Lu Xun: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Tonyo (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Tonyo (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Informkesto homo
|priskribo=Lu Xun en 1930
}}
'''Lu Xun'''<!--({{zh-tspw|t=魯迅|s=鲁迅|p=Lǔ Xùn|w=Lu Hsün}})-->, '''Lu Hsün''' (en sistemo [[Wade-Giles]]), aŭ en Esperanto pli ofte '''Lusin''' estas la [[plumnomo]] de la verkisto '''ZHOU Shuren'''<!--({{zh-tsp|t=???|s=???|p=Zhou Shùrén}})--> ({{dato|25|septembro|1881}} – {{dato|19|oktobro|1936}}), konsiderata unu el la plej influaj [[ĉinaj verkistoj]] de la dudeka jarcento kaj la fondinto de la moderna '''baihua''' (白话 báihuà), ankaŭ konata kiel la vulgara ĝenro. Li esprimis sian malaprobon de la [[Konfuceanismo]] kaj la tiama ĉina socio. Liaj verkaĵoj influegis la [[Movado de 4-a de majo|Movadon de la Kvara de Majo]], kiam [[Ĉinio]] transformiĝis literature kaj politike. Li ankaŭ estis fama [[tradukisto]] kiu ekkonigis Ĉinion al la [[monda literaturo]].▼
▲'''Lu Xun'''<!--({{zh-tspw|t=魯迅|s=鲁迅|p=Lǔ Xùn|w=Lu Hsün}})-->, '''Lu Hsün''' (en sistemo [[Wade-Giles]]), aŭ en Esperanto pli ofte '''Lusin''' estas la [[plumnomo]] de la verkisto '''ZHOU Shuren'''<!--({{zh-tsp|t=???|s=???|p=Zhou Shùrén}})-->({{dato|25|septembro|1881}} – {{dato|19|oktobro|1936}}), konsiderata unu el la plej influaj [[ĉinaj verkistoj]] de la dudeka jarcento kaj la fondinto de la moderna '''baihua''' (白话 báihuà), ankaŭ konata kiel la vulgara ĝenro. Li esprimis sian malaprobon de la [[Konfuceanismo]] kaj la tiama ĉina socio. Liaj verkaĵoj influegis la [[Movado de 4-a de majo|Movadon de la Kvara de Majo]], kiam [[Ĉinio]] transformiĝis literature kaj politike. Li ankaŭ estis fama [[tradukisto]] kiu ekkonigis Ĉinion al la [[monda literaturo]].
== Vivo ==
Linio 12 ⟶ 10:
'''Lu Xun''' malfrue klarigis kiel li forlasis la studadon de medicino. Unutage, post la klaso, unu el liaj japanaj instruistoj projekciis bildon pri japanaj [[soldato]]j en publika ekzekutado de laŭdira ĉina spiono. Aparte de la japanaj soldatoj, la laŭdira spiono estis ĉirkaŭita de ĉinaj samlandanoj. '''Lu Xun''' ŝokiĝis pro la [[apatio]] de siaj samlandanoj kaj decidis ke estis pli grave kuraci la spiritajn malsanojn de siaj samlandanoj anstataŭ iliajn korpajn. Li tiam revenis al Ĉinio en [[1909]] kaj poste eklekciis en la [[Universitato de Pekino]] kaj ekskribis.
