Kemio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 41:
{{Ĉefartikolo|Organika kemio}}
'''Organika kemio''' estas [[branĉo]] de [[kemio|ĥemia]] [[scienco]], kiu okupiĝas pri [[organika kombinaĵo|organikaj kombinaĵoj]], kiuj enhavas [[karbono]]n; nome, studado de ties strukturo, sintezo kaj reakcioj.
[[Dosiero:Imatinib mesylate.svg|eta|dekstra|180px|Imatinib, kontraŭkancera medikamento, kiu enhavas grupojn [[aromatoj|aromatajn]], [[amino|aminajn]] kaj [[amido|amidajn]]. Ĉitie bildigo de la uzata [[kuracilo]] imatinibmesilato, [[salo]] de [[metano-sulfonata acido]].]]
 
La organika kemio ne okupiĝas pri la [[karbon-monoksido]], [[karbon-dioksido]], [[karbonata acido]], [[karbonato]]j kaj [[karbido]]j, aŭ pri la diversaj formoj de la karbono ([[grafito]], [[diamanto]], [[fulereno]]); tiuj ĉi temoj apartenas al [[neorganika kemio]]. Organika kemio temas pri la studado de [[molekulo]]j, kiuj enhavas ĉefe [[karbono]]n, [[hidrogeno]]n kaj ofte aliajn [[elemento]]jn kiel [[oksigeno]], [[nitrogeno]], [[halogeno]]j, [[sulfuro]] kaj aliaj. Originae la fako temis pri la studado de la kemio de [[vivo|vivulaj]] procezoj, sed nun pligrandiĝas kiel scienca fako. Pri la studado de la kemio de vivo okupiĝas [[biokemio]].
[[Dosiero:Imatinib mesylate.svg|eta|dekstra|180px|Imatinib, kontraŭkancera medikamento, kiu enhavas grupojn [[aromatoj|aromatajn]], [[amino|aminajn]] kaj [[amido|amidajn]]. Ĉitie bildigo de la uzata [[kuracilo]] imatinibmesilato, [[salo]] de [[metano-sulfonata acido]].]]
 
Kontraste al [[neorganika kemio]], kombinaĵojn organikajn oni ne povas priskribi simple per la kvanto da atomoj de ĉiu [[elemento]] en la kombinaĵo, ĉar povas ekzisti pluraj, iafoje multegaj organikaj molekuloj havantaj la saman [[kemia formulo|kemian formulon]] (do havantaj la saman kvanton de ĉiu elemento), sed kies la strukturo, la aranĝado de la atomoj estas malsamaj: tiuj do estas malsamaj molekuloj, kun malsamaj fizikaj kaj ĥemiaj ecoj kaj kondutoj. La diversaj molekuloj havantaj la saman krudan formulon estas nomataj [[izomero]]j. Pro tio, oni devas ankaŭ priskribi la aranĝadon de la atomoj por esprimi nedusence apartan molekulon: tio estas, kiu atomo estas ligita al alia, kaj kiel (per kia ligaĵo). Plej ofte, speciale por pli komplikaj molekuloj, oni simple montras la strukturan formulon anstataŭ uzi nomon; tamen ekzistas ankaŭ ebleco nomi ĉiun molekulon laŭ la reguloj de [[IUPAC]].