Ĉifrado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Ekzemloj de Ĉifrosistemoj: Ekstera ligilo al artikolo en Scienca Revuo
Neniu resumo de redakto
Linio 13:
Unu tia metodo uzas publikan-ŝlosilan ĉifron, eltrovita en [[1975]] de [[Whitfield Diffie]] de [[Stanford]]. La ĉifro havas du ŝlosilojn, unu kaŝa (aŭ sekreta), unu publika. Mesaĝo ĉifrita per la publika ŝlosilo estas malĉifrebla nur per la kaŝa. Kaj inverse, mesaĝo ĉifrita per la kaŝa ŝlosilo estas konfirmebla nur per la publika. La kaŝa ŝlosilo neniam estas sendita, tial estas tute sekura. Plue, por kalkuli la kaŝan ŝlosilon el la publika je RSA, oni devas faktorigi la primojn de grandega nombro, [[procedo]] praktike nekomputebla por nombro sufiĉe grandega. Gravas, ke la publikaj ŝlosiloj ne estu ŝanĝitaj per atakisto dum la transporto.
 
Aliaj popularaj ĉifroj por sendi trans la [[Interreto]]n estas (Open)[[Pretty Good Privacy|PGP]] kaj [[SSL (reto)|SSL]]. PGP estas normo por sendi dosierojn kaj retpoŝton sekure (kredeble eĉ kontraŭ registaroj) trans la Interreton. PGP kaj SSL uzas kaj nesimetrian kaj simetrian ĉifrojn: La simetria ŝlosilo estas ĉifre sendata kun la publika ŝlosilo tra la reto kaj la datenoj estas ĉifrataj per la simetria i, ĉar simetria ĉifro estas multe pli rapida ol nesimetria ĉifro.
 
La povo de komputilo donas al civitano la eblecon de fortikega ĉifrado. Kontraŭ la volo de registaroj. Eĉ en la relative liberama [[Usono]], la registaro deziras malpermesi aŭ subfosi fortikegan ĉifradon por civitanoj kaj kompanioj. Sed por ke privateco kaj komerco floru surrete, tiaj ĉifroj estas necesaj, kiel la [[koverto]] kaj [[subskribo]] estas necesaj en la eksterreta mondo (kaj la [[sigelo]] en la antikva mondo).
Linio 22:
 
*[[DES]]
*[[AES_AES (kriptado)|AES]]
*[[RSA_RSA (kriptado)|RSA]]
 
Kelkaj ĉefaj ĉifraj programoj estas:
 
*[[7-Zip|7-ZIP]] (pakilo)
*[[PGPPretty Good Privacy]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
* [https://scienca-revuo.info/article/view/56/36 Ĉifrado, pli kaj pli grava] artikolo de [[Johannes Mueller]] en <i>Scienca Revuo 1/64 (2013), 35-45.