===
En [[majo]] de [[1918]], '''Lu Xun''' ekuzis sian [[plumnomo]]n kaj publikigis sian unuan baihua-an [[novelo]]n, ''Kuangren Riji'' (狂人日记, ''La Taglibro de Frenezulo''), kio estas unu el siaj du pli famaj verkoj. Ĝi fariĝis, pro sia kritiko de la [[ĉinaj tradicioj]] kaj familiaj reguloj, la fonto de la [[Nova Kultura Movado]] aŭ la [[Movado de 4-a de majo|Movado de la Kvara de Majo]]. Alia novelo, ''[[La
Inter [[1924]] kaj [[1926]],
Liaj aliaj gravaj verkaĵoj ampleksas volumojn de tranduktaĵoj, ĉefe el la [[rusa lingvo]]. Li admiris [[Nikolai Gogol]] kaj traduktis ''[[Malvivaj Animoj]]''. Gogol inspiris lian unuan novelon, ''La Taglibro de Frenezulo''. La verkaro de Lu Xun nombris 20 volumojn aŭ pli, kaj, kiel maldesktra [[verkisto]], li ludis gravan rolon en la historio de la [[ĉina literaturo]]. Lia verkaĵoj restas influemaj kaj popularaj, aparte kun junuloj. En [[Japanio]] li koniĝas kiel '''Rojin''' (ロジン katakane aŭ 魯迅 kanĵe).
Lu Xun ankaŭ redaktis iom da maldekstraj [[gazeto]]j tiel, kiel ''[[Nova Junularo]]'' (新青年, Xin Qingnian) kaj ''Ŝosoj'' (萌芽, Meng Ya). Li estis la [[frato]] de alia grava ĉina [[politika figuro]] kaj [[eseisto]] [[Zhou Zuoren]] (周作人). Kvankam Lu Xun neniam aliĝis al la [[komunista partio de Ĉinio]], li simpatiis kun ĝiaj celoj. Pro tio kaj pro la influo de liaj verkajoj en la historio de la [[Popola Respubliko de Ĉinio]], oni malpermesis la verkaĵojn en [[Tajvano]] ĝis la malfruaj [[1980-aj jaroj
== Stilo ==
La stilo de Lu Xun estas ofte sardona kaj tranĉa pri societaĵoj. Lia lerteco en la uzo de la vulgara lingvo farigis iom da siaj verkoj (ekz-e ''A Q Zhengzhuan'', 阿Q正传, ''La Ĉefa Historio de A-Q'') preskaŭ netradukeblaj. Lia graveco al la [[moderna ĉina literaturo]] restis pro lia disvastiga kontribuo - al ĉiuj ĝenroj escepte de [[romano]]j - dum sia vivtempo.
==
Lu Xun estis nomiĝita la "estro de la moderna ĉina kultura revolucio" (de la tradukantoj [[Yang Xianyi]] kaj [[Gladys Yang]]) de la [[tradicia ĉina kulturo]] al la moderneco de Ĉino, kaj li estas rigardata kiel la plej influema ĉina [[verkisto]] de la Movado de la Kvara de Majo. Li severe kritikis sociajn [[problemo]]jn kaj ĉefe la "ĉinan nacian karakteron". Li helpis multon da verkistojn kaj subtenis komunistan
== Rilato al Esperanto==
Plurfoje Lusin esprimis sian subtenon al Esperanto, kiu enradikiĝis en Ĉinio post la revolucia jaro 1911. Li estis bone informita pri la lingvo kaj movado danke al sia frato [[Zhou Zouren]], aktiva esperantisto, prezidanto de la [[Pekina Esperanto-Asocio]] (ekde 1922)<ref>[http://sezonoj.ru/2014/03/lusin/ Artikolo "Nia trezoro: Lusin"], de [[Aleksandr Korĵenkov]] en [[La Ondo de Esperanto]]</ref>.
Li konatiĝis kun [[Vasilij Eroŝenko]], al kiu li apogis dum ties vojaĝoj en Ĉinio.
Li apogis la Esperanto-movadon en Ĉinio diversmaniere dum postaj jaroj.
Pluraj liaj verkoj estas tradukitaj en Esperanto. Vidu ampleksan liston en artikolo [http://sezonoj.ru/2014/03/lusin/ Artikolo "Nia trezoro: Lusin"], de [[Aleksandr Korĵenkov]] en [[La Ondo de Esperanto]].
== Verkoj ==
Linio 74 ⟶ 80:
=== Literatura Kritiko ===
* ''Historia Skizo pri la Ĉinaj Noveloj kaj Romanoj''
== Referencoj==
{{referencoj}}
{{Projektoj}}
| |||