Dante Alighieri: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
Linio 33:
}}
[[Dosiero:Portrait de Dante.jpg|eta|250px|Profila portreto de Dante, ege konata, farita de [[Sandro Botticelli]].]]
'''DuranteDante ALIGHIERI''' ({{prononco|du'rante aliˈɡi̯ɛːri}}; konita simple '''Dante'''; esperantigite '''Danto ALIGIERIO''') (naskiĝis ĉirkaŭ la [[29-a de majo]] [[1265]] en [[Florenco]], mortis la [[14-a de septembro|14-an de septembro]] [[1321]] en [[Raveno]]) estis [[Italio|itala]] poeto, taksata la fondinto de [[Itala lingvo|itallingva]] poezio kaj grava figuro de la finaj jardekoj de la [[Mezepoko]] kaj antaŭulo de la venonta [[Renesanco]]. Lia ''[[La Divina Commedia]]'', (La Dia Komedio) originale nomata simple ''Commedia'' ("Komedio") kaj nur poste nomita ''Divina'' ("Dia") fare de [[Boccaccio]], estas sendiskute taksata la ĉefa literatura verko komponita en la [[itala lingvo]] kaj majstroverko de la [[tutmonda literaturo]].<ref>{{citaĵo el libro| |lasta=Bloom|unua=Harold|aŭtoroligilo=Harold Bloom|titolo=The Western Canon|jaro=1994}}</ref>
 
Fine de la Mezepoko en Eŭropo, la plimulto de la poeziaĵoj estis verkita en [[Latino]], kaj tial alirebla nur de kleraj aŭskultantaroj. En ''[[De vulgari eloquentia]]'' (''Pri nacilingva elokvento''), tamen, Dante defendis la uzadon de la [[gepatra lingvo]] en literaturo. Li mem eĉ verkis en la [[toskana dialekto]] la poemaron ''[[La Vita Nuova|La nova vivo]]'' (1295) kaj la jam menciitan ''Dia Komedio''; Tiu elekto, kvankam tre neortodoksa, markis tre gravan precedenton kiun poste la italaj verkistoj kiaj [[Petrarko]] kaj Boccaccio sekvos. Rezulte, Dante ludis ŝlosilan rolon por establi la nacian lingvon de Italio. La graveco de Dante etendiĝis ankaŭ ekster sia hejmlando; liaj priskriboj de [[Infero]], [[Purgatorio]], kaj [[Ĉielo]] (Paradizo) inspiris multajn verkojn de la Eŭropa [[arto]] ekzemple de [[John Milton]], [[Geoffrey Chaucer]] kaj [[Alfred Tennyson]]. Krome, la unua uzado de ripeta tri-versa rima skemo (ABABCBCDC ktp.) estas atribuita al li.