĝas multe da falsigitaj personaj dokumentoj; regopovoj de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] anoncis ke sekvas "katastrofa altigo de prezoj" kaj disvolviĝas eksterleĝa [[komerco]]; '''generalo [[Kazimierz Sosnkowski]] disdividis la [[Asocio de Armita Batalado|Asocion de Armita Batalado]] laŭ areoj''': 1 - [[Varsovio]], 2 - [[Bjalistoko]], 3 - [[Lvovo]], 4 - [[Krakovo]], 5 - [[Poznań]], oni konsideris du [[okupado|okupadojn]], la germanan sub la komando de kolonelo [[Stefan Rowecki]] (areoj 1, 4, 5, 6), kaj la sovetan sub la komando de generalo [[Michał Tokarzewski-Karaszewicz]] (areoj 2, 3)
** En [[koncentrejo]] [[Oranienburg|Sachsenhausen]] pereis pola pofesoro pri [[agrikulturo|agrikultura]] [[inĝenierarto]]; [[Adolf Hitler]] vespere prokrastis finan atakon ĝis la [[printempo]]
** [[1941]]: Germana polico [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Mikołów]] 14 personojn alveturigitaj de [[malliberejo]] en [[Katowice]]; germanaj regopovoj postulis forigi en [[Varsovio]] 6 [[monumento]]jn, ŝovi unu en alian lokon kaj sub la monumento al [[Koperniko]] metis surskribon pri lia germana deveno
** [[Edinburgo]]: anglalingvaj revuoj kiel "Evening Dispatch" rakontis pri britaj soldatoj, kiuj kaptitaj pro krimetoj ekparolante per rompata [[angla]] lingvo, restis senpunaj; [[Usono]]: [[Franklin D. Roosevelt]] turnis sin al la [[Usona Kongreso]] pri 350 milionoj da [[usona dolaro|usonaj dolaroj]] por konstruo de [[Komerca ŝipo|komercaj ŝipoj]]; [[La-Pazo]]: [[Ĉilio]] kaj [[Bolivio]] subskribis pakton pri neagreso
** [[1942]]: [[Etna purigado]]: '''taĉmento de [[Wehrmacht]] pafmortigis apud Skarszew ([[distrikto Kaliski]]) 55 polojn'''; membroj de germanaj organizaĵoj en [[Varto]]-Lando kune kun polico inter la 8-a ĝis la 16-a de januaro forprenis perforte de polaj loĝejoj, por bezonoj de la [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|orientaOrienta frontoFronto]], varman vestaron, precipe [[pelto]]jn; [[Holokaŭsto]]: '''germanoj komencis [[deportado|deporti]] judojn de [[Lodza geto]] al [[ekstermejo Chełmno]]'''; de la virina parto de germana enketa arestejo [[Pawiak]] en [[Varsovio]] sukcese fuĝis 3 politikaj enprizonigistinoj (unusola forkuro dum la germana [[okupado]])
** '''Japana 16-a armeoArmeo komencis atakon al [[Birmo]]'''
** [[1943]]: [[Heinrich Himmler]] ordonis [[deportado|deporti]] de ĜG al [[koncentrejo]] 6 polojn, kiuj rifuzis proponatan al ili germanan [[nacieco]]n, iliajn infanojn sendi al germanaj familioj en [[Nazia Germanio]] aŭ al publikaj edukejoj kaj malpermesis korespondadon inter ili, krome li rekomendis malkonstrui domojn de [[Varsovia geto]] post deporto de [[judoj]] ĉar [[Varsovio]] ''plu estas danĝera centro de la pola[[Pola rezista movadoRezistomovado]]''
** [[Suda Pacifiko]]: [[Aliancanoj]] komencis [[sturmo]]n al parto de [[Provinco Oro]] en [[Papuo-Nov-Gvineo]]; [[Irako]] deklaris militon al [[Germanio]], [[Italio]] kaj [[Japanio]] ([[Akso Berlino-Romo-Tokio]])
** [[1944]]: '''[[Dwight D. Eisenhower]] iĝis Supera Komandanto de Aliancaj Ekspediciaj Armitaj Fortoj'''; de la [[Volĥovo (rivero)|rivero Volĥovo]] direkte al Lubanj ([[Minska