Sufiksoj en Esperanto: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (-http://bertilow.com +https://bertilow.com) |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Sufiksoj en Esperanto}}
'''Sufikso''' (de la [[latina]] vorto ''suffixum'', la neŭtra formo de pasinteca pasiva participo pri la verbo ''suffigere'') estas [[afikso]], kiu estas postmetita al alia [[morfemo]], kreante novan signifon. Analogie al tiu signifo iuj esperantistoj proponas la priskriban terminan alternativon '''postafikso''', kiu tamen ĝis nun ne kutimiĝis en la faka literaturo.
En [[Esperanto]] plejofte ĝin sekvas gramatika markilo (''a'', ''oj'', ''us'' k. a.): ''[[:wikt:kateto|kateto]]'', ''[[:wikt:kateta|kateta]]''.
Linio 13:
* ''[[:wikt:belo|Belo]]'' estas abstrakto belo; ''[[:wikt:beleco|beleco]]'' estas belo eco: kvalito belo; ''[[:wikt:belaĵo|belaĵo]]'' estas belo aĵo: konkreto belo; ''[[:wikt:belulo|belulo]]'' estas belo ulo: persono belo;
* ''[[:wikt:konstruo|Konstruo]]'' estas ago aŭ rezulto; ''[[:wikt:konstruaĵo|konstruaĵo]]'' estas nepre konkreto (rezulto de) konstruo; ''[[:wikt:konstruado|konstruado]]'' estas nepre ago konstruo.
'''Ado''' servas krome por anstataŭi ĉe pluformado de neverbradikaj verboj la elfalintan i-finaĵon:
Linio 25:
* ''[[:wikt:infano|Infano]]'' estas konkreto (persono); ''[[:wikt:infaneco|infaneco]]'' estas infano eco, infano kiel kvalito (stato); ''[[:wikt:infanaĵo|infanaĵo]]'' estas konkreto rilata al infano.
* ''[[:wikt:pafo|Pafo]]'' estas ago; ''[[:wikt:pafado|pafado]]'' estas ago ripetata.
* ''[[:wikt:iro|Iro]]'' estas ago; ''[[:wikt:irado|irado]]'' estas ago daŭra.|[[Kálmán Kalocsay]]|[[Enciklopedio de Esperanto]]}}
== Neoficialaj sufiksoj ==
La listo de la '''neoficialaj sufiksoj''' troviĝas en la [[Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko]]<ref>Vidu la liston de la neoficialaj sufiksoj en la [[PMEG]] de [[Bertilo Wennergren]][https://bertilow.com/pmeg/vortfarado/neoficialaj_afiksoj/sufiksoj/index.html]</ref> .
El la diversaj sufiksoj aplikitaj en la teknika lingvo tri havas ŝancojn eniri la komunan lingvon: '''-oza''', signifanta materian multhavecon por anstataŭi la pezajn -plena, -riĉa; '''-iva''', signifanta kapablon, do estanta la aktiva paralelo de l' pasiva ebla (voliva: volkapabla; elvokiva: elvokkapabla); '''-izi''', en la Veraxa senco: apliki ion al io science aŭ metie, apliki metodon de eltrovinto (ŝtonigi vojon, salizi koloidsolvaĵon, pasteŭrizi lakton, faradizi nervon). Pli kaj pli ĝeneraliĝas la sufikso '''-io''' por landnomoj (Germanio) kaj scienco anatomo-anatomio. KALOCSAY.
Linio 51:
==== -ĉj, -nj ====
La signifo kaj uzado de "-ĉj" kaj "-nj" estas por sufikso kiu karesformigas virajn kaj inajn nomojn, respektive. '''-ĉj-''' kaj '''-nj-''' estas la solaj sufiksoj kiuj komenciĝas per konsonanto, kaj ankaŭ la solaj kiuj povas ''ŝanĝi'' la radikvortojn al kiuj ili estas algluataj.
==== -eg ====
La signifo kaj uzado de "-eg" estas por pligrandigo aŭ pliintensigo. La similaĵoj de "-eg" en aliaj lingvoj estas:
==== -end ====
Linio 60:
== Referencoj ==
{{
== Vidu ankaŭ ==
|