19-a de februaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Specialaj tagoj kaj festoj: Tago de Pola Scienco
→‎Eventoj: eksplodo de perua vulkano
Linio 5:
== Eventoj ==
* [[197]]: Romia imperiestro [[Septimo Severo]] venkis uzurpanton en batalo de [[Liono|Lugdunum]]
* [[356]]: Imperiestro [[Konstancio la 2-a]] dekretis pri '''fermo de ĉiuj [[paganismo|paganaj]] temploj en [[Romia Imperio]]'''
* [[607]]: [[Bonifaco la 3-a]] iĝis papo
* [[982]]: [[Adalberto el Prago]] iĝis [[episkopo]]
Linio 11:
* [[1594]]: Caro [[Fjodor la 1-a Ivanoviĉ (Rusio)|Fjodor la 1-a Ivanoviĉ]] fondis la urbon [[Surguto]]
* [[1594]]: Pola reĝo [[Sigismondo la 3-a Vasa]] kroniĝis en [[katedralo]] de [[Upsalo]] kiel reĝo de [[Svedio]] - komenco de la 66-jara konflikto inter ambaŭ landoj
* [[1600]]: '''La plej granda en [[Sudameriko]] eksplodo de [[Peruo|perua]] [[vulkano]]''' Huaynaputina - pri la vulkana vintro en [[Cara Imperio]] mortis ĉiu tria homo (dum la [[Granda Malordo (Rusio)|Granda Malordo]]
* [[1654]]: [[Pollando]]: en [[Oleśnica]] okazis [[ekzekuto]] de [[seria murdisto]] de 251 personoj - Melchior Hedloff
* [[1674]]: Subskribo de la Paco de [[Westminster]] finanta la 3-an anglan-nederlandan [[milito]]n
Linio 36 ⟶ 37:
* [[1937]]: Estro de [[Itala Orienta Afriko]] Rodolfo Graziani estis vundita dum [[atenco]] - revenĝe '''[[italoj]] okazigis serion de [[masakro]]j en [[Adis-Abebo]], dum kiuj oni murdis 30 mil [[Etiopio|etiopanojn]] kun bruligo de iliaj domoj'''
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: '''[[Intelligenzaktion|Intelektul-Kampanjo]]''': en [[Krakovo]] mortis [[profesoro]] Jan Włodek, arestita kaj liberigita de [[Sachsenhausen]] kaj alia arestito, ambasadoro Alfred Chłapowski mortis en [[malsanulejo]] en [[Kościan]] (el pli ol 100 [[intelektulkampanjo de Krakovo|trompe arestitaj profesoroj;]]) - '''kadre de pli posta [[Generalplan Ost]] oni ekplanis [[genocido]]n de 85% de [[poloj]])'''
** [[Ministro pri eksteraj aferoj]] de pola registaro enla [[ekzilopola ekzila registaro]] [[August Zaleski]] direktis de [[Francio]] al polaj diplomatiejoj instrukcion rekomendantan neprecon de "la defendo de [[Eŭropo|Eŭropa]] [[civilizacio]] antaŭ [[bolŝevismo]] kaj [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio|naziismo]]", ke Pollando, la [[viktimo]] de la du politikaj [[totalismo]]j estos en [[Mez-Orienta Eŭropo]] bazo de [[demokratio]], ke [[Orienta Prusio]] neniam estis integra parto de la etna teritorio de Germanio ; ekzistanta en [[Bukareŝto]] pola subtera [[radiofonio|radiofoniejo]] ligis unuan kontakton kun pola registaro en [[Parizo]]; [[Nov-Jorko]]: "Nowy Świat" tradukis artikolon ''Undefeateable Poland'' (Nevenkita Pollando) el la revuo "Scranton Tribune"
** [[1941]]: Germanaj regopovoj de la areo [[Gdańsk]]-[[Okcidenta Prusio]] malpermesis vendi al la [[poloj|pola]] loĝantaro [[tritiko|tritikan]] [[faruno]]n kaj tritikan bakaĵon; germanoj [[murdo|murdis]] en Koźmin 14 personojn; en [[Aŭŝvico]] pereis d-ro pri kemio Tadeusz Surzycki, arestita en septembro 1940
** [[Usono]]: enkonduko de rezervo al Apudborda [[Gvardio]]; [[Atlantiko]]: komencita 3-taga batalo pri [[konvojo]] OB-287 - germanaj aviadiloj sinkigis 3 [[ŝipo]]jn
** [[1942]]: '''[[Heinrich Himmler]] ordonis forveturigi taŭgajn por [[germanigo]] polajn [[infano]]jn de [[orfo|orfejoj]] en [[Varto]]-Lando, enloĝata de 5 mln de poloj''', al edukejoj en [[Nazia Germanio]] - '''de [[okupado|okupata]] Pollando oni elveturigis 50-200 mil infanojn''', ankaŭ forprenitajn de la gepatroj; germanaj regopovoj decidis pri [[setlado]] de pli granda nombro de [[germanoj]] en [[Lublinio]];
** [[ Sudokcidenta Pacifiko]]: '''[[japanoj]] bombis aŭstralian urbon [[Darvino]] - pereis 250 personoj''' - Japana 1-a Aera [[Floto]] startis