25-a de junio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: usonaj kriptologoj fuĝis al Sovetunio
→‎Eventoj: batalo de Kreto komencita
Linio 12:
* [[1569]]: [[Francaj religiaj militoj|Tria religia milito]] en Francio: venko de [[hugenoto]]j en la batale de La Roche-l'Abeille.
* [[1573]]: '''En [[Poznań]] ekfunkciis [[jezuito|jezuita]] lernejo, kies [[rektoro]] iĝis pastro [[Jakub Wujek]]''', posta tradukisto de ''[[Vulgato]]'' - la [[kolegio]] estis unu el la plej grandaj kaj prestiĝaj [[altlernejo]]j en la [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]]
* [[1645]]: Batalo pri [[Kreto (insulo)|Kreto]] (la 6-a venecia-turka) komenciĝis de albordiĝo de ĉ. 60 000 soldatoj de [[Otomana Imperio]] apud [[Ĥanio]]
* [[1656]]: [[Sveda diluvo]]: en [[Malbork]] oni subskribis [[Svedio|svedan]]-[[Brandenburgio|brandenburgan]] traktaton kontraŭ [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj|Pollando]]
* [[1678]]: '''[[Elena Lucrezia Cornaro Piscopia]] [[doktoro de filozofio|doktoriĝis pri filozofio]] kiel unua virino'''
Linio 38 ⟶ 39:
** [[Londono]]: generalo [[Władysław Sikorski]] en radia disaŭdigo pere de [[BBC]] oficiale deklaris pri daŭrigo de la milito flanke de Pollando, kune kun la [[brita armeo]], ĝis la venko super [[Germanio]]; '''preskaŭ 200 000 [[aliancanoj]] finis evakuon de francaj [[marhaveno]]j''': [[Bayonne]] kaj St. Jean de Luz - fino de evakuo de polaj taĉmentoj pere de polaj kaj britaj ŝipoj, sangaj bataloj viktimigis ĉirkaŭ 6 mil mortintojn kun vunditoj, ĉirkaŭ 15 mil soldatoj iris al germana mallibero, kaj ĉirkaŭ 11 mil al [[militprizono]]j en [[Svislando]], evakuiĝis al [[Britio]] 19 451 soldatoj (en tio 4306 oficiroj); '''[[Budapeŝto]]: "[[Wieści Polskie]]" informis pri limigo de [[poŝto]] kun eksterlando en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]''', ekz. oni malpermesis sendaĵojn al [[Britio]], [[Francio]] kaj iliaj [[kolonio]]j, ankaŭ al [[Egiptio]], [[Sudano]] kaj [[Irano]], oni ankaŭ malpermesis uzi [[hebrea alfabeto|hebrean alfabeton]], sed poŝto de [[Vilno]] akceptas [[letero]]jn ĝis [[Britio]] (tra [[Sovetunio]], [[Japanio]] kaj [[Ameriko]]); [[Okcidenta Fronto (Dua Mondmilito)|Okcidenta Fronto]]: '''je la 0:35 laŭ [[mezeŭropa tempo]] sekvis rompo de militaj agoj sur la tuta fronto franca-itala kaj franca-germana''' - perdoj: '''[[Francio]]: ĉ. 92 mil mortigitoj, 200 mil vunditoj''' kaj 1,9 mln de [[militkaptito]]; '''[[Britio]]: terarmeo 68 111 kaj [[brita aerarmeo|RAF]] 1526 mortigitoj kaj vunditoj'''; [[Pollando]]: manko de donitaĵoj; '''[[Germanio]]: 27 074 mortigitoj, 111 054 vunditoj''', 18 384 perdiĝintoj; '''[[Italio]]: 1247 mortigitoj kaj perdiĝintoj, 2611 vunditoj''' kaj 2151 [[frosto|frostvunditoj]]
** [[1941]]: Unua [[soveta okupado de Pollando]]: sovetaj regopovoj forveturigis en [[Sovetunio]]n 12 301 polajn [[militkaptito]]jn, kiuj ĝis tiu ĉi tago konstruis vojon inter [[Lvovo]] kaj [[Rivno|Równe]] kaj ordonis [[deportado|deporti]] de Lvovo ĉiun sen soveta civitaneco; [[NKVD]] komencis likvidon de [[malliberejo|malliberuloj]] enprizonigitaj en Stryj (nun en [[Lviva provinco]]) - dum kelkaj tagoj oni [[murdo|murdis]] de 100 ĝis kelkcent personojn; en [[Lvovo]] NKVD komencis [[Malliberejaj masakroj de NKVD en Lvovo|sisteman ekstermadon de malliberuloj]] enprizonigitajn en la tieaj malliberejoj - dum kvar tagoj [[malliberejaj masakroj de NKVD|oni murdis de 3,5 ĝis 7 mil personojn]]; germana [[okupado|okupada]] administracio en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] malpermesis al [[poloj]] uzi