Deŭterio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e →‎Priskribo: mistajpo
Linio 6:
Male al <sup>1</sup>H hidrogeno, ĉe kiu la atomkerno konsistas nur el unusola [[protono]], la deŭteria kerno konsistas el unu protono kaj unu [[neŭtrono]]. La proporcio de la deŭterio en la natura hidrogeno estas ĉirkaŭ 0,015%. Ĉar neniu proceso de la [[stelara nukleosintezo]] estas tiel konata, kiu produktas deŭterion, oni supozas ke ili estiĝis en la [[primordiala nukleosintezo]] direkte post la [[praeksplodo]]. Tiel la ofteco de la deŭterio en la kosmo estas grava parametro por la [[kosmologio|kosmologiaj]] modeloj.
 
Se oni antataŭigasanstataŭigas ĉe [[akvo]] (H<sub>2</sub>O) la hidrogenon al ''deŭterio'', tiel oni ricevas [[peza akvo|pezan akvon]] (D<sub>2</sub>O). Se la hidrogenon anstataŭas nur duone la deŭterio, ricevas oni [[duonpeza akvo|duonpezan akvon]] (HDO).
La denso de D<sub>2</sub>O estas 1,1047 g/cm³ ĉe 25 °C, la fandopunkto situas ĉe 3,8 °C kaj la bolpunkto ĉe 101,4 °C. La densa maksimumo situas ĉe 11,2 °C (akvo: 3,98 °C). Tiu diferenco en la fizikaj proprecoj nomiĝas ''izotopa efekto''. Ĝi estas neniel tro forte esprimita kiel ĉe la paro <sup>1</sup>H - <sup>2</sup>H. Peza akvo estas venena en granda koncentriĝo pro la malbona solvebla kapablo.