Aralia elata: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{kursiva titolo}}
{{Taksonomio
|nomo = ''Aralia elata''
|koloro = lightgreen
|dosiero = Aralia elata HabitusInflorescences BotGardBln0906.jpg
|dosiero larĝo = 240px
|priskribo de dosiero = Aralia elata, ''japana Aralio, ''
|regno = [[Planto]]j “Plantae”''Plantae''
|divizio = [[Angiospermoj]] “Magnoliophyta”''Magnoliophyta''
|klaso = [[Dukotiledonaj plantoj|Dukotiledonuloj]] “Dicotyledones”''Dicotyledones''
|ordo = [[Apialoj]] ''Apiales''
|familio = [[Araliacoj]] ''Araliaceae''
|subfamilio = ''Aralioideae''
|genro = '''Aralia '''
|subgenro=
|specio = ''A. elata''
Linio 19 ⟶ 20:
}}
 
La '''japana aralio''' ([[latina lingvo|latine]]) '''Aralia elata''') estas plantspecioplantospecio de la familio de la [[Araliacoj]] (''Araliaceae'').
 
== Priskribo kaj Ekologioekologio ==
[[dosiero:Aralia elata TARA-bud01.jpg|eta|maldekstre|hochkant|pikilhava trunko ]]
[[dosiero:Aralia elata en fleur4081.jpg|eta|palmatapalmataj folioj kaj disbranĉita floraro]]
[[dosiero:Aralia elata4.jpg|eta|disbranĉita fruktaro]]
„Aralia elata“ kreskas kiel somerverda, plurtrunka kaj granda [[arbusto]] aŭ malgranda [[arbo]]. En ĝia hejmregiono la planto kreskas ĝis alktecoalteco de 10 metroj, en Meezeŭropo ĝi nur atingas altecon de 4 ĝis 5 metroj. Ĝi havas nur malmultajmalmultajn dikajdikajn branĉojbranĉojn kun griza [[arboŝelo]] kaj pikilhavaj branĉetoj. La alterne starantaj [[folio (planto)|folioj]] longas ĝis 80 cm kaj estas unu- ĝis triobletri-oble pinataj. Aŭtune la folioj fariĝas ruĝe-flavaj kaj defalas.
 
La floraro de “Aralia elata” konsistas el terminale starantaj vertikalaj disbranĉitaj [[umbelo|umbelaj]] [[floraro]]j. La blankaj, kvinnombraj [[floro]]j estas duseksaj aŭ masklaj, nur inaj ne ekzistas. Ekzistas nur unucirkounucirklo kun kvin [[stameno]]j. Kvin [[kapelo]]j formas unu [[ovario]]n. Formiĝas [[bero|bersimilaj]] [[drupo]]j, kiuj fariĝas mature malhelbluaj ĝis nigraj. En vintro birdoj manĝas ilin.
La [[kromosomo|nombro]] estas 2n = 24.
 
La [[kromosomo|nombro]]nombro estas 2n = 24.
 
== Disvastigo ==
„Aralia elata“ hejmiĝas origine en Rusujo (orienta [[Siberio]]), Ĉinujo ([[Manĉurio]]), [[Japanujo]] kaj [[Koreujo]]
== Sistematiko ==
Oni povas distingi kvar variojn:
• “Aralia elata” (MIQ.) SEEM. var. “elata”: Ĝi hejmiĝas en Ĉinujo, Koreujo kaj Japanujo. En Usono ĝi estas [[neofito]]. La [[kromosomo]]nombro estas 2n = 24.
• „Aralia elata“ var. „inermis“ (YANAGITA) J.WEN: Ĝi hejmiĝas sur la [[Insuloj Izu-insuloj]] en Japanujo.
• “Aralia elata” var. “mandshurica” (RUPR. & MAXIM.) J.WEN: Tiu vario hejmiĝas en la nordaj partoj de Ĉinujo, Koreujo kaj la fora azio de Rusujo.
• „Aralia elata“ var. „ryukyuensis“ J.WEN: Ĝi venis de la [[RyūkyūRjukju-insulojinsularo]] kaj la okcidenta Tajvano.
 
==Uzado ==
La junaj foliburĝonoj estas manĝeblaj, En Japanujo ili estas bakitaj en [[tempuro]]. Tre junaj ŝosoj estas manĝataj ankaŭ krudaj. La folioj povas esti manĝataj post [[brogado]].
 
==Fontoj ==
• Qibai Xiang & Porter P. Lowry: „Araliaceae“: [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200015160 „Aralia elata“, S. 484 - textgleich online wie gedrucktes Werk], In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven & Deyuan Hong (Hrsg.): „Flora of China“, Volume 13 – „Clusiaceae through Araliaceae“, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 2007. ISBN 978-1-930723-59-7 (Abschnitt Beschreibung)
Linio 43 ⟶ 49:
=== Referencoj ===
<ref name=“WCSP“>Rafaël Govaerts (Hrsg.): [http://wcsp.science.kew.org/reportbuilder.do „Aralia“ - „World Checklist of Selected Plant Families“ des Royal Botanic Gardens, Kew.] Zuletzt eingesehen am 29. April 2018. </ref>
</references>
 
 
[[Kategorio:Araliacoj]]