Kronvirusa malsano de 2019: Malsamoj inter versioj

'''Kronvirusa malsano de 2019''' aŭ '''KOVIM-19<ref>2020-04-02, [https://uea.org/aktuale/komunikoj/2020/KOVIM-19-kaj-minoritatoj-UN-en-Gxenevo-publikigis-en-Esperanto-mesagxon-de-Speciala-Raportisto « KOVIM-19 kaj minoritatoj: UN en Ĝenevo publikigis en Esperanto mesaĝon de Speciala Raportisto »], Gazetara komuniko de [[UEA]] n-ro 860</ref>''' (« '''ko'''rona'''vi'''rusa '''m'''alsano 20'''19''' », internacie '''COVID-19''') estas infekta malsano, kiun kaŭzas [[SARS-CoV-2]], stamo de [[SARS]]-parenca [[kronviruso]] (SARSr-CoV).)<ref name="MOS">''[https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/naming-the-coronavirus-disease-(covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it Naming the coronavirus disease (COVID-19) and the virus that causes it]'' (“La nomumo de la kronvirusan malsanon (COVID-19) kaj la viruson, kiu kaŭzas ĝin”, angle — sed egale en la ĉina, la franca kaj la rusa), la 11-an de februaro 2020, [[Monda Organizaĵo pri Sano]]. Alirita la 12-an de marto 2020.</ref> Tutmonde disvastiĝinte ekde 2019, la malsano respondecas pri la [[pandemio de COVID-19|pandemio de kronviruso en 2020]].<ref name="IJID">David S. HUI, Esam AZHAR, Tariq A. MADANI, Francine NTOUMI, Richard KOCK, Osman DAR, Giuseppe IPPOLITO, Timothy D. McHUGH, Ziad A. MEMISH, Christian DROSTEN, Alimuddin ZUMLA, Eskild PETERSEN, ''[https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)30011-4/fulltext The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China]'' (“La daŭra 2019-nCoV-epidemia minaco de novtipaj kronvirusoj al monda sano - la plej lasta eksplodo de novtipa 2019-kronviruso en [[Uhano]], Ĉinio”), la 14-an de januaro 2020, ''International Journal of Infectious Diseases'', '''91''':264–266 (angle, [[malferma atingo]]). doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. PMID 31953166. Alirita la 12-an de marto 2020.</ref> Oftaj simptomoj inkluzivas [[febro]]n, [[tuso]]n kaj [[dispneo]]n. Muskola doloro, kraĉado kaj doloro de gorĝo estas kelkaj el la malpli oftaj simptomoj.<ref name="MOS-demandoj">''[https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses Q&A on coronaviruses (COVID-19)]'' (“Demandoj kaj respondoj pri kronvirusojn (COVID-19)”, angle — sed egale en la araba, la ĉina, la franca kaj la hispana), la 9-an de marto 2020, [[Monda Organizaĵo pri Sano]]. Alirita la 12-an de marto 2020.</ref> Kvankam la plimulto de kazoj rezultigas mildajn simptomojn, iuj progresas al [[pneŭmonito]] kaj al misfunkciado de multaj organoj.<ref name="IJID"/><ref name="MOS-demandoj"/> Oni taksas la [[mortindico|letaleco]]n je inter 1% kaj 5%, sed tio varias laŭ aĝo kaj aliaj sanaj kondiĉoj.