Mohandas Karamchand Gandhi: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 59:
=== Movado por civilrajtoj en Sudafriko ([[1893]]-[[1915]]) ===
[[Dosiero:Gandhi South-Africa.jpg|dekstra|eta|240px|Gandhi en [[Sudafriko]] ([[1895]]).]]
Alveninte al [[Sudafriko]], Gandhi estis viro tenera, timema kaj politike indiferenta. Estante 18-jaraĝa li legis sian unuan gazeton, havis pri leĝaro nur libran kulturon kaj tute nenion sciis pri la komercaj aspektoj, kiuj interesis la hindajn komercistojn, kiuj formis lian ĉefan klientaron<ref name="MAR126">Markovits, 2000, p.126</ref>.
Sen apartaj facilaĵoj rilate al sia profesio, li ege timis, kiam li devis paroli antaŭ [[tribunalo]]<ref>Markovits, 2000, p.125-126</ref>.
Sudafriko ŝanĝis lin videble: pro profesia sukceso, li gajnis la memfidon, kiu mankis al li ĝis tiam,<ref name="MAR126" /> kaj aliflanke vekiĝis lia politika konscienco pro la atestoj pri [[diskriminacio]] kontraŭ
Diversaj anekdotoj raportitaj unue de Gandhi kiel "spertoj pri vero" klarigas la evoluon de la pozicio de Gandhi en tiu periodo de lia vivo. Iam ĉe la
Aliokaze, vojaĝante per [[poŝta kaleŝo]] li estis batita de kondukisto, ĉar li rifuzis vojaĝi sur la ekstera piedapogilo por lasi sidlokon al
Tiuj incidentoj estis priskribitaj de pluraj biografoj kiel turnejo en la vivo de Gandhi kaj ili utilis poste kiel [[katalizilo]] por lia engaĝiĝo.
Spertinte mem la netoleremon, la
[[Dosiero:Gandhi Boer War.jpg|maldekstra|eta|240px|Gandhi dum la [[brita-bura milito]] (2-a vico, 3-a de dekstre).]]
Finonte sian kontrakton, Gandhi prepariĝis hejmenvojaĝi al Hindujo. Tamen dum adiaŭa festo honore al li, li eksciis, ke la asembleo de la provinco Natal preparis leĝon por malpermesi
En [[1896]] Gandhi mallonge revenis al Hindujo por veturigi sian edzinon kaj gefilojn kun li al Sudafriko. Reveninte januare [[1897]], li atakiĝis de amaso de blankhaŭtaj sudafrikanoj, kiuj volis linĉi lin.<ref>{{en}} [[Wikisource:March 1897 Memorial (Gandhi)]]: leteroj kaj artikoloj pri la afero.</ref> Unua indico pri la valoroj, kiuj formis liajn postajn kampanjojn estas lia rifuzo juĝ-instance plendi pri siaj atakintoj, dirante ke unu el liaj principoj estas ne solvigi personajn problemojn per tribunalo.
En [[1899]], komence de la dua [[brita-bura milito]], Gandhi deklaris, ke la hindoj subtenu la militon, se ili deziras leĝigi sian civitanecpostulon. Li organizis grupon de volontulaj ambulancistoj el 300 liberaj hindoj kaj 800 hindaj [[kulio]]j, nomitan ''Indian Ambulance Corps''. Ĝi estis unu el la maloftaj medicinaj unuoj, kiuj helpis nigrajn sudafrikanojn. Gandhi mem estis portanto de vunditoj ĉe la batalo de ''Spion Kop''<ref>Batalo al kiu partoprenis [[Winston Churchill]] kiel soldato kaj milita ĵurnalisto</ref>. Gandhi ricevis honoradon post tiu batalo. Malgraŭ tio, fine de la milito la situacio de hindoj en Sudafriko ne nur ne pliboniĝis, sed eĉ malpliboniĝis.
[[Dosiero:Gandhi and Kasturbhai 1902.jpg|dekstra|eta|240px|Gandhi kaj lia edzino [[Kasturba Gandhi|Kasturba]] ([[1902]]).]]
En [[1904]] post
En [[1905]]-[[1906]] la reputacio pri kompetenteco kaj integreco de Gandhi igis lin la advokato preferata de la komercistoj de [[Guĝarato]], kio donis konstantan laboron al la prospera advokatokabineto, kiun li estris. Li gajnis tiam ĉirkaŭ 5
En [[1906]], la registaro de [[Transvalo]] voĉdonis novan leĝon postulantan la registriĝon de ĉiuj hindaj loĝantoj. Dum protesta kunveno en [[
Adoptiĝis tiu plano kaj sekvis sepjara lukto dum kiu miloj da hindoj kaj ĉinoj estis malliberigitaj (inter ili ankaŭ Gandhi plurfoje), vipitaj kaj eĉ murditaj pro [[striko]], rifuzo registriĝi, bruligo de registrokarto aŭ rezisto ne-perforta. Dum tiu epoko Gandhi ekkorespondis kun [[Lev Tolstoj]] kaj interŝanĝis kun li vidpunktojn pri ne-perforto kaj tutmonda politiko ĝis lia morto.<ref>{{en}} [[s:en:Correspondence between Tolstoy and Gandhi|Korespondado inter Gandhi kaj Tolstoj en Vikifonto]]</ref>.
La civila malobeo kulminis en [[1913]] per striko de ministoj kaj marŝo de hindinoj.
Kvankam la registaro sudafrika subpremis sukcese la hindajn manifestaciojn, la publika opinio reagis forte al malmolegaj metodoj uzataj kontraŭ la pacemaj aziaj protestantoj. Fine la generalo [[Jan Smuts]] estis devigita trovi kompromison kun Gandhi. Geedziĝoj ne kristanaj iĝis leĝaj kaj aboliĝis imposto de tri pundoj, kiuj egalis al sesmonata salajro kaj ebligis al hindoj
=== Lukto por sendependeco de Hindujo ([[1915]]-[[1945]]) ===
|