Ĥitanoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Vulgaristo (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
'''Ĥitanoj''' (en ĉina: 契丹; en pijino: Qìdān, en malnovtjurka: 𐰶𐰃𐱃𐰪, latinigite: Qïtaŋ) estis [[nomado|nomada]] popolo el Nordorienta Azio kiu, el la 4a jarcento, loĝis en areo koresponda al partoj de nuntempaj [[Mongolio]], [[Nordorienta Ĉinio]] kaj [[Rusia Fora Oriento]].
 
Kiel pra-[[Mongoloj]]<ref>{{cite web |title=China's Liao Dynasty |url=https://asiasociety.org/education/chinas-liao-dynasty |website=Asia Society}}</ref> ili parolasparolis la [[Ĥitana lingvo|Ĥitanan lingvonĥitanan]], kiu ŝajne estasestis rilata al la [[Mongolamongola lingvaro]] kiel [[Fratogrupo|fratolingvo]]. Dum la [[Dinastio Liáo]], ili dominis vastan areon de Siberio kaj nordan [[Ĉinio]]n. Post la falo de la Dinastio Liáo en 1125 post la Jurĉena invado, multaj Ĥitanoj sekvis la grupon de Yelü Dashi okcidenten kaj establis la regnon de la [[Kara-Ĥitana Ĥanato]], aŭ Okcidenta Dinastio Liáo, en [[Centra Azio]], kiu daŭris kelkajn jardekojn antaŭ fali al la [[Mongola Imperio]] en 1218. Aliaj reĝimoj fonditaj de Ĥitanoj estis Norda Liao, Orienta Liao kaj Fina Liao en Ĉinio, same kiel la Kutlug-Ĥanida dinastio en Persio. Kelkaj [[Kirgizoj]] montras genetikan konekton kun la Ĥitanoj aŭ estas rektaj iliaj posteuloj.<ref>{{cite journal |title=Autosomal DIPs for population genetic structure and differentiation analyses of Chinese Xinjiang Kyrgyz ethnic group |journal=Scientific Reports|volume=8 |issue=1 |pages=11054 |doi=10.1038/s41598-018-29010-8 |pmid=30038288 |pmc=6056483 |year=2018 |last1=Guo |first1=Yuxin |last2=Chen |first2=Chong |last3=Jin |first3=Xiaoye |last4=Cui |first4=Wei |last5=Wei |first5=Yuanyuan |last6=Wang |first6=Hongdan |last7=Kong |first7=Tingting |last8=Mu |first8=Yuling |last9=Zhu |first9=Bofeng |bibcode=2018NatSR...811054G }}</ref>
 
==Notoj==