7-a de januaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 7:
* [[1355]]: Laŭ ordono de portugala reĝo Alfonso la 4-a en [[Koimbro]] estis murdita [[Agnesa de Kastro]], edzino de lia filo, posta reĝo [[Petro la 1-a (Portugalio)|Petro la 1-a]]
* [[1414]]: [[Tommaso Mocenigo]] iĝis [[doĝo]] de Venecio
* [[1489]]: '''[[Invado]] al [[Duklando Bretonio]]''' fare de [[Karlo la 8-a (Francio)|Karlo la 8-a]] - [[anekso|aneksita]] en 1532
* [[1520]]: Reĝo de Pollando [[Sigismondo la 1-a (Pollando)|Sigismondo la 1-a]] eldonis [[privilegio]]n de [[Toruń]] enkondukanta unu tagon de [[servuteco]] semajne, anstataŭ 2-4 tagojn jare, kio kaŭzis dum [[feŭdismo]] fuĝon de [[kamparano]]j al urboj aŭ eksterlanden
* [[1549]]: Estas kreita la ofico ĝenerala-guberniestro de [[Brazilo]].
* [[1558]]: '''[[Francio]] rekaptis de [[Anglio]] [[Calais]], la lastan anglan posedaĵon sur la [[kontinento]]'''
* [[1566]]: [[Pio la 5-a]] iĝis papo
* [[1598]]: [[Boris Godunov]] iĝis [[caro]] de Rusio
* [[1601]]: '''Polaj-litvanaj taĉmentoj (700 soldatoj) supervenkis la svedan [[korpuso (armeo)|korpuson]] (3000 soldatoj) en batalo de [[Cēsis]]'''
* [[1610]]: '''[[Galilejo]] eltrovis la tri plej grandajn lunojn de [[Jupitero]]''': [[Ioo]], [[Eŭropo]], kaj [[Kalistoo]], kiuj poste estis nomitaj [[Galilejaj satelitoj]]
* [[1611]]: [[Hungara reĝlando]]: '''ekzekuto de kunlaborantoj de la sanga grafino [[Erzsébet Báthory]]'''
* [[1794]]: '''Sub premo de carino [[Katerina la 2-a (Rusio)|Katerina la 2-a]] oni malvalidigis la plej altan [[poloj|polan]] [[milito|militan]] ordenon ''[[Virtuti Militari]]''''', malpermesis ĝin porti kaj ordonis redoni post unu monato sub [[puno]] pro [[krimo]]
* [[1795]]: Lasta pola reĝo [[Stanislao Aŭgusto Poniatowski]] estis [[ekziligo|ekzilita]] de Varsovio al [[Grodno]] en rusa [[karavano]]
* [[1797]]: En [[Reggio nell'Emilia]] oni [[konsekrado|konsekris]] trikoloran [[standardo]]n de la Legio de [[Lombardujo]], adaptitan de la registaro de [[Cispada Respubliko]] (kiu poste iĝis [[flago de Italio]])
Linio 22:
* [[1822]]: Unua grupo de liberigitaj usonaj [[sklavo]]j alvenis al [[Liberio]]
* [[1835]]: En [[Belém]], ĉefurbo de brazila provinco [[Parao]], eksplodis [[ribelo]] de Cabanagem
* [[1839]]: '''[[historio de fotografio|Naskiĝdato de fotografio]]''': Louis Jacques Daguerre anoncis, ke trovis proceson nomatan [[dagerotipio]]
* [[1882]]: Unua vintra grimpo al [[Zugspitze]] en [[Bavaraj Alpoj]]
* [[1888]]: Usona astronomo [[James Edward Keeler]] kiel la unua observis unu el malplenoj inter la [[ringoj de Saturno]]
Linio 29:
* [[1897]]: [[Manaŭso]]: en [[operejo]] [[Teatro Amazonas]] okazis la unua premiero
* [[1902]]: Post subpremo de [[boksera ribelo]] imperiestrino [[Ciŝji]] revenis al [[Pekino]]