regiono]]) komenciĝis atako de la 54-a armeo de Volĥova Fronto
** [[1945]]: '''[[Ruĝa Armeo]], postsekvata de soveta [[NKVD]], "liberigis" polajn urbojn''': [[Częstochowa]], [[Radom]], [[Radomsko]], [[Iłża]], [[Końskie]] kaj [[Szydłowiec]]; sovetaj [[bombaviadilo]]j aeratakis [[monaĥejo]]n de [[franciskanoj]] en Niepokalanów ([[distrikto Sochaczewski]]), en kiu troviĝis germanaj soldatoj - pereis 6 [[monaĥo]]j; [[Etna purigado]]: '''germana polico pafmortigis en [[Płońsk]] 78 personojn''' de dekkelkaj lokoj kaj en [[Skaryszew]] 5 polojn kaj murdis en Struga apud [[Rzgów]] 7 polojn pro kunlaboro kun [[partizano]]j; taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] liberigis de [[malliberejo]] en [[Zakopane]] kelkdekon de personoj; lastaj enprizonigitoj de likvidita [[koncentrejo]] en Płaszów, apud [[Krakovo]], estis forveturigitaj al [[Aŭŝvico]]; pola pianistino juddevena Róża Etkin-Moszkowska murdita de germanoj - laŭreatino de la 3-a premio dum 1-a [[Internacia Piana Konkurso Fryderyk Chopin]]
** '''Pro [[aliancanoj|alianca]] aeratako al [[Magdeburgo]] pereis 16 mil personoj''' (nokte de la 16-a/17-a de januaro falis 1060 [[tuno]]j da [[bombo]]j); [[Adolf Hitler]] ordonis al Okcidenta Armeo transiri al defendo kaj liberigitajn fortojn direkti al [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]; [[Winston Churchill]] deklaris en la [[Ĉambro de komunuloj]], ke perdoj de la brita armeo en [[Grekio]] de la 3-a de decembro 1944 ĝis la 6-a de januaro 1945 egalis al 2101 soldatoj, en tio 237 mortigitaj; en [[Francio]] oni [[ŝtatigo|ŝtatigis]] industrian entreprenon [[Renault]]
* [[1945]]: [[Stalinismo]] en "[[okupado|liberigata]]" de [[Ruĝa Armeo]] Pollando: en [[Ostrowiec Świętokrzyski]] komunisto kaj oficiro de Popola Armeo kaj laste nomumita komunista [[vojevodo]] de [[Kielce]] kun kelkaj kunlaboristoj [[rabo|rabis]] privatan loĝejon, dum kiu estis pafmortigita de la soldato de [[Pola Enlanda Armeo]] - komunista [[propagando]] misformis la eventon, kiu iĝis bazo por la [[romano]] ''[[Cindro]] kaj [[diamanto]]''; taĉmento de Landa Armeo liberigis de [[malliberejo]] en [[Zakopane]] 50 polojn (en tio soldatojn de LA)
* [[1947]]: [[Vincent Auriol]] iĝis prezidento de Francio
* [[1952]]: En [[Meksiko]] oni kreis subŝtaton [[Baja California|Malsupra Kalifornio]]
Linio 72 ⟶ 73:
* [[2002]]: [[Konsilio pri Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] voĉdonis sankciojn al [[Al-Kaida]] kaj [[talibano]]j
* [[2003]]: [[Kosmopramo Columbia]] ekflugis sian lastan tragike finitan mision
* [[2006]]: Ekonomikistino [[Ellen Johnson-Sirleaf]] demokratie elektiĝis prezidentino de [[Liberio]] kiel la unua virino en Afriko
* [[2011]]: Estinta prezidento de [[Niĝero]], faligita en [[puĉo]] unu jaron pli frue kaj akuzita pri defraŭdo [[Mamadou Tandja]] estis laŭ juĝa ordono fermita en [[puno|punejo]]
* [[2013]]: Armita [[islamo|islamana]] terorista grupo ''Maskita Brigado'' atakis [[gaso|gasejojn]] de [[In Aménas]] en [[Alĝerio]] forkondukante kelkcent personojn, en tio multe da fremdlandanoj
* [[2016]]: [[Cai Yingwen]] kiel la unua virino venkis prezidentan baloton sur [[Tajvano]]
 
== Naskiĝoj ==