2-a de februaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: 1990-kompletigo
→‎Eventoj: unua flugo de Horten Ho 229
Linio 31:
* [[1913]]: '''En [[Nov-Jorko]] malfermiĝis [[Granda Centra Stacidomo]]''' kun la plej granda nombro da [[kajo (fervojo)|kajoj]] en la mondo
* [[1920]]: [[Ruĝa Armeo]] likvidis [[Ĥanlando de Ĥiva|Ĥanlandon de Ĥiva]]
* [[1920]]: '''[[Traktato de Tartu]]: [[bolŝevismo|bolŝevista]] [[Rusio]]''' ([[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko]]) '''agnoskis [[sendependeco]]n de [[Finnlando]] kaj [[Estonio]]'''
* [[1922]]: Unuafoje en '''[[Parizo]] estis eldonita la tuta [[Uliso (Joyce)|''Uliso'']] de [[James Joyce]]''' - [[ĉefverko]] de la [[monda literaturo]]
* [[1924]]: [[Francio]]: [[Internacia skifederacio]] fondiĝis en [[Chamonix-Mont-Blanc]]
Linio 45:
** [[1943]]: '''[[Porajmos]]''': germanaj policoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Imbramowice ([[distrikto Olkusz]]) 62 [[ciganoj]]n de kampadejo (en tio [[virino]]j kun [[infano]]j), en 4 aliaj lokoj 113 polojn, en Kamionka 6 judojn kaj en Paków 18 personojn (en tio 8 infanojn de 2 ĝis 10 jaroj); [[Lublinio]]: [[kamparano|Kamparanaj]] Batalionoj batalis apud vilaĝo Róża por kontraŭstari al [[deportado]] de poloj de [[Zamość]]-regiono, kie germanoj atakis [[flegado|flegejon]] de Verda Kruco (konspira sanitara servo de KB) - en du bataloj kun perdo de 10 [[partizano]]j kaj flegistino sukcesis eskapi ĉirkaŭiron
** [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: '''[[Batalo ĉe Stalingrado]] finiĝis - pereis, mortfalis aŭ vundiĝis pli ol unu miliono kaj duono de [[germanoj]] kun iliaj aliancanoj''' - al soveta mallibero iris pli ol 90 mil germanaj soldatoj kune kun feldmarŝalo [[Friedrich Paulus]]; armeoj de [[Voroneĵ|Voroneĵa]] Fronto komencis operacon direkte al [[Ĥarkivo]], pere de atakoj al la linio [[Starij Oskol]]-Kupjansk ([[Ĥarkiva provinco]]); [[Rio-de-Ĵanejro]]: [[stabo|stabaj]] interparoloj de brazilaj kaj usonaj [[armitaj fortoj]]
** [[1944]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafekzekutis en [[Varsovio]] 100 [[poloj]]n pro sukcesa plenumo de la verdikto pri [[mortpuno]] fare dekontraŭ [[PolaFranz Partizana ŜtatoKutschera|Pola Subtera Ŝtato]] kontraŭ ekzekutisto de la urbo [[SS (organizo)|SS]]-generalo [[Franz Kutschera]] kaj dum la tago pluajn 200 sur ruinoj de la [[Varsovia geto]]''' - post la verdikto de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]] amasaj ekzekutoj sur la stratoj preskaŭ ĉesis ĝis [[ribelo de Varsovio]]; germanaj regopovoj fiksis en [[Varsovio]] polican horon ekde la 19-a ĝis la 5-a horo; '''germanaj policoj pafmortigis kaj [[murdo|murdis]]: 200 personoj de malliberejo en [[Krakovo]]''', en [[distrikto Krośnieński]] ĉirkaŭ 200, en 12 aliaj lokoj ĉirkaŭ 800, kaj en [[Dębica]] 54 transportitaj de [[malliberejo]]j en [[Krakovo]], [[Tarnów]], [[Rzeszów]] kaj trudlaborejo Pustków; de [[Przemyśl]] al Płaszów, apud Krakovo, foriris la lasta transporto de lokaj judoj; '''kelkmila germana ekspedicio de [[SS (organizo)|SS]] kaj [[Wehrmacht]], helpata de artilerio kaj ukrainaj [[kunlaborismo|kunlaborantoj]] en arbaroj de la [[distrikto Kraśnicki]] [[murdo|murdis]] en ses [[vilaĝo]]j ne malpli ol 1300 polojn''' ([[Galicio|galicia]] SS-divizio kun ĝendarmoj murdis en [[distrikto Kraśnicki]] 368 personojn); '''[[Pola Rezistomovado]]''': unuo de [[Pola Enlanda Armeo]] sur [[ŝoseo]] [[Grodno]]-[[Lida]] embuskis