Bogatynia: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
esperantigita ŝablono (Referencoj), uzo de ŝablono, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 12:
| komunumo-speco = Urbo-kampa
| estro-titolo = Urbestro
| estro = Andrzej Grzmielewicz
| urba_komunumo =
| retpoŝto =
Linio 39:
| fondita = [[13-a jarcento]]
| urborajtoj = [[1945]]
| ĝemelaj_urboj = [[Związek Miast "Mały Triangulo - Bogatynia - Hrádek nad Nisou - Zittau"]] ([[Pollando]]) Bogatynia <br /> ([[Ĉeĥio]]) [[Hrádek nad Nisou]] <br /> ([[Germanio]]) [[Żytawa|Zittau]]
| retpaĝaro = http://www.bogatynia.pl
| domajno = .pl
| vikinovaĵoj =
}}
'''Bogatynia''' (germane: '''Reichenau''') estas urbo en la provinco [[Malsupra Silezio]] de [[Pollando]]. Ĝi apartenas al samnoma komunumo Bogatynia en [[distrikto Zgorzelecki]].
 
== Historio ĝis 1945 ==
En la jaro 1262a la urbeto menciiĝis unuafoje sub la nomo "RICHINOWE" en iu dokumento de la monaĥinejo (ordeno de [[cistercianoj|cistercianinoj]]) St. Marienthal ĉe Niso, hodiaŭ komunumo [[Ostritz]] (Germanio).
 
En 1635 la loko, kiel la tuta Supra [[Luzacio]], ekregiĝis de la saksaj princoj-elektistoj. Lokaj regpunktoj tiam estis la menciita klostro kaj la urbo [[Zittau]].
 
De la meza 19-a jarcento ĝis la fino de la [[dua mondmilito]] la urbeto apartenis al la saksa distrikto de Zittau. Bogatynia/Reichenau funkciis kiel administra centro al la komunumoj ĉirkaŭe, iĝis industria akso kaj kerno de la supraluzacia brunkarbmin-ekspluatado. Tamen ĝia statuso neniam estis superanta la statuson de malgranda urbeto grava nur por negociado...
 
Dum la jaro 1856 ekstariĝis reĝa saksa juĝejo kun juĝantaro. En 1884 oni inaŭguris la etŝpuran fervojon de Zittau ĝis [[Markersdorf]]/Markocice, plilongotan en 1900 ĝis Hermsdorf/[[Heřmanice]] kaj [[Frýdlant]] en Bohemujo. Tial, garantita estis la konekto al la vagonaroj de la fervojo al Friedland/Frýdlant v Čechach. Ĉesiĝis la fervojtrafiko finfine post la jaro 1945a.
 
En 1904 la ĝis tiam sendependaj komunumoj Reichenau-Klösterlicher Anteil kaj Reichenau-Zittauer Anteil unuiĝis al Reichenau.
 
== Post la Dua Mondmilito ==
La lastajn militajn tagojn sovetaj batalaviadiloj atakis la urbeton, kies viktimaro taksiĝis je pluraj centoj da mortintoj kaj vunditoj. Samtempe detruiĝis la stacidomo kaj la fervojreloj. Post la novaj landlimordonoj ĉe la Luzacia Niso Reichenau/Bogatynia iĝis pola. La forpelita germana loĝantaro anstataŭiĝis per poloj ĉefe elmigrintaj el sovete okupitaj zonoj en Galicio. Al la vilaĝo - intertempe ĝi estis nomita Rychwald - oni regalis fine la urbajn privilegiojn. Ekde 1947 la urbnomo iele artifike reŝanĝita estis en Bogatynia (pole: bogaty = riĉa = reich).
 
La dumtaga karbekspluatadejo "Herkules" ĉe Turoszów/Türchau, origine farita por provizi la elektran centralon de Hirschfelde, pligrandiĝis konsiderinde. Ne longe de Zatonie/Seitendorf oni ekstarigis la centralon de Turów. Intertempe atinginte la Nison, ĉi tiu ekspluatado estis nuliginta ĉiujn lokojn en la ĉirkaŭurbajn direktojn nordokcidentan, okcidentan kaj sudokcidentan. La restantaj lokoj senhezite enkorpiĝis en la urban teritorion.
 
Notinda fakto: La urbo kaj siaj ĉirkaŭaĵoj ampleksas la ununuran teritorion oriente de la linio [[Odra|Odro]]-[[Nysa|Niso]], kiu antaŭe estis ne [[Prusio|prusa]] (kiel [[Silezio]], [[Pomerio]], Orienta [[Brandenburgio]], [[Orienta Prusio]]), sed [[Saksio|saksa]].
 
== Superakvego ==
En aŭgusto de la jaro 2010-a la urbo tragike estis afliktata kaj frapata per inunda katastrofo de la rivero Niso<ref>[http://www.lvz-online.de/nachrichten/mitteldeutschland/sachsen-helfen-flutopfern-im-polnischen-bogatynia/r-mitteldeutschland-a-44290.html Raporto pri pornajbara helpo en la ''LVZ'' de la 13-a de aŭgusto 2010.]</ref>.
 
== Partneraj urboj ==
* [[Hrádek nad Nisou]], Ĉeĥio
* [[Zittau]], Germanio
* [[Zgorzelec]], Pollando
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.bogatynia.pl/ Oficiala urbo-paĝo]
 
== Subnotoj ==
{{Referencoj}}
<references/>
 
{{-}}
<br clear=all>
<gallery>
Dosiero:Bogatynia1.jpg|<!-- _Okolice_ _rzeki_ _Miedzianki_ (_niem_. _Erlbach_ i _Küpper_) -->
Linio 87 ⟶ 88:
 
{{Ĝermo|Pollando}}
{{Bibliotekoj}}
 
 
[[Kategorio:Urboj en Malsuprasilezia provinco]]