Mimamsa: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 3:
'''Mīmāṃsā''' ([[Sanskrito]]: '''मीमांसा'''<ref>{{Cite web|url=http://spokensanskrit.org/index.php?tran_input=mImAMsA&direct=se&script=hk&link=yes&mode=3|title=Mimamsa in Sanskrit|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref>) estas [[Sanskrita]] vorto kiu signifas "reflekto" aŭ "kritika esplorado" kaj tiel referencas al tradicio kontempladi tion kio estas reflektata en la signifo de kelkaj [[Veda]]j tekstoj.<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/mimamsa Mimamsa] Merriam-Webster Dictionary (2011)</ref><ref name=britenc>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/383181/Mimamsa Mimamsa] Encyclopædia Britannica (2014)</ref> Tiu tradicio estas konata ankaŭ kiel '''Pūrva-Mīmāṃsā''' pro sia fokuso al pli fruaj (''pūrva'') Vedaj tekstoj kiuj temas pri ritara agado, kaj simile kiel '''Karma-Mīmāṃsā''' pro sia fokuso al ritara agado (''karma'').<ref name=olil2>Chris Bartley (2013), Purva Mimamsa, en ''Encyclopaedia of Asian Philosophy'' (Eldonisto: Oliver Leaman), Routledge, 978-0415862530, pp. 443-445</ref> Ĝi estas unu el ses Vedaj "jesaj" (''āstika'') skoloj de [[Hinduismo]]. Tiu partikulara skolo estas konata pro sia filozofiaj teorioj pri la naturo de [[darmo]], bazite sur [[hermeneŭtiko]] de [[Vedoj]], specialle la Brahmana kaj la Saṃhita.<ref name=olil>Oliver Leaman (2006), Shruti, en ''Encyclopaedia of Asian Philosophy'', Routledge, {{ISBN|978-0415862530}}, p. 503</ref> La skolo Mīmāṃsā estis fundamenta kaj influa por la [[Vedanto|vedantaj]] skoloj, kiuj estas konataj ankaŭ kiel '''Uttara-Mīmāṃsā''' pro sia fokuso al "pli malfruaj" (''uttara'') partoj de la Vedoj, nome la [[Upaniŝadoj]]. Kvankam kaj "pli fruaj" kaj "pli malfruaj" Mīmāṃsā esploras la celon de la homa agado, ili faras tion ekde diferencaj sintenoj al la neceso de rita praktiko.<ref>{{cite journal |last1=Ram-Prasad |first1=Chakravarti |title=Knowledge and Action 1: Means to the Human End in Bhāṭṭa Mīmāṃsā and Advaita Vedānta |journal=Journal of Indian Philosophy |date=2000 |volume=1 |issue=28 |pages=1–24}}</ref>
Mīmāṃsā havas kelkajn sub-skolojn, el kiuj ĉiu difiniĝas per sia [[epistemologio]]. La Prābhākara sub-skolo, kiu prenas sian nomon el la filozofo Prabhākara de la 7-a jarcento, priskribis la kvin epistemologiajn fidindajn rimedojn por akiri sciaron: nome ''pratjakŝa'' aŭ percepto; ''anumāna'' aŭ [[inferenco]]; ''upamāṇa'', per komparo kaj analogio; ''arthāpatti'', nome uzo de postulo kaj derivado el cirkonstancoj; kaj ''śabda'', nome vorto aŭ atesto de pasintaj aŭ nuntempaj fidindaj fakuloj.<ref name=dpsb> DPS Bhawuk (2011), Spirituality and Indian Psychology (Editor: Anthony Marsella), Springer, ISBN 978-1-4419-8109-7, p. 172 </ref><ref name=gflood> Gavin Flood, An Introduction to Hinduism, Cambridge University Press, ISBN 978-0521438780, page 225 </ref> La Bhāṭṭa sub-skolo, el la filozofo Kumārila Bhaṭṭa, aldonis sesan rimedon al tiu kanono; ''anupalabdhi'' signife ne-percepto, aŭ pruvo per foresto de kono (ekz., la ''manko'' de pulvo sur mano de suspektito)<ref name=dpsb/><ref name=jag>John A. Grimes, A Concise Dictionary of Indian Philosophy: Sanskrit Terms Defined in English, State University of New York Press, {{ISBN|978-0791430675}}, p. 238</ref>
La skolo Mīmāṃsā konsistas el kaj [[ateismo|ateismaj]] kaj [[teismo|teismaj]] doktrinoj, sed la skolo mem montris malmultan intereson en sistema ekzamenado de la ekzistado de Dioj. Anstataŭe, ĝi tenis, ke la [[animo]] estas eterna, ĉiea, nepre aktiva spirita [[esenco]], kaj fokusis al epistemologio kaj metafiziko de ''dharma''.<ref name=olil2/><ref>{{cite book|last=Neville|first=Robert|title=Religious truth|year=2001|publisher=SUNY Press}}</ref><ref>{{cite book|last=Worthington|first=Vivian|title=A history of yoga|year=1982|publisher= Routledge|url=https://books.google.com/books?id=5aI9AAAAIAAJ|page=66|isbn=9780710092588}}</ref> Por la skolo Mīmāṃsā, la koncepto ''[[dharma]]'' signifas ritaron kaj socian devaron, ne ''[[Deva (hinduismo)|deva-oj]]'', aŭ dioj, ĉar dioj ekzistis nur nome.<ref name=olil2/> La Mīmāṃsa-anoj tenas ankaŭ, ke la Vedoj estas "eternaj, senaŭtoraj, [kaj] seneraraj", ke Vedoj ''vidhi'', aŭ injunkcioj kaj [[mantro]]j en ritoj estas preskribaj ''kārya'' aŭ agoj, kaj ke ritoj estas de unurangaj gravo kaj merito. Ili konsideris la Upanisadojn kaj aliajn tekstojn rilatajn al mem-konaro kaj spiriteco kiel duaranga, filozofia rigardo pri kiu Vedānta malkonsentas.<ref name=olil2/><ref name=olil/>
| |||