Konstanteno la Granda: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Alinomu
Pauchjo (diskuto | kontribuoj)
Oni ne uzas makronojn ĉe vikipedio
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Altnivela poŝaparata redaktado
Linio 6:
[[Dosiero:0 Constantinus I - Palazzo dei Conservatori (2).JPG|dekstra|eta|Konstanteno la Granda]]
[[Dosiero:Byzantinischer Mosaizist um 1000 002.jpg|eta|dekstra|Konstanteno la Granda kun modelo de Konstantinopolo (mozaiko el [[Hagia Sofia]], ĉirkaŭ la jaro 1000]]
'''Konstanteno<ref>[[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#Konstanteno Konstanten/o]</ref> la Granda''', aŭ '''Konstantino''' ({{lang-la|FlāviusFlavius Valerius AurēliusAurelius CōnstantīnusConstantinus Augustus}}<ref>En [[klasika Latino]], la konstantena oficiala imperia titolo estis {{lang|la|ImperātorImperator Caesar FlāviusFlavius CōnstantīnusConstantinus Pius FēlīxFelix Invictus Augustus}}, ''Imperiestro Cezaro Flavio Konstanteno, la pia, la fortunata, la nevenkita, Aŭgusto''. Post 312, li aldonis ''{{lang|la|Maximus}}'' ("la plej granda"), kaj post 325 li anstataŭis ''{{lang|la|Invictus}}'' ("nevenkita") per ''{{lang|la|Victor}} “venkinto”, ĉar la unua rememorigis por multaj, la dion ''Sol Invictus'', nome la Suna Dio.</ref>, {{lang-grc|Κωνστᾰντῖνος ὁ Μέγᾰς|t=Kōnstantînos ho Mégas}}; n. [[27-an de februaro]] ĉirkaŭ [[272]]<ref name=birthdate>Naskodatoj varias sed plej modernaj historiistoj uzas ĉirkaŭ 272". Lenski, "Reign of Constantine" (CC), 59.</ref> en Naissus, [[Ilirio]] (moderne [[Niš]], [[Serbio]]); m. [[22-an de majo]] [[337]]) konata ankaŭ kiel '''Konstanteno la 1-a''' aŭ eĉ '''Sankta Konstanteno''',<ref>Por [[Ortodoksismo|Bianca Ortodoksismo]], [[Orienta Ortodoksismo]] kaj [[Orientaj katolikaj eklezioj]]. La [[Bizanca rito|Bizanca]] liturgia kalendaro, observita de la [[Orienta Ortodoksismo]] kaj de la [[Orientaj katolikaj eklezioj|Orientaj katolikaj eklezioj de Bizanca rito]], listigas kaj Konstantenon kaj sian patrinon [[Helena (imperiestrino)|Helena]] kiel sanktuloj. Kvankam li ne estas inkludita en la listo de sanktuloj de la latina liturgia ritaro, kiu ne agnoskas kelkajn aliajn Konstantenojn kiel sanktuloj, li estas adorita laŭ la titolo "La Granda" pro sia kontribuo al [[kristanismo]].</ref> estis [[romiaj imperiestroj|imperiestro]] de la [[romia imperio]] dum [[306]] aŭ [[324]]-[[337]].
 
Konstanteno estis la filo de [[Konstancio Ĥloro]], romiarmea oficiro, kaj de lia edzino [[Helena de Konstantinopolo|Helena]]. Lia patro iĝis ''[[Caesar (titolo)|Caesar]]'', nome deputita imperiestro en okcidento en 293. Konstanteno estis sendita orienten, kie li altiĝis al rango de milita tribuno sub la imperiestroj [[Diokleciano]] kaj [[Galerio]]. En 305, Konstanteno estis altigita al rango de ''[[Augustus (honora titolo)|Augustus]]'', maljuna okcidenta imperiestro, kaj Konstanteno estis realvokita okcidenten por kampanji kun sia patro en [[Britannia (romia provinco)|Britannia]]. Aklamita kiel imperiestro fare de la armeo ĉe ''[[Eburacum]]'' ([[Jorko]]) post la morto de sia patro en 306, Konstanteno aperis triumfe en serio de enlandaj militoj kontraŭ la imperiestroj [[Maksentio]] kaj [[Licinio]] ĝis iĝi ununura reganto kaj de okcidento kaj de oriento ĉirkaŭ 324.