* [[1904]]: '''Interkonsento pri la mara alarmsignalo [[CQD]]''' - anstataŭigita du jarojn poste per "[[SOS]]"
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1914]]: Unua [[ŝipo]] tranavigis [[Panama kanalo|Panaman kanalon]]
Linio 38:
* [[1922]]: [[Dáil Éireann|Asembleo de Irlando]] ratifis anglan-irlandan traktaton, kiu finis batalon por [[sendependeco]] de [[Irlando]]
* [[1924]]: Usona komponisto [[George Gershwin]] publikigis sian plej faman komponaĵon
* [[1929]]: '''[[Ante Pavelić]] fondis en [[Italio]] [[Kroatio|kroatan]] [[faŝismo|faŝisman]] organizon [[Ustaše]]'''
* [[1929]]: [[Bildliteraturo]]: [[bildostrio]]j pri [[aventuro]]j de [[Buck Rogers]] kaj [[Tarzano]] aperis unuafoje en pluraj usonaj kaj kanadaj [[ĵurnalo]]j
* [[1937]]: Nupto de pli posta reĝino de Nederlando [[Juliana (Nederlando)|Juliana]] kun germana nobelo [[Bernardo de Nederlando]]
* [[1939]]: Franca fizikisto [[Marguerite Perey]] identigis [[franciumo]]n, la lastan [[kemia elemento|kemian elementon]] malkovritan en la [[naturo]]
* [[1939]]: '''En [[Varsovio]] okazis [[funebro|funebra]] ceremonio al [[Roman Dmowski]], aŭtoro de ''[[Pensoj de la moderna polo]]''''' kun partopreno de 220 mil personoj - la plej granda patriota [[manifestacio]] en la [[Dua Pola Respubliko]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: En [[Krakovo]] aperis [[kontraŭpolismo|kontraŭpola]] kaj por-germana gazeto ''Krakiwśki Wisti'' (Krakovaj Sciigoj), distribuata inter [[ukrainoj]] en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] kaj en [[Nazia Germanio]]; '''en [[trajno]] alveninta al [[Krakovo]] kun [[deportado|deportitaj]] [[poloj]] de enkorpigitaj teritorioj troviĝis 26 [[kadavro]]j, en la alia direktita al [[Dębica]] 30 morte [[frosto|frostigitaj]] [[infano]]j'''; gestapo establis en Ląd apud [[Varto]] provizoran [[koncentrejo]]n por [[pastro]]j; '''[[gestapo]] kun aliaj policoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Brwilno kadre de [[Aranĝo T4|Operaco Eŭtanazio]] pli ol 60 maljunulojn kaj invalidojn de [[Płock]]'''; Ludwik Landau skribis en sia [[taglibro]], ke germana patrolo en [[Varsovio]] pafmortigis dum [[elirblokado]] surstrate vespere [[forno]]-konstruiston, malfruiĝintan post laboro, kaj la [[kadavro]] dum 3 tagoj devis kuŝi en pordego
** En "Nowy Świat", eldonata en [[Nov-Jorko]] oni resumas informon de soveta gazetaro el [[Bjalistoko]], ke sovetaj regopovoj decidis baldaŭ forsendi 10 000 [[rifuĝinto]]jn de la urbo por trudlaboroj en [[Rusio]] kaj aperigas artikolon ''[[Lvovo]] sub [[jugo]] se [[serpo]] kaj [[martelo]]''; [[Liono]]: la unuaj 19 polaj [[piloto]]j de [[ĉasaviadilo]]j foriras al kurso en [[Montpellier]]; [[Vintra milito]]: supervenko de [[finnoj]] en la [[batalo ĉe Suomussalmi]] dum bataletoj ĉe la [[vojo el Raate]] - '''generalo [[Hjalmar Fridolf Siilasvuo]] neniigis 44-an Armean Korpuson