Lu Xun: Malsamoj inter versioj

'''Lu Xun'''<!--({{zh-tspw|t=魯迅|s=鲁迅|p=Lǔ Xùn|w=Lu Hsün}})-->, '''Lu Hsün''' (en sistemo [[Wade-Giles]]), aŭ en Esperanto pli ofte '''Lusin''' ({{dato|25|septembro|1881}} – {{dato|19|oktobro|1936}}),estas la [[plumnomo]] de la verkisto '''ZhouZHOU SHURENShuren'''<!--({{zh-tsp|t=???|s=???|p=Zhou Shùrén}})-->,({{dato|25|septembro|1881}} estis– {{dato|19|oktobro|1936}}), konsiderata unu el la plej influaj [[ĉinaj verkistoj]] de la dudeka jarcento kaj la fondinto de la moderna '''baihua''' (白话 báihuà), ankaŭ konata kiel la vulgara ĝenro. Li esprimis sian malaprobon de la [[Konfuceanismo]] kaj la tiama [[ĉina socio]]. Liaj verkaĵoj influegis la [[Movado de 4-a de majo|Movadon de la Kvara de Majo]], kiam [[Ĉinio]] transformiĝis literature kaj politike. Li ankaŭ estis fama [[tradukisto]] kiu ekkonigis Ĉinion al la [[monda literaturo]].

'''Lu Xun''' naskiĝis en [[Ŝaosing]] en la [[provinco]] de [[Zhejiang]]. Unue li nomiĝis '''Zhou ZHANGSHUZhangshu''' ({{zh|t=周樟壽|p=Zhōu Zhāngshòu}}) sed malfrue renomiĝis '''SHUREN'''"Shuren" ({{zh|t= 樹人|p=Shùrén}}), kiukio signifas "nutriedukita persononpersono". Lia [[familio]] estis klera kaj etnobelara, sed ili fariĝis malriĉaj kiam li naskiĝis. Lia [[patro]] havis kronikan [[malsano]]n kaj mortis kiam '''Lu Xin''' estis [[adoleskulo]]. Tiuj [[sperto]]j inspiris lin studi [[medicino]]n, ne la tradician ĉinan (pro la nombro de tiaj [[ĉarlatano]]j) sed la oksidentan medicinon en la [[Tohoku Alta Medicina Instituto]] (nuntempe parto de la [[Tohaku Universitato]]) en [[Sendai]], [[Japanio]].

'''Lu Xun''' malfrue klarigis kiel li forlasis la [[studado]]nstudadon de medicino. Unutage, post la [[klaso]], unu el liaj japanaj [[instruisto]]jinstruistoj projekciis [[bildo]]nbildon pri japanaj [[soldato]]j en publika ekzekutado de laŭdira ĉina [[spiono]]. Aparte de la japanaj soldatoj, la laŭdira spiono estis ĉirkaŭita de ĉinaj samlandanoj. '''Lu Xun''' ŝokiĝis pro la [[apatio]] de siaj samlandanoj kaj decidis ke estis pli grave kuraci la spiritajn malsanojn de siaj samlandanoj anstataŭ iliajn korpajn. Li tiam revenis al Ĉinio en [[1909]] kaj poste eklekciis en la [[Universitato de Pekino]] kaj ekskribis.

En [[majo]] de [[1918]], '''Lu Xun''' ekuzis sian [[plumnomo]]n kaj publikigis sian unuan baihua-an [[novelo]]n, ''[[Kuangren Riji]]'' (狂人日记, ''[[La Taglibro de Frenezulo]]''), kio estas unu el siaj du pli famaj [[verko]]jverkoj. Ĝi fariĝis, pro sia [[kritiko]] de la [[ĉinaj tradicioj]] kaj familiaj reguloj, la [[fonto]] de la [[Nova Kultura Movado]] aŭ la [[Movado de la Kvara de Majo]]. Alia novelo, ''[[La Ĉefa Historio de A-Q]]'' (''[[Ah Q Zhengzhuan]]'', 阿Q正传) publikiĝis en la [[1920-aj jaroj]]. Kun ''La Taglibro de Frenezulo'', ĝi aperis en la [[novelaro]] ''[[Krioj]]'' (''[[Na Han]]'' 呐喊) en [[1923]].

