Epoko de Jamato: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
 
el la franca
Linio 1:
'''Yamato''' ([[Japana skribo|japane]]: 大和, malofte ankaŭ 倭, ''granda paco / granda harmonio'') estas strukturo politika kaj socia, kiu estas la ĝermo de la hodiaŭa japana [[ŝtato]]. Ankoraŭ hodiaŭ oni uzas foje tiun esprimon kiel arkaikan [[sinonimo]]n por [[Japanio]]. Ĝi havas nuntempe senson naciisman.
 
''Yamato'' naskiĝis en la regiono de [[Nara]] post la falo de [[Yamatai]] (fino de la 3-a - komenco de la 4-a jarcento). Dum la 5-a kaj 6-a jarcento tiu strukturo hierarkiĝis laŭ la klanoj (氏, ''[[uji]]'') sub la gvido de hereda estro. La klanoj estas dividitaj laŭ la profesioj. La ŝtato de ''yamato'' sterniĝas sekve sur la tuta [[Japanio]], ekscepte de la norda parto kie troviĝas la [[Ajnuoj]].<br />
Oni nomas tiun epokon ankaŭ ''erao Kofun''. La ''[[kofun]]'' estas funebraj montetoj tipaj de la epoko, kiuj estas la ĉefaj informofontoj de tiu epoko.
 
Dum tiu epoko disvolviĝas en Japanio la [[japana skribo|skribo]] kaj la [[budhismo]], venintaj el [[Ĉinio]] (tra [[Koreio]]). Ankaŭ la ĉinaj teknikoj estas transprenitaj. La klanoj estis disdivitaj inter la budhanoj ligitaj al [[Koreio]] (ekzemple la klano [[Soga]]) kaj la tradiciemaj [[Ŝintoismo|ŝintoistoj]] kiel la klanoj [[Otomo]] kaj [[Mononobe]]. Ekde la regno de la imperiestrino [[Suiko]] kaj de ŝia regnanto, la princo [[Uyamado]], (lia postmorta nomo estas [[Shōtoku]]) la budhismo estas kuragigita por iĝi ŝtata religio. En la jaro [[604]], [[Uyamado]] verkas [[konstitucio]]n de 17 punktoj, kiu prezentiĝas kiel [[filosofio]] de la manieri regni (kiel la pensoj [[Konfucio|konfuceaj]]). Laŭ tiu teksto, la [[kortumo]] estas disdivitaj je 12 rangoj, grupitaj duope, unu malalta kaj alia alta, kiu respondas al ses [[virto]]j bazaj. La [[virto]] (''toku''), la [[bonfaro]] (''nin''), la [[etiketo]] (''rei''), la [[rekteco]] (''shin''), l'[[egaleco]] (''gi'') kaj la [[saĝeco]] (''chi''). La rangoj de kortanoj havas siajn vestaĵojn kaj kolorojn proprajn laŭ la grado de proksimeco kun la suvereno. Ekzistas eĉ ankaŭ hierarkisistemo bazita je indeco kaj ne nur je fileco.
<!--En [[604]], Uyamado redige une [[Constitution_de_dix-sept_articles|Constitution]] en 17 points qui se présente plus comme une [[philosophie]] de la façon de gouverner (telle que la pensée [[Confucius|Confucéenne]]). Selon ce texte, la [[Cour]] est divisée en 12 rangs regroupés par deŭ, un mineur et un majeur qui répondent à six [[vertus]] essentielles. La [[Vertu]] (''toku''), la [[Bienfaisance]] (''nin''), l'[[Etiquette]] (''rei''), la [[wikt:probité|Probité]] (''shin''), l'[[Equité]] (''gi'') et la [[Sagesse]] (''chi''). Les rangs des courtisans ont chacun leurs parures, couleurs, habits propres selon le degré de proximité avec le souverain. Il y a de même un système de hiérarchie basé sur le mérite et pas seulement sur la filiation.
 
C'estTio leestas débutla d'unkomenco de véritablevera étatŝtato. ÀJe la mortmorto de [[Shōtoku]], lela clanklano [[Soga]] massacremortigas salian famillefamilion etkaj règneregnas en maître jusqu'enĝis [[645]], datekiam àĝia laquelleĉefo sonmortas chefkaj meurt,lasas abandonnant le pouvoir aula meneurpovon dual clanklanestro [[Nakatomi]].
 
En [[Ĉinio|ĉinaj]] tekstoj de la dinastio [[Wei]] troviĝas la vorto 邪馬台国, kiu legiĝas lando de ''yamatai'' en la nuna japana kaj lando de ''xiematai'' en la ĉina (mandarina). Temas fakte de la sama vorto kiel ''yamato''. Fakte, en la arkaika [[ĉina lingvo]] la lasta silabo de tiu vorto estis prononcata '''*'''tə. Oni scias, ke la [[fonemo]] /o/ de la moderna japana estis prononcata '''*'''ə en la malnova japana: la moderna prononcado ''yamato'' devenas do de la pra-japana '''*'''yamatə.
Le terme Yamato, peut dans certains textes désigner l'ensemble du Japon. Aujourd'hui, ce terme a des connotations nationalistes certaines.
 
La evoluoj [[fonetiko|fonetikaj]] malsamaj de la japana kaj de la ĉina ŝajnigas do, ke temas pri du vortoj, kvankam temas nur pri simpla transskribo.
On trouve dans les textes [[Chine|chinois]] de la [[dynastie Wei]] le terme 邪馬台国 qui se lirait pays du '' yamatai '' en japonais moderne et pays du '' xiematai '' en chinois mandarin. Il s'agit en réalité du même mot que '' yamato ''. En effet, en [[chinois archaïque]] la dernière syllabe de ce mot se prononçait '''*'''tə. On on sait que le [[phonème]] /o/ du japonais moderne était prononcé '''*'''ə en japonais ancien : la prononciation moderne ''yamato'' vient donc d'un proto-japonais '''*'''yamatə.
 
L'évolution [[phonétique]] indépendante du japonais et du chinois a fait en sorte qu'une simple transcription apparaît comme un mot différent.
 
 
----
LaEblas dividi la '''période Yamato''' peut-êtreepokon diviséeje endu deŭ sous-périodessubepokoj, sursurbaze de la basealveno de l'arrivée dula bouddhismebudhismo:
* La [[période Kofun]]-epoko ( [[250]]–[[538]] )
* La [[période Asuka]]-epoko ( [[538]]–[[710]] )
 
 
{{Japon et culture japonaise}}
 
[[Catégorie:Ère japonaise]]
-->
[[ar:فترة ياماتو]]
[[de:Yamato]]