Patriarko de Konstantinopolo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:CoA Ecumenical Patriarchate Constantinople.png|eta|[[Blazono]] de la ekumena patriarko de Konstantinopolo]]
La '''Patriarko de Konstantinopolo''', plentitole '''Lia Plej Dia Tut-Sankta Moŝto, la Ĉefepiskopo de Konstantinopolo, Nova Romo, kaj Ekumena Patriarko'''({{lang-grc|Ἡ Αὐτοῦ Θειότᾰτος Πᾰνᾰγιώτᾰτος, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνστᾰντῑνουπόλεως, Νέᾱς Ῥώμης καί Οἰκουμενῐκός Πᾰτρῐᾰ́ρχης}}), estas la ekumena [[patriarko]], la "unua inter egalaj" en la [[ortodoksismo|orienta ortodoksa komunio]]. En tiu ĉi rolo, li servas kiel la spirita ĉefo kaj unuaranga proparolanto por la tuta komunio (do, "unua"), sed li havas nenian oficialan aŭtoritaton super la aliaj 15 aŭtonomaj ortodoksaj eklezioj (do "inter egalaj"). Aktuale la patriarko de Konstantinopolo estas [[Patriarko Bartolomeo la 1-a|Bartolomeo la 1-a]].
 
== Rolo kaj titolo ==
Lia titolo estas Patriarko de la [[Konstantinopola Ortodoksa Eklezio]], unu el la 16 aŭtonomaj eklezioj, kaj unu el la kvar originalaj orientaj ortodoksaj patriarkoj. En la rolo de ĉefo de la Ortodoksa Eklezio de Konstantinopolo, li portas la aldonan titolon '''Arkiepiskopo de [[Konstantinopolo]], "Nova Romo"'''. Oni ne konfuzu tiun ĉi kun la Latina Patriarko de Konstantinopolo, ofico ne plu ekzistanta.
 
== Historio ==
[[Konstantino la 1-a de la Romia Imperio|Konstantino la 1-a]] konstruis el Bizanco "Novan Romon" en [[330]], kaj sekve ĝia episkopo estus duaranga nur kompare al la episkopo de la malnova [[Romo]]. La romaj [[papo|papoj]] kontraŭis dum multaj jarcentoj ajnan reordigon de la [[hierarkio]]. La [[Unua koncilio de Konstantinopolo]] deklaris en [[381]] ke "la episkopo de Konstantinopolo havu unuarangecon de honoro sube al la episkopo de Romo, ĉar ĝi estas la nova Romo."
=== Fondiĝo de Konstantinopolo ===
[[KonstantinoKonstanteno la 1-a de la Romia Imperio|KonstantinoKonstanteno la 1-a]] konstruis el Bizanco "Novan Romon" en [[330]], kaj sekve ĝia episkopo estus duaranga nur kompare al la episkopo de la malnova [[Romo]]. La romaj [[papo|papoj]] kontraŭis dum multaj jarcentoj ajnan reordigon de la [[hierarkio]]. La [[Unua koncilio de Konstantinopolo]] deklaris en [[381]] ke "la episkopo de Konstantinopolo havu unuarangecon de honoro sube al la episkopo de Romo, ĉar ĝi estas la nova Romo."
 
Papoj [[Damaso la 1-a|Damaso]] kaj [[Gregorio la 1-a|Gregorio la Granda]] rifuzis konfirmi tiun ĉi akton, tre stranga kaj polemika paŝo, ĉar aktoj de la [[Koncilio|ekumenaj koncilioj]] estis devigaj al ĉiuj kristanaj eklezioj. Ĉiuokaze, la gravo de la patriarkeco de Konstantinopolo kreskiĝis sub la patronado de la [[Bizanca imperio|bizanca]] imperiestro.
Linio 10 ⟶ 13:
La [[Koncilio de Kalcedono]] en [[451]] establis Konstantinopolon kiel sidejo de patriarkejo por [[Anatolio]] kaj [[Tracio]], kaj donis al ĝi la duarangan lokon post Romo. [[Papo Leono la 1-a]] rifuzis akcepti tiun-ĉi akton, deklarante ĝin nevalida ĉar oni faris ĝin sen la papaj delegatoj, denove, polemika politiko.
 
=== Mezepoko ===
La [[katolika eklezio]] nur en [[1215]] okaze de la [[Kvara Laterana Koncilio]] agnoskis ke la Latina Patriarko de Konstaninopolo havis tian staton;. enEn [[1439]], la [[Koncilio de Florenco]] (ne agnoskita de la ortodoksaj eklezioj kiel ekumena) donis tian staton al la greka patriarko.
 
=== Otomana imperio kaj poste ==
Post la falo de Konstantinopolo, la [[sultano]] de la [[Otomana Imperio]] prenis al si la rajton elekti la patriarkon, sed la moderna [[Turkio|turka ŝtato]] nur almetas la postulon ke la patriarko estu civitano de Turkio kaj permesas ke la Sinodo de Konstantinopolo elektu lin.
 
Dum la jaro [[1833]] la ortodoksa [[eklezio de Grekio]] - kiu kovras preskaŭ la tutan teritorion de la nuna ŝtato [[Grekio]], kun la esceptoj de la insulo [[Kreto (insulo)|Kreto]], la sankta monto [[Athos]] kaj la insularon [[Dodekanoj]] - deklaris sian sendependecon de la Patriarkejo de Konstantinopolo, al kio ĝi antaŭe apartenis. Dum la jaro [[1850]] tiun sendependiĝon ankaŭ rekonis la konstantinopola patriarko.
 
Aktuale la patriarko de Konstantinopolo estas [[Patriarko Bartolomeo la 1-a|Bartolomeo la 1-a]].
 
== Vidu ankaŭ ==