4179 Tutatiso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Esploro: postkuri ŝanĝiĝeman ligilon
esperantigita ŝablono (DEFAŬLTORDIGO), esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 3:
|Kategorio = asteroido
|Oficiala_nomo = 4179 Toutatis
|Aliaj_nomoj = '''1989 AC''' ; 1934 CT
|Dato_de_malkovro = {{dato|4|januaro|1989}}
|Malkovrinto = [[Christian Pollas]]
|Loko_de_malkovro = [[Caussols]] ([[Francio]])
|Unua_superflugo = [[Chang'e 2]]<br />{{dato|13|decembro|2012}}
|Epoko = 2456000.5 {{dato|14|marto|2012}} TDB
|Granda_duonakso = 378,398 [[1 E9 m|Gm]] (2,529 [[Astronomia unuo|AU]])
Linio 25:
|Spektroklaso = Sk
}}
'''4179 Tutatiso''' estas tre malgranda [[apolona asteroido|apolona]] kaj [[terrenkonta asteroido]], de la [[alinda familio]].
 
Ĝi estis unue vidita la {{daton|10|februaro|1934}} sub la provizora nomo 1934 CT kaj perdita. Ĝi estis remalkovrita la {{daton|4|januaro|1989}} de la [[Francio|franca]] [[astronomo]] [[Christian Pollas]] elde la ''Observatorio de Calern'' en [[Caussols]] ([[Alpes-Maritimes]], [[Francio]]) kaj ĝi ricevis la nomon de la [[Gaŭloj|gaŭla]] dio Tutatis (aŭ [[Teŭtates]]) famigita de la franca bildstrio [[Asteriks]].
 
La {{daton|29|septembro|2004}} ĝi pasis al 0,01036 [[astronomia unuo|AU]] (1,549 milionoj da km) de [[Tero]] kaj la {{daton|5|novembro|2069}} ĝi pasos al 0,01985 AU (2,9693 milionoj da km) de nia planedo.<br />Teorie, ĝi povus alproksimigi al 910 000 km ( 0,00609 AU [[Astronomia unuo|AU]]) de Tero.
 
Tutatiso estas en [[orbita resonanco]] 3 : 1 kun [[Jupitero (planedo)|Jupitero]] kaj proksima de la resonaco 1 : 4 kun
Tero. Ĝia orbito estas tre discentra sed malmulte kinita : ĝi estas, el la apolonaj asteroidoj, tiu kies la orbita ebeno
estas la malpej klinita, rilate al la tera orbito. Pro tio Tutatiso faras oftajn alproksimojn de la planedoj de la intera
[[sunsistemo]], kaj ĝia orbito suferas [[gravito|gravitajn]] perturbojn ; oni ne povas antaŭkalkuli ĝin por la
venontaj jarcentoj.
 
== Rotacio ==
La rotacio de Tutatiso rezultas de du tipoj da movoj ĉirkaŭ du malsamaj aksoj, kun periodo de 5,4 kaj 7,3 [[tago]]j. Sur tiu asteroido, oni vidus, ke [[suno]] leviĝas en [[Hazardo|hazarda]] punkto kaj horo,
kaj neniam sekvas dufoje la saman ŝajnan vojon.
 
== Formo ==
La {{daton|26|novembro|1996}} , ĝi estis observita per [[radaro]] elde la [[observatorio de Goldstone]]. Ĝi aperas formita de du kuntuŝantaj rokaj masoj de 4,6 kaj 2,4 km de diametro. Ĝia formo kaj rotacio povas rezulti de la "kungluado" de du korpoj.
 
Linio 49:
</gallery>
 
== Esploro ==
La {{daton|13|decembro|2012}}, la [[Ĉinio|ĉina]] [[kosmosondilo]] [[Chang'e 2]] preterpasis je kelkaj kilometroj de Tutatiso.<ref>[http://www.science-et-vie.com/2012/12/toutatis-visite-par-une-sonde-spatiale-chinoise/ ''Toutatis visité par une sonde spatiale chinoise'' (Tutatiso vizitata de ĉina kosmosondilo), el la paĝaro "Skipix" (Science &Vie) ] {{lingvokodo|fr}}</ref> Tiu sondilo, post kartografio de [[Luno]], estis atendanta en la [[punkto de Lagrange]] L<sub>2</sub> de la sistemo [[Tero]]-[[Suno]] ; ĝi poste modifiis sian orbiton por superflugi la asteroidon je rapideco de 10,73 km/s kaj distanco de 3,2 km. La fotoj senditaj de tiu sondilo konfirmas, ke Tutatiso estas konsistata de du kuntuŝantaj ŝtonblokoj.
 
== Notoj kaj referencoj ==
<references />{{Referencoj}} <!-- Helpo : //eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj -->
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
*{{en}} [http://newton.dm.unipi.it/neodys/index.php?pc=1.1.0&n=4179 (4179) Toutatis ; el la datumbazo de NEODYS]
* {{en}} [http://minorplanetcenternewton.netdm.unipi.it/db_searchneodys/show_objectindex.php?object_idpc=1.1.0&n=4179 Slipo de (4179) Toutatis (de; ''IAUel Minorla Planetdatumbazo Center'')de NEODYS]
* {{en}} [http://ssdminorplanetcenter.jpl.nasa.govnet/db_search/sbdb.cgishow_object?sstrobject_id=4179;orb=1 Slipo de (4179) Toutatis :(de Parametroj''IAU kajMinor simuladoPlanet (''per JAVACenter'') de orbito]
* {{en}} [http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=4179;orb=1 4179 Toutatis : Parametroj kaj simulado (''per JAVA'') de orbito]
* {{en}} [http://www.planetary.org/blogs/emily-lakdawalla/2012/20120614-change-2-toutatis.html ''Chang'E 2 has departed Earth's neighborhood for.....asteroid Toutatis!?'' (Chang'E 2 deiris el tera najbaraĵo por... Tutatison), el "''The planetary Society''"]
 
{{Sinsekvo
{{sinsekvo
|antaŭ = ''[[4178 Mimeev]]''
|dosiero =
Linio 69 ⟶ 70:
}}
 
{{DEFAULTSORTDEFAŬLTORDIGO:Tutatiso}}
 
[[Kategorio:Apolonaj asteroidoj]]
[[Kategorio:Marsrenkontaj asteroidoj]]