John Lewis (pianisto): Malsamoj inter versioj

[[dosieroDosiero:John Lewis (William P Gottlieb).jpg|thumbeta|John Lewis, Foto de [[William P. Gottlieb]], proks. 1947]]

Lewis komencis pianludi, kiam li aĝis ses jarojn. Ĉe la Universitato de Nov-Meksikio li studis muzikon kaj homsciencon (diplomita [[magistro]]). Krome li verkis [[aranĝo (muziko)|aranĝaĵojn]] (i.a. por [[Teddy Wilson]]). En 1942 je la armeo li konatiĝis kun frapinstrumentisto [[Kenny Clarke]]. Tiu ĉi enkondukis lin post lia militservo (ĝis 1945) en la bandon de [[Dizzy Gillespie]], en kiu li anstataŭis [[Thelonious Monk]]. Li tamen ankaŭ ludis kun [[Charlie Parker]] (''Charlie Parker Memorial, Vol. 1'' 1947/48). En 1948 li verkis aranĝaĵojn por la tiel nomata ''Capitol Orchestra'' de [[Miles Davis]], kun kiu li ankaŭ prezentis, kaj je kies sonregistrado de ''[[Birth of the Cool]]'' li partoprenis. Tiutempe li ankaŭ estis survoje kun la bando de Illinois Jacquet, poste kun [[Lester Young]]. Inter 1951 kaj 1952 li ludis en la kvaropo de [[Milt Jackson]], el kiu poste ekestis la [[Modern Jazz Quartet]], kiu ekzistis ĝis 1974 resp. 1993. Por ĉi tiu kvaropo, kiu estis ege sukcesa en Eŭropo ekde 1957, Lewis aranĝis kiel muzika direktisto la kompletan materialon.

Lewis aktivis ĝis mallonge antaŭ sia morto kiel muzikisto. Liaj komponaĵoj kunligis unikamaniere klasikan muzikon kun ĵazo. Laŭ Joachim E. Berendt li jam tre frue ekvilibrigis majstre la rilaton inter kompozicio kaj improvizado: „Nur ekde li kaj per li memkompreniĝas, ke ĵazregistrado estas tuto, ke ĝi devas esti fermita en se kaj ne simple esti sinsekvo da belaj solooj.“ <!--zit. n. Kunzler --> Unu el liaj preferataj formoj estis la [[fugo]]; li tamen ankaŭ verkis per [[kontrapunkta]]j improvizadoj kaj aparte per la principo de la [[granda konĉerto]], kiu signifis por li, ke ekzistas neniu nura soloa kaj nura akompaninstrumento, sed nur alternaj solooj kaj tutecoj envolvitaj en la komponaĵo. Lewis verkis ankaŭ komponaĵojn por baleto kaj filmo. Jen aparte nomendas la filmoj ''No Sun In Venice'', ''Odds Against Tomorrow'', ''A Milanese Story'' kaj ''Cities For People'' (1975). En 1963 ekestis lia muzikalo ''Natural Affection''. Liaj ĵazkomponaĵoj ''Django'' kaj ''Two Bass Hit'' validas kiel [[ĵaza normkanto|ĵazaj normkantoj]]. Lewis verkis ekde 1956 ankaŭ komponaĵoj de la [[tria fluo]] partoprenis same la fondadon de la ''Jazz and Classical Music Society'' meze de la 1950-aj jaroj, grava por la prezentado de tiaj komponaĵoj, kiel tiun de la ''Orchestra U. S. A.'' inter 1962 kaj 1966. Ankaŭ dum sia lasta koncerto en Germanujo, En 1992 ĉe „Jazzgipfel Stuttgart“, li prezentis kun sia ''Modern Jazz Quartet'' kaj la klasika ĉambrorkestro „Arcata“ en kunteksto de tria fluo.

* Animal Dance (Atlantic 1963, kun [[Albert Mangelsdorff]], Karl Theodor Geier kaj Silvijc Glojnaric)

{{DEFAŬLTORDIGO:Vivtempo|Lewis, John}}