Tuberkulozo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Tuberculosis-x-ray-1.jpg|eta|[[ikso-radioj|Ikso-radia]] grafikaĵo de [[brusto]] de kuracato suferanta [[Pulmo|pulman]] tuberkulozon]]
'''Tuberkulozo''' aŭ '''ftizo'''<ref>[[PIV]] [http://vortaro.net/#ftizo NPIV] Alirita la 10an de junio 2020.</ref> (de la greka φθίσις, tra la latina phthisis) estas [[bakterio|bakteria]] kontaĝa [[malsano]] karakterizata de tuberkuloj en organoj de homo aŭ alia [[bestoj|besto]], ĉefe de pulmoj, sed kiu povas moviĝi al aliaj organoj. Oni parolas tial pri [[pulmo|pulma]], [[osto|osta]], [[artiko|artika]], [[reno|rena]], [[intesto|intesta]], [[haŭto|haŭta]] tuberkulozojkaj pri tuberkuloza [[meningo]]-inflamo. En atakata pulmo aperas enfiltraĵo, la [[histo]] mortas, estas eligata per sanga kraĉaĵo kaj en tiu loko iĝas [[kaverno]], poste [[cikatro]]. Tuberoj en [[osto]]j kaŭzas ilian rompon, tubero de [[vertebro]] kaŭzas [[ĝibo]]n.
La specio de bakterio plej grava kaj reprezentanta kaŭzanta de la tuberkulozo estas ''Mycobacterium tuberculosis'' aŭ bacilo de Koch, apartenanta al la komplekso ''Mycobacterium tuberculosis''.<ref> Delogu, Giovanni; Sali, Michela; Fadda, Giovanni (novembro 2013). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3867229/ «The Biology of Mycobacterium Tuberculosis Infection»] [La biologio de la infekto pro ''Mycobacterium tuberculosis'']. Mediterr J Hematol Infect Dis (en angla) (Roma: Catholic University in Rome) 5 (1): e2013070. PMID 24363885. doi:10.4084/MJHID.2013.070. Konsultita la 10an de junio 2020. </ref>
Ĝi ofte disvastiĝis per guta infekto de homo al homo, kaj estis tre grava malsano en [[Eŭropo]] antaŭ la [[Dua mondmilito]], speciale inter malriĉuloj. En pli malriĉaj landoj de aliaj kontinentoj eĉ post la Dua Mondmilito.
Linio 26:
* [[Lazareto]]
* [[Preventorio]]
==Notoj==
<references/>
{{Havenda artikolo|Tuberkulozo}}
| |||