47 776
redaktoj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e (Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA) |
Moldur (diskuto | kontribuoj) e (hopitezo -> hipotezo) |
||
[[Dosiero:Modern document hypothesis.svg|thumb|350px|Skemo de la "Hipoteza dokumenta" aŭ "de la kvar fontoj" <br />'J': tradicio ''Javista''<br />'E': tradicio ''Eloista''<br />'D': tradicio ''Readmona''<br />'P': tradicio ''Pastra kodo''<br />* inkluzivas la plejparton de Levidoj <br />† inkluzivas la plejparton de Readmono<br />‡ "Readmona historio": Josuo, Juĝistaro, 1-2 Samuelo, 1-2 Reĝoj]]
'''La
▲'''La hopitezo dokumenta''' aŭ teorio de la kvar fontoj aŭ teorio de JEDP, estas hipotezo koncernanta la formiĝon de la unuaj kvin libroj de la [[Biblio]], kiuj prenas la nomon [[Pentateŭko]] aŭ hebrelingve [[Torao]].
== Priskribo de la hipotezo ==
Laŭ tradicio taksata historia kaj de la judaj komunumoj kaj kristanaj, almenaŭ ĝis la lasta jarcento, la Pentateŭko estintus verkita rekte de [[Moseo]].
Male, laŭ moderna [[ekzegezo]] kaj historia kritiko, poststudoj
* la du rakontoj pri la [[kreado]] (Gn 1,1-2,4a kaj Gn 2.4b,25
[http://www.site-berea.com/c/sb/]
La unua iniciatinto de tiu hipotezo estis [[Jean Astruc]]
La tradicioj estas rakontoj transdonitaj
<small>(Sendepende, dume, de tiuj teorioj, ke Moseo ne estas la aŭtoro de Pentateŭko jam eniris la komunan scion de eklezioj ankaŭ per aliaj argumentoj)</small>
[[Dosiero:Targum.jpg|left|thumb|265px|Dekunuajarcenta manuskripto de [[Targumo]]]]
== La fontoj JEDP ==
La fonto ''J'' (aŭ Javea) kaj tiu ''E'' (aŭ Elohima) tiel estas nomataj pro ilia maniero nomi
La «Javista» tradicio originas en monarkia epoko de (10-a/9-a
La fonto [[Eloismo|Elohima]] uzas ''Elohim'' kiel nomo de Dio. Ĝi formiĝis en posta epoko (8a jarcento) en la norda [[Izraela reĝlando]], post la disiĝo de la Nordo el la Sudo de la unueca ŝtato, En ĝia teologia koncepto Dio estas vidata
La tradicio ''D'' (aŭ Readmona) estas tiel signala ĉar dominanta en la libro Readmono. Ĝi reiriĝas al 7a
La tradicio ''P'' (Kodo Pastra) kolektas rakontojn tre antikvajn, sed
[[Gordon Wenham|Wenham, Gordon]]. [http://www.biblicalstudies.org.uk/article_pentateuch_wenham.html "Pentateuchal Studies Today", Themelios 22.1 (Oktobro 1996)]
|