Altiplano: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 37 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponas per Vikidatumoj (d:q118574)
esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj
Linio 1:
[[Dosiero:Altiplano map.png|thumbeta|350px|Situo de Altiplano en la kontinento amerika.]]
[[Dosiero:Altiplano de La Paz Bolivia.jpg|thumbeta|350px|La urbo de [[El Alto]] en Bolivio, kun 649,948 loĝantoj<ref name="INE-BOLIVIA">http://www.ine.gov.bo/geoclip/launchmap.php</ref> estas la plej granda urbo de la Anda Altiplano. Fone la neĝa vulkano [[Huayna Potosí]].]]
[[Dosiero:Puno-Peru.jpeg|thumbeta|250px|[[Puno]] ([[Peruo]]), unu el la plej grandaaj urboj de la Altiplano.]]
 
La '''Altiplano'''<ref>Signife [[Altebenaĵo]].</ref>, '''Anda Altiplano''' aŭ '''Altebenaĵo Collao''' [kojAo], nomata ankaŭ '''Altebenaĵo Titikaka''', estas etenda altebenaĵo de [[Sudameriko]] situanta je averaĝa alteco de 3.600 [[msm]] kiu enhavas la okcidentan parton de [[Bolivio]], nordon de [[Ĉilio]], sudan [[Peruo]]n kaj nordon de [[Argentino]]. Ĝi havas historian gravon ĉar ĝi estis la loko kie aperis [[Antikva Peruo|diversaj civilizacioj]], kiaj Pukarao kaj [[Tiahuanaco]], kaj oni realigis la [[aldomigo|elnaturigon]] de plantoj kiaj la [[terpomo]] kaj de bestoj kiaj la [[lamo]]. Pro ties mediaj karakteroj ĝi estas natura regiono unika en la kontinento.
Linio 15:
 
== Hidrologio ==
[[FileDosiero:Mapa cuencas endorréicas meseta del collao.jpg|thumbeta|250px|rightdekstra|Mapo de la du ĉefaj basenoj ene de la [[Meseta del Collao]]. Norde la Sistemo [[Lago Titikako|Lago Titikako-Rivero Desaguadero-Lago Poopó-Salar de Coipasa]], kaj sude la baseno de [[Salar de Uyuni]]]]
La Altebenaĵo Collao estas aro de endoreikaj basenoj inter kiuj elstaras du: nome la [[Lago Titikako|sistemo Lago Titikako-Rivero Desaguadero-Lago Poopó-Salar de Coipasa]] kaj la baseno de [[Salar de Uyuni]]. Sude de la altebenaĵo Collao elstaras pluraj basenoj endoreikaj de lagetoj aŭ pli malgrandaj salejoj naskiĝintaj el fontoj. Ambaŭ basenoj estus disigintaj antaŭ 10 mil jaroj, dum la lasta glaciepoko. De nordo al sudo, oni rimarkas en la altebenaĵo Collao laŭgradan procezon de [[dezertiĝo]], en granda mezuro pro la saleco kaj mineraligo de la basenoj. La zono de la Salar de Uyuni kaj la Salar de Coipasa, ricevas salecajn akvojn de siaj alfluantoj (Riveroj Grande de Lìpez kaj Pucamayu al Uyuni kaj Riveroj Lauca kaj Lacajahuira al Coipasa). Simile la lago Poopò kaj la lago Uru Uru, enhavas akvojn tre mineraligitaj kiuj akcelas la procezon salejiĝo.
 
Linio 22:
Ĝenerale la riveroj de la altebenaĵo Collao elstaras ĉar estas meandraj en ĝiaj mezaj kaj malsupraj basenoj, pro la manko de deklivo kaj alporto konstanta de sedimentaĵoj. Ĉi tiu sedimentaĵo estis la kaŭzo ke en la jaro 1962, la rivero Desaguadero superfluis sian akvoenhavon inundante [[pampo]]n kiu poste iĝis la [[Lago Uru Uru]].
 
== Notoj ==
{{Referencoj}}
<references/>
{{Projektoj}}
 
[[Kategorio:Geografio de Sudameriko]]