Friedrich Fröbel: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
+ Bibliotekoj
esperantigita ŝablono (Dosiero), pli bona ŝablono (Vivtempo), esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Informkesto, -kategorio, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
[[FileDosiero:DBP 1949 119 Fröbel.jpg|thumbeta|Portreto de la granda pedagogo sur poŝtmarko.]]
'''Frederiko Vilhelmo Aŭgusto FRÖBEL''' (naskiĝis la [[21-an de aprilo]] [[1782]] en [[Oberweißbach]], mortis la [[21-an de junio]] [[1852]] en [[Bad Liebenstein|Marienthal/Schweina]]) estis germana [[pedagogo]] kaj adepto de [[Johann Heinrich Pestalozzi]].
 
== Vivo ==
La filo de protestanta pastoro iĝis, post trejnado kiel termezuristo, hejminstruisto en Frankfurto ĉe Majno. Post dujara restado ĉe la fama svisa pedagogo Pestalozzi li studis naturajn sciencojn en [[Göttingen]] kaj Berlino.
 
[[FileDosiero:Fröbeldenkmal.jpg|thumbeta|Monumenteto en [[Mühlhausen (Turingio)|Mühlhausen]], montranta bone t.n. donacojn por ludi.]]
 
[[File:Fröbeldenkmal.jpg|thumb|Monumenteto en [[Mühlhausen (Turingio)|Mühlhausen]], montranta bone t.n. donacojn por ludi.]]
== Agadoj pedagogaj ==
En 1816 li fondis en Griesheim proksime de [[Stadtilm]] la "Allgemeine deutsche Erziehungsanstalt", privatan lernejon, kiu translokiĝis baldaŭ proksimen de [[Rudolstadt]]. Sekvis agoplena vivoperiodo en Svislando, i.a. por la instruista plukerigado. De 1836 ĝis sia morto en 1852 Fröbel vivis denove en Turingujo. En Bad Liebenstein li fondis la unuan infanĝardenistan trejnejon.
 
La fröbelaj ideoj pri la aranĝo de infanĝardenoj tutmonde influis, ĉar estis ili ankaŭ ebleco kunigi laboron, familion kaj infanan prizorgadon. Helpis la nova profesio de infanĝardenistoj profunde al la emancipiĝo de la virinoj en la 19-a jarcento. La ludon li identigis la adekvata formo de sciakiro pri la propra persono kaj la vivomedio ĉirkaŭa. Amason da jam menciitaj, inteligentaj kaj fantazistimulaj ludiloj li fabrikigis en [[Bad Blankenburg]], nomitaj ''Spielgabe'' (laŭvorte: donaco por ludi): sferaj, cilindraj, kubaj objektoj kaj ludbrikoj kiuj rezultis el la divido de kuboj. Kune kun plenkreskuloj la infanoj tiel havigu al si unuajn komprenojn de matematik-fizikaj koneksoj kaj strukturoj logikaj. Neprus tamen emocia atento kaj lingva akompano de adultoj, por ke memklerigado per ludo funkciu.
 
Li elpensis la terminon teknikan de ''[[infanĝardeno|infan-ĝardeno]]'' (germane: Kinder-garten). Tiun institucion kontraŭe vivigis [[Teréz Brunszvik|Tereza Brunszvik]] jam la 1-an de junio 1828 en [[Budapeŝto]] sub la titolo ''Angyalkert'' (germane: Engelsgarten, esperante: Anĝela ĝardeno). Prave estu ŝi konsiderata la infanĝardena-pionirino, ne Fröbel. Grava adepto de li estis [[August Köhler]], kiu pluevoluigis la ideojn de sia majstro.
 
== Citaĵoj ==
* "Ein Kindergarten hat das Schöne, daß man säend schon die Blüten und Früchte gewinnt und zwar doppelt, in sich und in den Kindern. / La avantaĝo de infanĝardenoj estas ke vi rikoltas florojn kaj fruktojn jam dum semado kaj eĉ duoble, ĉe vi mem kaj ĉe viaj infanoj."
* "Spielen, Spiel ist die höchste Stufe der Kindesentwicklung ... Spiel ist das reinste geistigste Erzeugnis des Menschen auf dieser Stufe ... Die Spiele dieses Alters sind die Herzblätter des ganzen künftigen Lebens." / Ludado estas la plej alta nivelo de infana evoluo, pure la plej mensa produkto de tiaj hometoj. Tiuj ludoj estas la ŝataĵoj de la tuta resta vivo."
* "Dies: denkend tätig sein, dies: denkend tätig machen, ist der Quellpunkt aller produktiven Erziehung." / "Fonto de ĉia efika edukado: agadi penseme kaj igi aliajn agadi penseme."
* "Ein Kind, welches tüchtig, selbsttätig, still, ausdauernd bis zur körperlichen Ermüdung spielt, wird gewiß auch ein tüchtiger, stiller, ausdauernder, Fremd- und Eigenwohl mit Aufopferung befördernder Mensch." / "Infano ludanta diligente memstare trankvile pacience ĝis korpa lacigo, fariĝos sendube diligenta memstara trankvila pacienca plenkreskulo, kiu laboros sindone por alies bono kaj por la propra bono."
* "Nur Denkende sollen lehren und unterrichten." / "Lernigu kaj instruu aferojn nur homoj pensemaj."
 
Linio 32 ⟶ 33:
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Fröbel-muzeo]]
 
== Literaturo ==
Linio 59 ⟶ 60:
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
*[http://bbf.dipf.de/digitale-bbf/editionen/froebel La leteraro de Fröbel surrete.]
* [http://froebel-museumbbf.dipf.de/pagesdigitale-bbf/deeditionen/startseite.phpfroebel La Fröbel-domoleteraro ende BadFröbel Blankenburgsurrete.]
* [http://www.religiofroebel-museum.de/froebelpages/ortede/hausstartseite.htmlphp Historio de laLa Fröbel-domo en Bad Blankenburg.]
* [http://www.religio.de/froebel/orte/haus.html Historio de la Fröbel-domo]
 
{{Bibliotekoj}}
 
{{DEFAULTSORT:Vivtempo|Fröbel, Friedrich}}
 
[[Kategorio:Germanaj pedagogoj]]
[[Kategorio:Pedagogio]]
[[Kategorio:Pediatroj]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1782]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1852]]