30-a de januaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Naskiĝoj: Gene Hackman |
→Eventoj: postmorta ekzekuto |
||
Linio 14:
* [[1648]]: [[Hispanio]] agnoskis sendependecon de [[Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj]]
* [[1649]]: [[Londono]] en [[Whitehall]] apud [[Westminster]] laŭ ordono de [[Oliver Cromwell]] oni [[senkapigo|senkapigis]] "[[tirano]]n, [[perfido|perfidulon]] kaj malamikon de la popolo", reĝon de Anglio kaj Skotlando - [[Karlo la 1-a (Anglio)|Karlo la 1-a]] - baldaŭ oni forigis [[monarkio]]n kaj [[Ĉambro de Lordoj|Ĉambron de Lordoj]]
* [[1661]]: '''[[
* [[1667]]: '''[[Pollando]] kaj [[Rusa Carlando]] subskribis [[armistico]]n de Andrusovo (nun [[Smolenska provinco]])''' - ĝi stabiligis [[landlimo]]jn de la [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]] por preskaŭ cent jaroj disdividante [[Ukraino]]n laŭ maldeksta kaj dekstra flankoj de [[Dnestro]]
* [[1771]]: [[Bara Konfederacio|Baraj konfederacianoj]] finis sensukcesan [[sieĝo]]n de defendata de [[rusoj]] [[Poznań]]
Linio 27:
* [[1922]]: '''En [[Hago]] inaŭguris agadon [[Internacia Kortumo|Internacia Konstanta Kortumo]]''', kreita kadre de la [[Ligo de la Nacioj]]
* [[1931]]: Premiero de la usona [[muta filmo]] [[City Lights|''Urbaj Lumoj'']] de [[Charlie Chaplin]]
* [[1932]]: '''[[Malutopio]]''': [[Aldous Huxley]] eldonis [[romano]]n [[Mirinda Nova Mondo|''Mirinda nova mondo'']]
* [[1933]]: '''[[Nazia potencopreno en Germanio]]: [[Adolf Hitler]] iĝis regna kanceliero en [[Germanio]]''', nomumita de [[Paul von Hindenburg]], prezidento de la [[Vajmara Respubliko]]
* [[1937]]: Adolf Hitler anoncis nuligon de la germana subskribo de la [[Traktato de Versajlo]]
Linio 34:
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: [[Hans Frank]] ricevis rajton [[amnestio|amnestii]] kondamnitojn al [[mortpuno]] fare de juĝejoj en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]
** [[Parizo]]: "Le Temps" en korespondaĵo el [[Ĉernivco]] skribis pri situacio en Pollando sub soveta [[okupado]], ke grandparte [[Ruĝa Armeo]] estis retirigita kaj en vilaĝoj loka [[milico]] malarmigita - kion komentis soveta porparolanto, ke malamikoj de la popolo sukcis estigi maltrankvilojn, kion niaj komunistaj milicanoj tro severe subpremis, ĉar 40 personojn oni mortigis en Zbaraż (nord-oriente de la nuna [[Ternopilo]]) kaj dum 3 tagoj ne veturis [[trajno]]j; de [[Budapeŝto]] "[[Wieści Polskie]]" informis, ke de nun la ĝistiama duonsemajnrevuo aperos trifoje semajne kiel unusola pola sendependa revuo en [[Mez-Eŭropo]]
** [[1941]]: Regopovoj de ĜG malpermesis eldoni katolikan monatrevuon fonditan de [[Maksimiliano Kolbe]]; en Varsovio konspira "[[Biuletyn Informacyjny]]" publikigis vastan artikolon ''Kial ni devus [[bojkoto|bojkoti]] [[kino]]n?''