Inter [[1924]] kaj [[1926]], '''Lu Xun''' verkis sian [[ĉefverko]]nĉefverkon de ironia rememoraĵo, ''[[Zhaohua Xishi]]'' (朝花夕拾, ''[[Matenaj Floroj Kolektitaj dum Vespero]]'' publikiĝita en [[1928]]). En [[1927]] li publikigis sian [[kolekto]]nkolekton de prozaj poemoj ''[[Ye Cao]]'' (野草, ''[[Sovaĝa Herbaro]]''). Li ankaŭ verkis iom da novelojn publiĝotaj en sia dua novelaro ''[[Pang Huang]]'' (彷徨, ''[[Vagado]]'') en [[1926]]. En [[1930]], li reviziis ''[[Zhongguo Xiaoshuo Lüeshi]]'' (中国小说略史, ''[[Historia Skizo pri la Ĉinaj Noveloj kaj Romanoj]]''); la unua [[volumo]] aperis en [[1923]] kaj la dua en [[1924]]. Ĉi tiu verko estis unu el la plej gravaj literaturaj [[kritikaĵo]]j.

Liaj aliaj gravaj verkaĵoj ampleksas volumojn de tranduktaĵoj, ĉefe el la [[rusa lingvo]]. Li admiris [[Nikolai Gogol]] kaj traduktis ''[[MortintajnMalvivaj AnimojnAnimoj]]''. Gogol inspiris lian unuan novelon, ''La Taglibro de Frenezulo''. La verkaro de '''Lu Xun''' nombris 20 volumojn aŭ pli, kaj, kiel maldesktra [[verkisto]], li ludis gravan rolon en la historio de la [[ĉina literaturo]]. Lia verkaĵoj restas influemaj kaj popularaj, aparte kun [[junulo]]jjunuloj. En [[Japanio]] li koniĝas kiel '''Rojin''' (ロジン katakane aŭ 魯迅 kanĵe).

'''Lu Xun''' ankaŭ redaktis iom da maldekstraj [[gazeto]]j tiel, kiel ''[[Nova Junularo]]'' (新青年, [[Xin Qingnian]]) kaj ''[[Ŝosoj]]'' (萌芽, [[Meng Ya]]). Li estis la [[frato]] de alia grava ĉina [[politika figuro]] kaj [[eseisto]] [[Zhou Zuoren]] (周作人). Kvankam '''Lu Xun''' neniam aliĝis al la [[komunista partio de Ĉinio]], li simpatiis kun ĝiaj [[celo]]jceloj. Pro tio kaj pro la [[influo]] de liaj verkajoj en la [[historio]] de la [[Popola Respubliko de Ĉinio]], oni malpermesis la verkaĵojn en [[Tajvano]] ĝis la malfruaj [[1980-aj jaroj]]. Li estis frua [[subtenanto]] de la [[Esperanta movado en Ĉinio]].

== [[Stilo]] ==

La [[stilo]] de '''Lu Xun''' estas ofte sardona kaj tranĉa pri societaĵoj. Lia [[lerteco]] en la [[uzo]] de la [[vulgara lingvo]] farigis iom da siaj [[verko]]jverkoj (ekz-e ''A Q Zhengzhuan'', 阿Q正传, ''La Ĉefa Historio de A-Q'') preskaŭ netradukeblaj. Lia graveco al la [[moderna ĉina literaturo]] restis pro lia disvastiga kontribuo - al ĉiuj ĝenroj escepte de [[romano]]j - dum sia vivtempo.

'''Lu Xun''' estis nomiĝita la "estro de la moderna ĉina kultura revolucio" (de la tradukantoj [[Yang Xianyi]] kaj [[Gladys Yang]]) de la [[tradicia ĉina kulturo]] al la moderneco de Ĉino, kaj li estas rigardata kiel la plej influema ĉina [[verkisto]] de la Movado de la Kvara de Majo. Li severe kritikis sociajn [[problemo]]jn kaj ĉefe la "ĉinan nacian karakteron". Li helpis multon da verkistojn kaj subtenis komunistan [[pensado]]n, sed li neniam aliĝis al la [[komunista partio]].

** "[[Benopeta Ofero]]" (1924)

** "[[En la Vintrinkejo]]" (1924)

** "[[Feliĉa Familio]]" (1924)

** "[[Sapo (Lu Xun)|Sapo]]" (1924)

** "[[La Ĉiam Brilanta Lampo]]" (1925)

** "[[La Publiko]]" (1925)

** "[[Majstro Gaŭ]]" (1925)

** "[[La Soleca Homo]]" (1925)

** "[[Funebro pri l' Forpasintino]]" (1925)

** "[[La Fratoj]]" (1925)

** "[[Nuligo de Geedzeco]]" (1925)