Dalai-lamao: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La '''Dalaidalai-lamao'''<ref>[[Nova (ཏ་ཱལའི་བླ་མ་Plena Ilustrita '''tāVortaro la'ide bla ma''' en laEsperanto]]: [[Tibetahttp://vortaro.net/#dalai-lamao lingvo|tibetadalai-lama/o]],</ref> '''prudentoceano'''({{lang-bo|ཏཱ་ལའི་བླ་མ་|t=tā enla’i labla [[esperantama}}, lingvo|esperanta]]laŭlitere “prudentoceano”) estas la plej granda religiestro de la [[tibeta budhismo]]. Ĝi apartenas al la branĉo [[gelugpao]] kaj la unua dalai-lamao naskiĝis en [[1391]].
 
== Religa rolo ==
En [[16-a jarcento]] mongolaj "malgrandaj" reĝoj invitis en Mongolion la gvidanton de unu el la kvar [[Tibeto|tibetaj]] [[Mahajano|mahajanaj]] sektoj de la [[budhismo]], [[Sodnomĝamc]], kaj donis al li la titolon Dalai Lamao (''Dalai'' estas [[Mongola lingvo|mongola]] vorto, en Esperanto "Oceano"; ''[[lamao]]'' estas tibetlingva titolo de [[monaĥo]]). Pro politikaj kialoj, la Dalai Lamao poste iĝis ankaŭ sekulara gvidanto de [[Tibeto]] (rolkombino origine ne permesata al budhismaj monaĥoj), kaj li restis tia ĝis la [[Ĉino|ĉina]] invado en la [[1950]]-aj jaroj. Multaj rigardas lin ankaŭ kiel religia gvidanto de la tuta tibeta popolo, kvankam la aliaj tri sektoj havas siajn proprajn gvidantojn kaj formale ne estas subigitaj al lia. Religia gvidanto li estas ankaŭ por budhanoj tibettradiciaj sed ne tibetaj, ekzemple [[Mongolio|mongoloj]] kaj [[burjatoj]] kaj [[kalmukoj]].
Multaj rigardas la dalai-lamaon ankaŭ kiel religiam gvidanton de la tuta tibeta popolo, kvankam la aliaj tri sektoj havas siajn proprajn gvidantojn kaj formale ne estas subigitaj al lia. Religia gvidanto li estas ankaŭ por budhanoj tibettradiciaj sed ne tibetaj, ekzemple [[Mongolio|mongoloj]] kaj [[burjatoj]] kaj [[kalmukoj]].
Gjalŭa [[Rinpoĉe]], titolo, kiu signifas « Altvalora Venkinto », referencas al Dalai-lamaoj.
 
== Historio ==
La unua dalai-lamao naskiĝis en [[1391]].
 
En [[16-a jarcento]] mongolaj "malgrandaj" reĝoj invitis en Mongolion la gvidanton de unu el la kvar [[Tibeto|tibetaj]] [[Mahajano|mahajanaj]] sektoj de la [[budhismo]], [[Sodnomĝamc]], kaj donis al li la titolon Dalai -Lamao (''Dalai'' estas [[Mongola lingvo|mongola]] vorto, en Esperanto "Oceano"; ''[[lamao]]'' estas tibetlingva titolo de [[monaĥo]]). Pro politikaj kialoj, la Dalai Lamao poste iĝis ankaŭ sekulara gvidanto de [[Tibeto]] (rolkombino origine ne permesata al budhismaj monaĥoj), kaj li restis tia ĝis la [[Ĉino|ĉina]] invado en la [[1950]]-aj jaroj. Multaj rigardas lin ankaŭ kiel religia gvidanto de la tuta tibeta popolo, kvankam la aliaj tri sektoj havas siajn proprajn gvidantojn kaj formale ne estas subigitaj al lia. Religia gvidanto li estas ankaŭ por budhanoj tibettradiciaj sed ne tibetaj, ekzemple [[Mongolio|mongoloj]] kaj [[burjatoj]] kaj [[kalmukoj]].
 
La dala-lamao restis kiel monarko de Tibeto ĝis la [[Ĉino|ĉina]] invado en la [[1950]]-aj jaroj.
 
== Etimologio ==
''Dalai'' ({{lang-bo|ཏཱ་ལའི་|t=tā la’i}}) estas [[Mongola lingvo|mongol]]-devena vorto, en Esperanto "Oceano"; ''[[lamao]]'' ({{lang-bo|བླ་མ་|t=bla ma}}) estas tibetlingva titolo de [[monaĥo]].
 
== Listo de la Dalai-lamaoj ==
Linio 82 ⟶ 93:
|-
|}
 
== Referencoj ==
{{referencoj}}
 
== Eksteraj ligiloj ==