de [[Ruĝa Armeo]], alinome superelitan 44-an divizion de [[Stalin]]'''
** [[1941]]: Estro de [[Varto]]-Lando en letero al kancelario de [[Nazia Germanio]] denove postulis pri forigo de publikaj lokoj religiajn [[monumento]]jn; oni arestis nokte de la 7-a/8-a de januaro ĉefkomandanton de [[konspiro|konspira]] Pollando Sendependa - Józef Suliński - malgraŭ peza esplora enketado ne estis deĉifrita
** [[1942]]: En [[Poznań]] germanoj [[senkapigo|senkapigis]] 7 polojn
** [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: '''batalo de [[Moskvo]] finiĝis kune kun retiriĝo de la [[Wehrmacht|germana armeo]]''' ĝis pozicioj ĉirkaŭ la urboj [[Orjol]], [[Vjazma (Smolenska provinco)|Vjazma]] kaj [[Vicebsko]]; en aliaj subfrontoj armeoj de [[Kirill Mereckov]] reatakis direkte al [[Lubanj]], kaj aliaj armeoj al [[Staraja Russa]]
** [[1943]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] murdis en Kępa Kolczyńska 3 polojn pro helpo al judoj kaj en [[Kielce]] 7 personojn
** '''Nacia Konsilio de Pollando en [[Londono]] apelaciis al [[Aliancanoj]] pri kontraŭstaro al [[germanoj|germanaj]] [[krimo]]j kontraŭ loĝantaro de Pollando, precipe kontraŭ [[judoj]]'''
** [[1944]]: Germana polico pafmortigis en [[Varsovio]] 22 judojn, en tio 17 virinojn, apud [[Radomsko]] 27 personojn, revenĝe pro helpo al [[partizano]]j kaj en 3 aliaj lokoj 18 personojn; membroj de rezista movado en [[Jarocin]] alfiksis [[eksplodaĵo]]n al [[trajno]] kun [[benzino]]; soldatoj de [[Pola Enlanda Armeo]] bruligis en [[Varsovio]] germanan armean ripar-aŭtomobilejon; al Ĝenerala Gubernio foriris 100-persona grupo de Partizana [[Brigado]] en [[Pinsk]]
** [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en kurbiĝo de [[Dnepro]] armeoj de la 2-a Ukraina Fronto eniris al [[Kropivnicko|Kirovograd]] komencante batalojn
** [[1945]]: Germanaj regopovoj de [[Poznań]] anoncis tujan elŝalton de [[elektro|elektra]] energio por privataj bezonoj de la 16-a ĝis la 18.30; en [[Smarhon]]-regiono [[NKVD]] frakasis taĉmenton de [[Pola Enlanda Armeo]] mortigante 63 soldatojn kun aresto de la 4
** [[SS (organizo)|SS]] murdis en [[koncentrejo]] en [[Flossenbürg]] polan profesoron pri etnografio Stanisław Poniatowski; [[Usona Aerarmeo]] atakis [[Hamm]] kaj [[Rastatt]] kaj nokte de la 7-a/8-a de januaro [[Brita aerarmeo]] - [[Munkeno]]n; [[Hungario]]: de [[Balatono]] direkte al [[Budapeŝto]] ekiris 3-a Kirasita [[SS (organizo)|SS]]-[[Korpuso (armeo)|Korpuso]]; [[Ruĝa Armeo]] evakuiĝis de [[Esztergom]]; 6-a gvardia Kirasita Armeo de la 2-a Ukraina Fronto ekbatalis rande de [[Komárno]]
* [[1946]]: '''La tria atako de [[Ukraina Ribela Armeo]] al Bircza''' ([[distrikto Przemyśl]]) nokte de la 6-a/7-a de januaro - dum elterigo en 1999 oni trovis 28 [[skeleto]]jn de ukrainoj, polaj perdoj 9 vunditoj, bruliĝis dekkelkaj domoj kun palaco