** [[Irako]]: ĉefministro [[Raŝid Ali al-Gajlani]] [[demisio|demisiis]]; [[Libio]]: aŭstralia 6-a infanteria divizio okupis [[Darna]]n
** [[1942]]: '''[[Kontraŭpolismo]]''': Greiser dum politika manifestacio en [[Poznań]] diris: ''[[Poloj]] estas por ni nur [[laborforto]], nenio plu'' - en [[Varto]]-Lando oni malpermesis al poloj kaj [[ukrainoj]], devenantaj de [[Ĉefgubernio|ĜG]], studi en [[Universitato]] de [[Nazia Germanio]]
** Birma Fronto: japana 16-a
** [[1943]]: Germanaj ĝendarmoj pafmortigis en Wojciechów 5 personojn; [[Pola Enlanda Armeo]] surmurigis en [[Varsovio]] fikciajn [[afiŝo]]jn anoncantajn la 30-an de januaro [[libera tempo]], lige al la 10-a datreveno de [[Hitler]]a regado - la anonco kaŭzis senorientiĝon de civilaj germanoj kaj furiozecon de germanaj regopovoj; grupo de Juda Batal-Organizo nokte de la 29-a/30-a perforte prenis de la kaso de [[Varsovia geto]] ĉ. 100 mil [[zloto]]jn; [[Pola Rezistomovado]]: taĉmento de Kamparanaj Batalionoj en [[Staszów]] senmovigis por kelkaj semajnoj industrian [[muelejo]]n
** [[Roma Kurio]] en [[Vatikano]] turnis sin al ambasadejo de [[Apostola Seĝo]] en [[Berlin]] por plibonigi situacion de polaj trudlaboristoj en [[Nazia Germanio]]; '''[[Karl Dönitz]] iĝis ĉefkomandanto de la germana [[mararmeo]] - Kriegsmarine'''; unua taga atako de [[Reĝa aerarmeo]] al [[Berlino]] malordigis celebradon de la 10-jariĝo de regopovo fare de [[Hitler|hitleranoj]]
** [[1944]]: Germanoj solene festis sur enkorpigitaj teritorioj
** Usona armeo liberigis [[Majuro]]n, ĉefurbon de [[Marŝala Insularo]]
** [[1945]]: [[Ruĝa Armeo]] "liberigis" polajn urbojn: [[Krajenka]], [[Kwidzyn]], [[Międzyrzecz]] kaj [[Złotów]] (kutime post 3 tagoj enmarŝis [[NKVD]]-taĉmentoj, kiuj per [[teroro]] komencis okupadon de Pollando); ne malproksime de [[Ustka]] '''sovetia [[submarŝipo]] sinkigis germanan ŝipon [[Wilhelm Gustloff (ŝipo)|Wilhelm Gustloff]] - pereis 9 mil homojn, ĉefe virinoj kun infanoj''' evakuitaj de [[Orienta Prusio]] (la plej granda mara katastrofo)
** [[Ĉeĥoslovakio]] agnoskis Provizoran Registaron de Pollando
* [[1946]]: Proklamo de la [[Hungario|Hungara Respubliko]]
* [[1948]]: [[Delhi]]: '''[[Mohandas Karamchand Gandhi]], aŭtoro de [[civila malobeo]] kaj kunkreinto de [[Barato|barata]] ŝtataneco estis pafmortigita''' fare de barata [[naciismo|naciisto]], kulpiganta Mahatmon Gandhi pri apartigo de [[Pakistano]] disde [[Barato]]
* [[1948]]: [[Sankta Maŭrico]]:
* [[1953]]: '''En [[Parizo]] aperis unua [[volumo]] de la Biblioteko de "[[Kultura]]"''', en kiu oni publikigis [[dramo]]n kaj [[romano]]n de [[Witold Gombrowicz]]
* [[1965]]: [[funebro|Funebraj]] solenaĵoj de la brita cefministro [[Winston Churchill]] okazis
Linio 64:
* [[2007]]: Premiero de la nova sistemo de la firmao [[Mikrosofto]] - [[Vindozo Vista]]
* [[2011]]: [[Sinbruligo]] de 4 viroj en [[Tanĝero]] komencis serion de sociaj protestoj en [[Maroko]]
* [[2013]]: Nokte de la 29-a ĝis la 30-a de januaro [[Israelo|israelaj]] [[bombaviadilo]]j atakis du celojn en [[Sirio]] [[siria enlanda milito|interne batalanta]]: [[landlimo|landlime]] kun [[Libano]] ili detruis eskortan transporton de verŝajne kontraŭaviadilaj rakedoj por [[Hizbulaho]], kaj apud [[Damasko]] armean esplorcentron
* [[2015]]: [[Sergio Mattarella]] estis elektita al posteno de la prezidento de [[Italio]]
* [[2017]]: [[Kontraŭpolismo]]: pola filio en [[Krakovo]] de [[Instituto pri Nacia Memoro]] publikigis trilingvan bazon de pli ol 5 mil kaj duono da personaj donitaĵoj de [[SS (organizo)|SS]]-funkciuloj en koncentrejo [[Aŭŝvico]] - responde al aperantaj en okcidentaj [[amaskomunikilo]]j falsaj informoj pri tiel nomataj "polaj [[koncentrejo]]j"
| |||