Aro-teorio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
formatigo de titoloj, +Projektoj
eNeniu resumo de redakto
Linio 5:
La bazaj konceptoj de arteorio estas [[Aro (matematiko)|aroj]] kaj membreco. [[Aro (matematiko)|Aro]] estas kolekto de objektoj, nomitaj membroj (aŭ [[elemento]]j) de la aro. La membroj povas esti ekzemple [[nombro]]j, [[funkcio]]j, aŭ aroj mem. Oni skribas la arojn per la ondkrampoj '''{''' kaj '''}'''. Do {1,2} estas aro, kaj ankaŭ {1,2,3,4,...} (la [[infinito|infinita]] aro de la [[naturaj nombroj]], nomata '''N'''), kaj eĉ {2,3,'''N'''}, do la membroj ne devas esti de la sama klaso. Ankaŭ la [[malplena aro]] {} estas konsiderata aro.
 
Al tiaj aroj oni povas apliki diversajn operaciojn, kiel la [[kunaĵokunigaĵo]]n kaj la [[komunaĵo]]n.
 
Tamen montriĝis ke, se oni aplikas ĉiujn operaciojn senlime, aperas paradoksoj kiel la [[Rusela paradokso]]. Por solvi tiujn problemojn, oni rekonstruis la arteorion uzante [[aksiomo|aksioman]] metodon.
Linio 15:
# [[Aksiomo de malplena aro]]: Ekzistas aro sen iuj ajn membroj. Oni skribas ĝin kiel {}.
# [[Aksiomo de parigo]]: Se ''x'' kaj ''y'' estas aroj, tiam {''x'',''y''} estas aro, aro kiu havas nur ''x'' kaj ''y'' kiel siajn membrojn.
# [[Aksiomo de kunaĵokunigaĵo]]: Por ĉiu aro ''x'' ekzistas aro ''y'' tiel ke la membroj de ''y'' estas precize la membroj de la membroj de ''x''.
# [[Aksiomo de senfineco]]: Ekzistas aro ''x'' tiel ke {} estas membro de ''x'', kaj se ''y'' estas membro de ''x'', tiam ankaŭ la kunaĵokunigaĵo ''y'' U {''y''} estas membro de ''x''.
# [[Aksiomo de apartigo]]: Se ''x'' estas aro kaj P(''y'') estas predikato, tiam ekzistas [[subaro]] de ''x'' kies membroj estas precize tiuj, por kiuj P(''y'') estas vera.
# [[Aksiomo de anstataŭigo]]: Se ''x'' estas aro, kaj P(y,z) difinas [[bildigo]]n (do P(y,z) kaj P(y,w) entenas z=w) tiam ekzistas aro enhavanta precize la [[bildo (matematiko)|bildojn]] de la membroj de ''x''.
Linio 26:
 
== Operacioj per aroj ==
[[Dosiero:Venn0111.svg|eta|dekstra|150px|KunaĵoKunigaĵo de du aroj]]
 
=== Kunigo ===
{{ĉefartikolo|Kunigaĵo}}
La kunaĵo[[kunigaĵo]] de du aroj ''A'' kaj ''B'' konsistas el ĉiuj elementoj, kiuj estas en ''A'', en ''B'' aŭ en ambaŭ. La operacio nature ĝeneraliĝas al pli ol du aroj; ĝi estas ĝeneraligebla ankaŭ al nefinie da aroj. Ĝi estas [[komuteco|komuteca]] kaj [[asocieco|asocieca]]. Oni notas ĝin per la kunigo-signo (∪), kiu similas al pelveto aŭ al litero "U".
 
[[Dosiero:Venn0001.svg|eta|dekstra|150px|Komunaĵo de du aroj]]
 
=== Komunigo ===
{{ĉefartikolo|Komunaĵo}}
La [[komunaĵo]]] de du aroj ''A'' kaj ''B'' konsistas el ĉiuj elementoj, kiuj estas kaj en ''A'' kaj en ''B''. La operacio nature ĝeneraliĝas al pli ol du aroj; ĝi estas ĝeneraligebla ankaŭ al nefinie da aroj. Ĝi estas [[komuteco|komuteca]] kaj [[asocieco|asocieca]]. Oni notas ĝin per la komunaĵiga signo (∩), kiu similas al inversigita pelveto.
 
La kunigo kaj la komunaĵigo estas reciproke [[distribueco|distribuecaj]]. La aroj do kun tiuj du operacioj formas [[latiso]]n.