Topologia spaco: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e unio → kunigaĵo, intersekco → komunaĵo laŭ NPIV http://vortaro.net/#kunigaĵo http://vortaro.net/#komunaĵo
Linio 7:
 
# La [[malplena aro]] kaj ''X'' estas en ''T''.
# Ankaŭ la [[kunaĵokunigaĵo]] ([[unio]]) de ĉiu kolekto de aroj en ''T'' estas en ''T''.
# Ankaŭ la [[komunaĵo]] ([[intersekco]]) de ĉiu finia kolekto de aroj en ''T'' estas en ''T''.
 
La kolekto ''T'' estas nomata kiel '''topologio''' sur ''X''. La eroj de ''X'' estas kutime nomataj kiel ''[[Punkto (matematiko)|punktoj]]'', kvankam ili povas esti iuj matematikaj objektoj. Topologia spaco en kiu la ''punktoj'' estas [[funkcio (matematiko)|funkcioj]] estas nomata kiel ''[[funkcia spaco]]''. La aroj en ''T'' estas la '''[[malfermita aro|malfermitaj aroj]]''', kaj iliaj [[komplemento (matematiko)|komplementoj]] en ''X'' estas '''[[fermita aro|fermitaj aroj]]'''. Ankaŭ, aro povas esti nek fermita nek malfermita; ankaŭ, aro povas esti samtempe fermita kaj malfermita ([[fermito-malfermita aro]]).
Linio 14:
=== Ekzemploj ===
 
[[Dosiero:Topological space examples.svg|frame|right|300px|Kvar ekzemploj de topologioj kaj du ekzemploj de tio kio ne estas topologio sur la tri-era aro {1, 2, 3}. La suba maldekstra ekzemplo ne estas topologio ĉar la uniokunigaĵo {2, 3} de {2} kaj {3} forestas; la suba dekstra ekzemplo ne estas topologio ĉar la intersekco[[komunaĵo]] {2} de {1, 2} kaj {2, 3} estas forestas.]]
 
* ''X = {1, 2, 3, 4}'' kaj kolekto ''T = {{}, {1, 2, 3, 4}}'' de du subaroj de ''X'' formas maldiskretan topologion.
* ''X = {1, 2, 3, 4}'' kaj kolekto ''T = {{}, {2}, {1, 2}, {2, 3}, {1, 2, 3}, {1, 2, 3, 4}}'' de ses subaroj de ''X'' formas la alian topologion.
* ''X = '''Z''''', la aro de entjeroj kaj kolekto ''T'' egala al ĉiuj finiaj subaroj de la entjeroj plus '''''Z''''' mem ne estas topologio. Ekzemple la uniokunigaĵo super ĉiuj finiaj aroj ne enhavantaj nulon estas malfinia kaj ne egalas al '''Z''', kaj tiel ne estas en ''T'', sed ĝi devus esti en ''T'' laŭ la 2-a aksiomo.
 
=== Ekvivalentaj difinoj ===
Linio 27:
 
# La malplena aro kaj ''X'' estas fermitaj.
# La intersekco[[komunaĵo]] de ĉiu kolekto de fermitaj aroj estas ankaŭ fermita.
# La unio[[kunigaĵo]] de ĉiu paro de fermitaj aroj estas ankaŭ fermita.
 
Uzante ĉi tiujn aksiomojn, alia maniero difini topologian spacon estas kiel aro ''X'' kaj ankaŭ kolekto ''T'' de subaroj de ''X'' kontentigantaj jenajn aksiomojn:
 
# La malplena aro kaj ''X'' estas en ''T''.
# Ankaŭ la intersekco[[komunaĵo]] de ĉiu kolekto de aroj en ''T'' estas en ''T''.
# Ankaŭ la unio[[kunigaĵo]] de ĉiu paro de aroj en ''T'' estas en ''T''.
 
Sub ĉi tiu difino, la aroj en la topologio ''T'' estas la fermitaj aroj, kaj iliaj komplementoj en ''X'' estas la malfermitaj aroj.
Linio 52:
== Topologioj de kutimaj spacoj ==
 
Estas multaj manieroj difini topologion sur la aro de [[reela nombro|reelaj nombroj]] '''''R'''''. La norma topologio sur '''''R''''' estas generita per la [[malfermita intervalo|malfermitaj intervaloj]]. La aro de ĉiuj malfermitaj intervaloj formas [[bazo (topologio)|bazon]] por la topologio, kun signifo ke ĉiu malfermita aro estas uniokunigaĵo de iu kolekto de aroj de la bazo. Ĉi tio signifas ke aro estas malfermita se tie ekzistas malfermita intervalo de ne nula radiuso ĉirkaŭ ĉiu punkto en la aro. Pli ĝenerale, al la [[eŭklida spaco|eŭklidaj spacoj]] '''''R'''<sup>n</sup> povas esti donita topologio. En la kutima topologio sur '''''R'''<sup>n</sup>'' la bazaj malfermitaj aroj estas la malfermitaj [[pilko (matematiko)|pilkoj]]. Simile, '''''C''''' kaj '''''C'''<sup>n</sup>'' havas norma topologion en kiu la bazaj malfermitaj aroj estas malfermitaj pilkoj.
 
Al ĉiu [[metrika spaco]] povas esti donita metrika topologio, en kiu la bazaj malfermitaj aroj estas la malfermitaj pilkoj difinis per la metriko. Ĉi tio estas la norma topologio sur ĉiu [[normigita vektora spaco]]. Sur finidimensia vektora spaco ĉi tiu topologio estas la sama por ĉiuj [[normo (vektoro)|normoj]].