Kiel registrite je 18:10, 26 okt. 2019 redakti Kozyra (diskuto \| kontribuoj) 21 062 redaktoj →‎Historio ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:13, 10 apr. 2020 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 45: \| pereo = {{dato\|3\|oktobro\|1990}}: [[Germania reunuiĝo]] }} La '''Germana Demokratia Respubliko''' ('''GDR''', {{lang-de\|Deutsche Demokratische Republik}}), ankaŭ nomita '''Orienta Germanio''', de [[1949]] ĝis [[1990]] estis [[ŝtato]] en centra [[Eŭropo]]. Ĝi ekzistis samtempe kun la [[Federacia Respubliko Germanio]], kiu konatiĝis kiel Okcidenta Germanio. Ambaŭ germanaj ŝtatoj kreiĝis post la [[Dua Mondmilito]], en kiu la [[Nazia Germanio]] estis malvenkinta. La alianco kontraŭ la nazioj, kiu konsistis el [[Britio]], [[Usono]] kaj [[Francio]] en okcidento kaj [[Sovetunio]] en oriento, post la milito disfalis en la okcidentajn, [[Demokratio\|demokratiajn]] aliancitojn kaj la [[Komunismo\|komunisma]] Sovetunio. Pro la reciproka ekskluzivado de tiuj politikaj kaj ekonomiaj sistemoj, estiĝis malamikeco, kaj oni dividis la malvenkintan [[Nazia Germanio\|Germanion]] en tri partojn, el kiuj la plej orienta parto, el kiuj praktike ĉiuj germanoj forpeliĝis, doniĝis al administrado de [[Pola Popola Respubliko]] kaj [[Sovetunio]], kiuj konsideris la akiraĵojn nova parto de sia ŝtata teritorio. La antaŭ 1945 centra kaj nun "orienta" parto de Germanio, kiu ekde 1945 estis la [[Soveta okupacia zono de Germanio\|Soveta okupacia zono]], orientiĝis laŭ la soveta sistemo. Kiam la [[Malvarma Milito]] inter Sovetunio kaj la okcidentaj potencoj finis kaj Sovetunio disfalis, la GDR-ŝtato dissolviĝis kaj ĝia teritorio iĝis parto de la [[Federacia Respubliko Germanio]]. Tiu estas la ĝishodiaŭa germana ŝtato. Linio 65: == Historio == [[Dosiero:Bundesarchiv Bild 183-1989-1007-402, Berlin, 40. Jahrestag DDR-Gründung, Ehrengäste.jpg\|~~thumb~~eta\|Pompa ceremonio okaze de la "40-jariĝo de GDR", [[Orienta Berlino]], la 7a de oktobro 1989]] [[Dosiero:BerlinWall-BrandenburgGate.jpg\|~~thumb~~eta\|Berlinanoj ĉe la [[Berlina Muro]] – la 10an de novembro 1989]] [[Dosiero:Volkspolizei at the official opening of the Brandenburg Gate.jpg\|~~thumb~~eta\|La Orient-Germana [[milico\|"Popola Milico"]] („[[Volkspolizei]]”) atendas la ordonon de komunista partio ([[Socialista Unueca Partio de Germanio]] / SED) malfermi la limon ĉe la [[Brandenburga Pordego]] inter [[GDR]] kaj [[Okcidenta Berlino]]/[[FRG]], 22an de decembro 1989]] La Germana Demokratia Respubliko ekestis la [[7-a de oktobro\|7-an de oktobro]] [[1949]] je la teritorioj de la antaŭa [[Soveta okupacia zono de Germanio]]. GDR estis membro ekde [[1955]] en la [[Varsovia Pakto]]. La 17-an de junio 1953 iĝis granda popolleviĝo (''[[Laborista insurekcio de 1953 (GDR)\|Volksaufstand]]'') en la tuta respubliko pro la nekontenteco pri salajroj kaj vivkondiĉoj politikaj kaj nepolitikaj. Ĝi brutale estis supremita kaj sufokita. En la jaro 1961 la registaro decidis konstrui [[Berlina Muro\|muron]] inter Orienta kaj Okcidenta Berlino. Liberaj vojaĝoj inter Orienta kaj Okcidenta Germanio ekde tiam ne plu eblis. La [[3-a de oktobro\|3-an de oktobro]] [[1990]] la regionaj ŝtatoj refonditaj sur la teritorio de GDR aliĝis al la [[Federacia Respubliko Germanio]]. Linio 83: == Politiko == Vidu: [[Wilhelm Pieck]], [[Otto Grotewohl]], [[Walter Ulbricht]]; [[Erich Honecker]]; [[Günter Mittag]]; [[Willi Stoph]]; [[Hans Modrow]]; [[Egon Krenz]], [[Günter Schabowski]] === Partioj === Reganto de tiu ĉi "[[socialismo\|socialisma]]" lando estis la ''[[Sozialistische Einheitspartei Deutschlands]]'' (SED, ''socialisma unueca partio de Germanio''), kiu estis formita per deviga aligo de la socialdemokrata al la [[komunista partio]]. SED formis kun aliaj partioj la Nacian Fronton. Tiuj aliaj partioj devige subtenis la politikon de SED; la nacidemokrata kaj la kamparana estis eĉ fonditaj je iniciato de la komunistoj. Linio 100 ⟶ 98: === Amasorganizoj === * ''Freier Deutscher Gewerkschaftsbund'' (FDGB) - sindikato * ''Demokratischer Frauenbund Deutschlands'' (DFD) - virina organizo Linio 109 ⟶ 106: * ''Kulturbund'' (KB) - [[Kulturligo de GDR]] === Aliaj administraj institucioj === La Nacia Popolarmeo (germane: ''[[Nationale Volksarmee]]'', ruse: Национальная народная армия / Nacionalnaja narodnaja armija; mallongigo: NVA) estis la militistaro de Germana Demokratia Respubliko (GDR). Ĝi ekzistis de 1956-1990. Linio 139 ⟶ 136: * [[LPG-kuko]] * ''[[Treuhandanstalt]]'' kies centra tasko estis la privatigo de la ŝtatigitaj entreprenoj de GDR * [[Nationale Volksarmee\|Nacia Popolarmeo]] == Eksteraj ligiloj == {{Projektoj}} * [http://homepage2.nifty.com/serpento/vk/blanke/blanke1.htm Vidpunkto de Detlev Blanke, iama sekretario de Esperanto-Asocio de GDR] * [http://www.auferstanden-aus-ruinen.de Historio de la Germana Demokratia Respubliko] ([[germane]]). Linio 148 ⟶ 146: * Nefjodov V. V. SED a kultura NDR. Historicka monografie. Hradec Kralove, 2009. * Нефёдов В. В. СЕПГ и культура ГДР. Историческая монография. Градец-Кралове, 2009. {{Bibliotekoj}} [[Kategorio:GDR\| ]] {{~~ekzistotempo~~Ekzistotempo\|1949\|1990}} [[Kategorio:Politiko de Germanio]] [[Kategorio:Historio de Germanio]]

Orienta Germanio: Malsamoj inter versioj