Arta gimnastiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e Referenco
Linio 1:
{{nuna KDLS}}
[[dosiero:Bundesarchiv Bild 183-94681-0002, Werner Dölling.jpg|eta|dekstra|220px|<center>arta gimnasto el [[GDR]] en 1962]]
'''Arta gimnastiko''' estas sporta fako de [[gimnastiko]], en kiu [[atleto]]j plenumas mallongajn rutinojnekzercoj (dedum ĉirkaŭ 30 ĝis 90 sekundoj) sur malsamaj aparatoj. La sporto estas regata de la [[Internacia Federacio de Gimnastiko]] (''Fédération Internationale de Gymnastique, FIG''), kiu desegnaspriskribas la kodon de poentoj kaj reguligas ĉiujn aspektojn de internacia elita konkurenco. Ene de unuopaj landoj, gimnastiko estas reguligita de naciaj federacioj. Arta gimnastiko estas populara spektantaspektinda sporto ĉe multaj konkursoj, inkluzive de la [[Someraj Olimpikoj]]. Fakte temas pri la sola [[fako (figure)|fako]] iam ajn prezentata ekde la unua eldono de la [[Olimpikoj]], eĉ se nur en ĝia vira versio. Reale, arta gimnastiko dividiĝas en vira kaj virina, ne nur pri la specoj de ekzercoj, sed ankaŭ porpri la diversaj trajtoj reliefigitaj: forto kaj kunordigo por viroj, elasteco kaj malpezeco por virinoj. Gi uzatas [[gimnastiko#Aparataro|aparataron]] de la [[gimnastikejo]].
 
== Historio ==
Arta gimnastiko havas siajn radikojn en la atletikaj konkursoj de la [[Antikva epoko]]
<ref>https://www.olympic.org/gymnastics-artistic ({{en}})</ref>.En ĝia nuna formo, gimnastiko evoluis en [[Germanlingvio]] komence de la 19-a jarcento, kaj la termino "arta gimnastiko" estis enkondukita samtempe por distingi liberajn stilojn de tiuj uzataj de militistoj. La germana edukisto [[Friedrich Ludwig Jahn]], kiu estis konata kiel la patro de gimnastiko, inventis plurajn aparatojn, inkluzive de la [[reko|horizontala stango]] kaj [[paralelstangoj|paralelaj stangoj]], kiuj estas uzataj ĝis nun. La unuaj gimnastikaj kluboj nomis sin ''Turnverein'' ("gimnastika klubo") kaj ekestis en la periodo de la okupiteco de GermanlingvioGermanio fare de la [[napoleono|napoleona armeo]], ekde la jaro 1811 (la plej malnova nun daŭre ekzistanta ''"Turnverein"'' en la urbeto [[Friedland (Meklenburgo)|Friedland]] en [[Meklenburgo]] estas de 1814) - la gimnastikaj kluboj de la nacieca aktivulo aspektis deekstere sociemaj, sed interne agis kontraŭ la okupantoj. En 1862 en [[Prago]] aldoniĝis la slaveca, same nacieca gimnastika [[sokol-movado]].
 
En [[1881]], la [[Internacia Federacio de Gimnastiko]] estis fondita, kaj ĝi restas la supera organo de internacia gimnastiko. Ĝi komence inkluzivisinkludis nur tri landojn kaj nomiĝis Eŭropa Gimnastika Federacio ĝis 1921, kiam la unuaj neeŭropaj landoj aliĝis al la federacio kaj ĝi estis reorganizita en sian nunan formon. Gimnastiko estis inkluzivigitainkludita en la programo de la [[Somera Olimpiko de 1896]], sed virinoj rajtis partopreni la Olimpikojn nur ekde 1928. La Mondaj Konkursojĉampionadoj, okazintaj ekde [[1903]], estis malfermitaj nur al viroj ĝis [[1934]]. Ekde tiu tempo, du branĉoj de arta gimnastiko disvolviĝis: arta gimnastiko de virinoj kaj de viroj.
 
[[dosiero:Gymnastics_brokenchopstick.jpg|eta|maldekstra|350px|<center>arta gimnasto el Kalifornio en 2006]]
Male al viraj kaj virinaj branĉoj de multaj aliaj sportoj, la du branĉoj diferencas signife enpri la aparatoj uzataj ĉe gravaj konkursoj kaj en teknikoj. Por virinoj estas kvar iloj: trabo, nesimetriaj paralelojstangoj, ĉevalo ([[boko]]) kaj libera korpo kun muzika akompano; dum por viroj estas ses iloj: libera korpo, [[boko|ĉevalo]], [[reko|stango]], [[paralelstangoj|simetriaj paralelojstangoj]], ĉevalo kun ansoj kaj la [[Ringa gimnastiko|ringoj]].
 
Devigaj ekzercoj estas planitaj en la eliminaj stadioj de konkursoj, kaj liberaj ekzercoj en la fina.
 
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
 
{{projektoj}}
 
{{ĝermoĜermo|sporto}}
 
[[Kategorio:Gimnastiko]]