kontraŭ eskorto de germanaj aŭtomobiloj detruante kelkajn kaj forprenante kelke da [[aŭtomobilo]]j kun [[armilo]]j kaj [[municio]], alia taĉmento estis embuske atakita de sovetaj [[partizano]]j - mortfalis 2 poloj; taĉmentoj de la 27-a Volinia Divizio de Infanterio de [[Pola Enlanda Armeo]] kune kun sovetaj partizanoj de Petro Verŝigora atakis bazojn de [[Ukraina Ribela Armeo]] en la nuna [[Volina provinco]]; soveta 13-a Armeo ekregis [[Lucko]]n kaj fine de la tago - [[Rivno]]n; taĉmento de Kamparanaj Batalionoj likvidis [[urbestro]]n de Izbica ([[distrikto Krasnostawski]]), membron de [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio]], kiu sendis multajn polojn al [[koncentrejo]]j aŭ al pafmortigo en [[ekzekuto]]j; '''[[Volinia masakro]]''': armitaj [[ukrainoj]] atakis vilaĝon Hanów ([[distrikto Parczewski]]) murdante ne malpli ol 63 personojn, ĉirkaŭ 100 vundis kaj bruligis 70 domojn
** Itala Fronto: generalo de usona 5-a Armeo [[Mark Wayne Clark]] ordonis al komandanto de la 6-a Kirasita Armeo plifirmigon de la pozicio kaj prepariĝon al defendo; usona 133-a Infanteria [[Regimento]] ekregis regionon sude de [[Cassino]]; [[Pacifiko]]: sur [[atolo]] [[Kwajalein]] usona 4-a Divizio de Mara Infanterio likvidis japanan reziston
** [[1945]]: [[Ruĝa Armeo]] "liberigis" [[Myślibórz]], [[Sulęcin]], [[Sępopol]], [[Dobre Miasto]] kaj [[Rzepin]] (kutime 3 tagojn poste eniras [[NKVD]]-taĉmentoj, kiuj per [[teroro]] komencis la duan sovetan [[okupado]]n, post [[anekso]] de [[Orientaj Limregionoj]]); unuoj de la Unua Pola Armeo konkeris [[Jastrowie]]; armeaj taĉmentoj de soveta [[NKVD]] atakis apud Korelicze ([[Grodna regiono]]) du polajn taĉmentojn de Aktiva Memdefendo de Vilna Regiono - unu estis tute frakasita kaj la dua disigita (mortfalis 50 soldatoj de [[Pola Enlanda Armeo]]); '''[[Volinia masakro]]''': en [[vilaĝo]] Uście Zielone (distrikto [[Buĉaĉ]]) taĉmentoj de la [[Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj]] kaj [[Ukraina Ribela Armeo]] [[murdo|murdis]] 133 personojn, ĉefe [[poloj]]n kaj en [[Podolio]] nokte de la 2-a/3-a de februaro URA-taĉmento en Czerwonogród murdis 49-60 polojn
** [[Rumanio]]: komenco de amasaj [[manifestacio]]j favore al la kreo de nacia-demokratia registaro; [[Bulgario]]: plenumo de [[mortpuno]] al tri estintaj regantoj (profesoro, pastro kaj generalo); [[Ekvadoro]]-[[Germanio]]: [[militdeklaro]]; unua [[flugo]] de nurflugila aviadilo ''[[Horten Ho 229]]'' okazis en [[Oranienburg]]
* [[1946]]: [[Saĥalena provinco]]: laŭ dekreto Suda [[Saĥaleno]] kaj [[Kurilaj Insuloj]] iĝis parto de [[Sovetunio]]
* [[1947]]: Papo [[Pio la 12-a]] anoncis [[apostola konstitucio|apostolan konstitucion]] establiganta [[sekulara instituto|sekularajn institutojn]] - la unua iĝis [[Opus Dei]], nun estas pli ol 200 kun ĉirkaŭ 60 mil membroj
Linio 61:
* [[1987]]: En [[referendumo]] sur [[Filipinoj]] ekvalidis nova [[konstitucio]]
* [[1989]]: [[Soveta-afgana milito]]: '''lasta kirasita soveta taĉmento forlasis [[Kabulo]]n, finante 9-jaran militan [[okupado]]n'''
* [[1990]]: '''Prezidento de [[Sud-Afriko]] '''[[Frederik Willem de Klerk]] permesis agadon de la [[Afrika Nacia Kongreso]] kaj liberigon[[Pan Africanist Congress of Azania|Panafrikanisma Kongreso de Azanio]] kun liberigo de [[Nelson Mandela]]'''
* [[1993]]: [[Václav Havel]] iĝis prezidento de Ĉeĥio
* [[1993]]: Konstitucio de [[Andoro]] estis [[voĉdono|voĉdonita]]