Informadiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Redaktaj plibonigoj
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Altnivela poŝaparata redaktado
esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
[[Dosiero:Ada lovelace.jpg|eta|dekstre|[[Ada Lovelace]] skribis la unuan [[algoritmo]]n procezitan de [[komputilo]].]]
'''Informadiko''' estas la “scienco pri la kolektado, taksado, organizado kaj diskonigo de [[informo]]j, ofte helpe de [[komputilo]]j.“<ref> PIV Plena illustrita vortaro 2002</ref>
Historie informadiko evoluis unuflanke el [[matematiko]] kiel [[formalaj sciencoj|formala scienco]], kaj aliflanke kiel [[inĝenierarto]] pro la praktika bezono de rapidaj kaj aŭtomataj kalkuladoj kaj datumprilaborado.
 
== Historio ==
Dum jarmiloj, homoj kreis kaj uzis ilojn por faciligi kalkuladojn ([[Abako (meĥanika kalkulilo)|abako]], [[glitkalkulilo]] ...). Por realigi kompleksajn kalkulojn, ili ankaŭ evoluigis [[algoritmo]]jn. Inter la plej malnovaj algoritmoj troviĝas la tabloj de la tempo de [[Hamurabi]] (ĉirkaŭ -1750).
 
[[Kalkulilo]]j konstante evoluis ekde antikvaj tempoj, sed ili ne permesis [[procezo|procezi]] algoritmojn. Daŭre necesis, ke homo ekzekutu la sekvencojn de la algoritmo, ankaŭ se kun helpo de la kalkulilo. En 1642, [[Blaise Pascal]] konstruis kalkulmaŝinon ([[Paskala kalkulilo|Pascalina]]), kiu kapablis [[adicio|adicii]] kaj [[subtraho|subtrahi]]. Kelkaj jaroj poste [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniz]] prezentis kalkulmaŝinon kiu ekzekutis ĉiujn kvar bazajn aritmetikajn operaciojn.
 
[[Leibniz]] okupiĝis ankaŭ pri [[duuma kodo]], kiu kune kun la [[bulea algebro]], estas la plej gravaj matematikaj bazoj de informadiko. La difino de la koncepto de [[programado]], montrita unue de Joseph Marie Jacquard en siaj duon-aŭtomataj [[teksilo|teksmaŝino]]j kun [[trukarto]]j, sekvita de [[George Boole]] kaj [[Ada Lovelace]] en terminoj de teorio de programado de matematikaj operacioj, formis la bazon por aŭtomate kunĉeni elementajn operaciojn.
 
En 1937 [[Alan Turing]] publikigis sian verkon ''On Computable Numbers with an application to the Entscheidungsproblem''<ref>{{Citaĵo el ĵurnalo | aŭtoro=A.M. Turing | jaro = 1937 | titolo = On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem (Pri komputeblaj nombroj)| monato = Delivered to the Society November 1936 | gazeto = Proceedings of the London Mathematical Society | serieo = 2 | volumo = 42 | paĝoj=p. 230–65 | doi= 10.1112/plms/s2-42.1.230 | url = http://www.comlab.ox.ac.uk/activities/ieg/e-library/sources/tp2-ie.pdf | lingvo= angle}}</ref>, en kiu li prezentis la tiel nomatan [[Maŝino de Turing|Turing maŝino]]n, matematika modelo de maŝino, kiu ĝis nun estas baza por la teorio de informadiko.
 
== Teknikoj ==
* [[MinHaketo]]
 
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
<references />
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [https://vimeo.com/album/1975272/ Kurso pri filozofio kaj historio de informadiko de prof. Federico Gobbo ]
 
Linio 26 ⟶ 27:
* [[Komputado]]
* [[Informteorio]]
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Informadiko| ]]