* [[1949]]: [[Stalinismo]]: post du semajnoj de komunista enketado kun torturoj '''en [[Varsovio]] mortis en neklarigitaj cirkonstancoj [[Jan Rodowicz]]''', [[skoltismo|skolto]], soldato de Grizaj Taĉmentoj, partoprenanto de la [[Ribelo de Varsovio]], membro de la [[Pola Enlanda Armeo|Delegitaro de Armitaj Fortoj por la Lando]] - '''ekzemplo de [[komunista krimo]] sen [[puno]]'''
* [[1950]]: [[Usono]]: 41 personoj pereis en [[incendio]] de [[psikiatria hospitalo]] en [[Davenport (Iovao)|Davenport]]
* [[1959]]: [[Usono]] kiel unua lando de la mondo agnoskis [[Kubo|kuban]] registaron de [[Fidel Castro]]
* [[1960]]: '''De [[Kabo (geografio)|kabo]] [[Cape Canaveral]] oni lanĉis unuan usonan [[balistika misilo|balistikan misilon]] ''Polaris'''''
* [[1961]]: '''Dum [[konferenco]] en [[Kazablanko]] renkontiĝis gvidantoj de radikalaj afrikaj ŝtatoj''': [[Alĝerio]], [[Egiptio]], [[Ganao]], [[Gvineo]], [[Libio]], [[Malio]] kaj [[Maroko]], promociante [[ideo]]n pri [[federacio]] de [[Afriko]] kaj subskribante [[Afrika Ĉarto pri Homaj kaj Popolaj Rajtoj|Afrikan Ĉarton pri Homaj kaj Popolaj Rajtoj]]
* [[1962]]: En [[Makassar]] sur la insulo [[Sulaveso]] okazis sensukcesa [[puĉo]] kontraŭ prezidento de Indonezio [[Soekarno]]
* [[1966]]: Registaro de [[Federacia Respubliko Germanio]] anoncis apogon de la usona agado en [[Vjetnamio]]
* [[1979]]: [[Vjetnamio|Vjetnama]] armeo eniris la ĉefurbon de [[Kamboĝo]] [[Pnom-Peno]] - sekve '''registaro de [[Pol Pot]] falis - pli frue [[Ruĝaj Kmeroj]] murdis dum 4 jaroj ĉirkaŭ 2 milionojn de homoj'''
* [[1985]]: Oni lanĉis unuan testan [[Japanio|japanan]] interplanedan [[kosmosondilo]]n [[Listo de kosmosondiloj|Sakigake]]
* [[1986]]: Malfermo de la [[metroo de Novosibirsko]]
Linio 73:
* [[2003]]: [[Retumilo]] [[Safari (retumilo)|Safari]] aperis
* [[2003]]: 26 personoj estis kondamnitaj al [[mortpuno]] de armea [[tribunalo]] en [[Kinŝaso]] pro partopreno en mortigo de estinta prezidento de [[Demokratia Respubliko Kongo]] [[Laurent Kabila]], januare 2001, 45 personoj estis senkulpigitaj
* [[2007]]: [[Usono]]: '''en [[Seatlo]] oni prezentis unuan tridimensian mapon de dismeto de [[malluma materio]] en la [[universo]]''', prilaboritan de internacia skipo de [[astronomo]]j, danke al [[kosmoteleskopo Hubble]],
* [[2009]]: [[John Atta-Mills]] iĝis prezidento de Ganao
* [[2010]]: [[Egiptio]]: en [[Nag-Hamado]] [[islamo|islamaj]] pafistoj malfermis fajron kontraŭ [[koptoj|koptaj]] kristanoj forlasantaj [[preĝejo]]n post ĉeesto en [[meso (diservo)|meso]], mortigante 8 el ili, same kiel unu islaman preterpasanton
* [[2011]]: En [[Jordanio]] komenciĝis amasaj sociaj protestoj
* [[2015]]: '''[[Atako en la redaktejo de Charlie Hebdo]] - du [[salafismo|salafistoj]] mortigis dekkelkajn homojn'''
 
== Naskiĝoj ==