de la [[ferdeko]]j de la Rapida Grupiĝo de [[Aviadilŝipo]]j; en [[Riom]] komenciĝis proceso kontraŭ respondeculoj pri la [[reĝimo de Vichy|malvenko de 1940]]; [[Kanado]]: '''en [[Vinipego]] okazis [[libro]]-bruligado kaj aresto de [[politikisto]]j, kiel parto de [[simulado|simulata]] [[invado]] de [[Nazia Germanio]]''' - ''If Day''; [[Franklin D. Roosevelt]] ordonis internigi usonanojn naskitajn en [[Japanio]]
** [[1943]]: '''[[Gestapo]] arestis en [[Varsovio]] profesoron [[Jan Piekałkiewicz]], delegiton de polala [[ekzilo|pola ekzila]] registaro]]''' (murdita post torturoj) - '''nova Registar-Delegito por la Lando (t.e. estro de civila administrado de la [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]]) iĝis [[Jan Stanisław Jankowski]]'''; en [[malliberejo]] en [[Katowice]] germanoj [[ekzekuto|ekzekutis]] 21 personojn; [[Pola Rezistomovado]]: taĉmento de Popola Gvardio atakis [[Głogów Małopolski]] kaj post batalo kun ĝendarmaro detruis dokumentojn pri forveturigo de poloj la trudlaboro, ekipaĵon de [[poŝtoficejo]], akiris [[armilo]]jn kun [[municio]]
** '''[[Ĉeĥoslovakio]]: deklaro de prezidento [[Edvard Beneš]] pri germanaj [[krimo]]j'''; papo [[Pio la 12-a]] en letero al pola prezidento skribis interalie, ke de la [[invado en Pollandon]] nenion neglektis "por ke inter tiom grandega ŝoko de homoj kaj kataklismoj alporti mildigon al tiuj teruraj turmentoj de la pola nacio"; de la 19-a/20-a de februaro [[brita aerarmeo|RAF]] atakis [[Wilhelmshaven]]
** [[1944]]: '''[[Volinia masakro]]: bandita taĉmento de [[Ukraina Ribela Armeo]] [[masakro|masakris]] ĉirkaŭ 60 polajn loĝantojn de pola vilaĝo Podkamień (fondita en 1445)''' (nun en [[Ivano-Frankivska provinco]]); taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] [[relo|elreligis]] germanan trajnon en la linio [[Lodzo]]-[[Koluszki]]; '''[[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en distrikto [[Dębica]] polan familion Psiady kun servistino Kałuża pro kaŝado de [[judoj]]'''
** [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: trupoj de 2-a Apudbalta Fronto rompis defendon en [[Staraja Russa]]-regiono; de la 19-a/20-a de februaro usona 8-a Aviada Armeo atakis [[Berlino]]n (pli ol 2000 [[atakaviadilo]]j), [[Braunschweig]] kun [[Leipzig]] (ankaŭ nokte aviadajn fabrikojn per 1000 [[bombaviadilo]]), [[Tutow]], [[Poznań]], kaj 1-a Aviada Divizio - [[Hamburgo]]n; [[Norvegio]]: germana ŝipo "Hydro" transportanta en specialaj [[cisterno]]j [[peza akvo|pezan akvon]] estis sinkigita de [[britoj]] sur la lago [[Tinnsjå]]; usona 15-a Aviada Armeo atakis aviadajn fabrikojn en [[Regensburg]]-regiono
** [[1945]]: Dum evakua transporto de oficira [[militkaptito|militkaptitejo]] en Hammerstein pereis depro alianca [[bombaviadilo|aviadila bombo]] pola profesoro pri ĉinologio [[Jan Jaworski]]; [[Orienta Prusio]]: germanoj akiris landan interligitecon inter [[Baltijsk|Piława]] kaj [[Königsberg]]; sovetaj regopovoj [[deportado|deportis]] de [[Lvovo]] en [[Sovetunio]]n ĉirkaŭ 40 membrojn de [[Pola Enlanda Armeo]]; 2-a Belorusa Fronto "liberigis" [[Nowe]]; soveta 6-a Armeo konkeris du kvartalojn de [[Vroclavo]] (kutime 3 tagojn poste [[NKVD]]-taĉmentoj per [[teroro]] enkondukis novanla duan sovetan [[okupado]]n, post anekso de [[Orientaj Limregionoj]])
** [[Pacifiko]]: [[aliancanoj]] atakis japanan insularon - '''batalo de [[Iwo Jima]] komenciĝis'''; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: usona 3-a Armeo komencis purigi kunfluejon de [[Mozelo]] kaj [[Saro]]; gafo [[Folke Bernadotte]] renkontiĝis kun [[Heinrich Himmler]]
* [[1948]]: '''En [[Nurenbergo]] finiĝis proceso kontraŭ 10 altrangaj oficiroj de [[Wehrmacht]], kiuj [[militkrimo|militkrimis]] dum la milito en [[Albanio]], [[Grekio]], [[Norvegio]] kaj [[Jugoslavio]]'''