naciajn rubandojn ([[flago de Pollando|blankajn-ruĝajn]]) dum funebraj ceremonioj
** '''[[Finnlando]]Kvara deklaris militon kontraŭ [[Sovetunio]]''', tuj post kiam [[Ruĝa Armeo]] bombis, peretago de 263la [[bombaviadilofulmomilito|fulmomilita]]j kaj 224 [[ĉasaviadilo]]j, finnajn urbojn kaj 19 [[aerodromo]]jn; [[Operaco Barbaroso|germana-soveta militoinvado al Sovetunio]]''': nokte la 25-a/26-a de junio '''naziaj [[Einsatzgruppen]] komencis masakron de [[judoj]] en [[Kaŭno]]''' - en la [[pogromo]] partoprenis [[litovoj|litovaj]] partizanoj, pereis ĉirkaŭ 3800 personoj'''; [[Svedio|sveda]] registaro, malgraŭ anoncita neŭtraleco, konsentis trairon de germana armeo al [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]; [[Wehrmacht]] postkuris sovetajn trupojn direkte al [[Daŭgavo]] kaj daŭrigis atakon direkte al [[Minsko]], en [[Volinio]] ekregis [[Dubno]]n; '''[[Finnlando]] deklaris militon kontraŭ [[Sovetunio]]''', tuj post kiam [[Ruĝa Armeo]] bombis, pere de 263 [[bombaviadilo]]j kaj 224 [[ĉasaviadilo]]j, finnajn urbojn kaj 19 [[aerodromo]]jn;
** [[1942]]: Germana sekureca polico transprenis en ĜG laborigon de judoj; '''de Varsovia malliberejo [[Pawiak]] ekveturis transporto kun 65 viroj al [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]]'''; taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] for[[relo|religis]] apud [[Przemyśl]] 3 [[vagono]]jn kun [[municio]]
** En [[Irano]] aperis la unua n-ro de [[pola|pollingva]] revuo "Zew"; [[Nord-Afrika kampanjo]]: trupoj de [[Akso Berlino-Romo-Tokio]] postkuris malamikon en [[provinco Matruh]], generalo Claude Auchinleck ekdecidis retiriĝi al [[El Alamein]]; [[Usono]] ligis diplomatiajn kontaktojn kun [[Afganio]]; nokte RAF atakis [[Bremeno]]n
** [[1943]]: '''En [[Varto]]-Lando finiĝis [[germanigo]] de [[pola lingvo|polaj]] lok-nomojloknomoj'''; [[Pola Rezistomovado]]: Juda Batalorganizo kontraŭstaris likvidon de [[geto]] en [[Częstochowa]] - post kelkhora batalo ĝia gvidanto [[sinmortigo|sinmortigis]]; du taĉmentoj de [[kamparano|Kamparanaj]] Batalionoj de [[Przemyśl]]-regiono atakis germanan eskorton akirante [[armilo]]jn kun 5 tunoj da [[nutraĵo]]
** Soveta aviado atakis fervojan nodon en [[Brjansko]] kaj proksiman [[stacidomo]]n kun [[aerodromo]]j de malamiko; RAF atakis nokte [[Gelsenkirchen]]
** [[1944]]: '''La plej granda [[partizano|partizana]] batalo sub la germana [[okupado]] finiĝis''' - partoprenis ĝin ĉirkaŭ 25 mil germanoj kaj 3 mil polaj kaj sovetaj partizanoj, kiuj konservis batalpretecon; en [[Krakovo]] aperis lasta n-ro de [[konspiro|konspira]] revuo "Na tropie" (Sur [[spuro]]j); [[Pola Rezistomovado]]: en [[distrikto Vilno]] 8-a Brigado de [[Pola Enlanda Armeo]] frakasis unuon de germana polico kaj la 6-a post rekvizicio el deponejoj estis atakita de germanaj ĝendarmoj kaj devis batali
Linio 47 ⟶ 48:
* [[1947]]: Unua eldono de la ''[[Taglibro de Anne Frank]]'' aperis
* [[1950]]: '''[[Korea milito]] komenciĝis''' - 415 mil soldatoj de [[Nord-Koreio]] kune kun po 150 [[tanko]]j kaj [[aviadilo]]j eniris la teritorion de [[Sud-Koreio]] kaj rapide konkeris [[Seulo]]n
* [[1952]]: '''[[Stalinismo]]''': post brutala enketo, Supera Militista Tribunalo en [[Varsovio]] mortkondamnis [[generalo]]n Józef Kuropieska - en 1954 la verdikton pri mortopuno[[mortpuno]] oni aboliciis kaj decembre 1955 li liberiĝis
* [[1957]]: Super [[Meksika Golfo]] formiĝis [[uragano Audrey]], kiu post kelkaj tagoj mortigis 416 personojn en [[Usono]] kaj [[Kanado]]
* [[1959]]: [[Éamon de Valera]] iĝis [[prezidanto de Irlando]]