Lewis Hayden: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Aldonis sekciojn tradukitajn el la angla-lingva Vikipedio |
|||
Linio 43:
[[Dosiero:Lewis and Harriet Hayden House 2.png|eta|[[Domo de Lewis kaj Harriet Hayden]], 66 Phillips Street, Bostono (nun privata loĝejo), stacidomo de la Subtera Fervojo.]]
La Hayden-oj rutine prizorgis fuĝantajn sklavojn ĉe sia domo, kiu servis kiel pensiono. Gastoj estis ekzemple [[Ellen kaj William Craft]], kiuj eskapis el sklaveco en 1848. Hayden malebligis, ke sklavo-kaptistoj kaptu la Craft-ojn, minacante eksplodigi sian domon per pulvo se ili provis rekapti la paron. Registroj de la Bostona
Hayden kaj lia edzino intervjuiĝis de la aŭtoro [[Harriet Beecher Stowe]]:
Linio 79:
Hayden estis aktiva partoprenanto en la Framasonoj, kiuj havis plurajn nigrajn membrojn, kiuj laboris por abolicii sklavecon, inkluzive [[David Walker (aboliciisto)|David Walker]], [[Thomas Paul]], [[John T. Hilton]] kaj [[Martin Delany]].<ref>{{cite book|first1=Peter P.|last1=Hinks|first2=John R.|last2=McKivigan|author3=R. Owen Williams|title=Encyclopedia of Antislavery and Abolition: A-I|url=https://books.google.com/books?id=_SeZrcBqt-YC&pg=PA319|accessdate=May 2, 2013|year=2007|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-33143-5|page=319}}</ref> Li kritikis la organizon por ĝia rasa diskriminacio, kaj helpis fondi plurajn nigrajn Framasonajn loĝiojn.<ref name="Bittinger"/> Hayden progresi al la rango de Granda Mastro de la [[Framasonismo de Prince Hall]]. Post la Usona Enlanda Milito, li eldonis plurajn verkojn, komentantaj pri ĉi tiuj aferoj, kaj instigantaj nigrulojn partopreni:
''Caste among Masons (Kasto inter Framasonoj)'' (1866),<ref>{{cite book|first=Lewis|last=Hayden|title=Caste among Masons: Address before Prince Hall Grand Lodge of free and accepted Masons of the State of Massachusetts, at the Festival of St. John the Evangelist, December 27, 1865: By Lewis Hayden|url=https://books.google.com/books?id=b-pAAAAAcAAJ|accessdate=May 2, 2013|year=1866|publisher=Edw. S. Coombs & Comp.}}</ref> ''Negro Masonry (Nigrula Framasonismo)'' (1871), kaj kunaŭtoro de ''Masonry Among Colored Men in Massachusetts (Framasonismo inter Koloraj Viroj en Masaĉuseco).''<ref name="HaydenFindel1871">{{cite book|first1=Lewis|last1=Hayden|author2=Joseph Gabriel Findel|title=Masonry Among Colored Men in Massachusetts: To the Right Worshipful J.G. Findel, Honorary Grand Master of the Prince Hall Grand Lodge, and General Representative Thereof to the Lodges Upon the Continent of Europe|url=https://books.google.com/books?id=mYtwPwAACAAJ|accessdate=May 2, 2013|year=1871|publisher=Lewis Hayden}}</ref><ref>{{cite book|author=Wilson Jeremiah Moses|title=Afrotopia: The Roots of African American Popular History|url=https://books.google.com/books?id=hx0LGNxO_mAC&pg=PA254|accessdate=May 2, 2013|date=September 13, 1998|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-47941-7|page=254}}</ref> Post la milito kaj [[Aboliciismo#Usono|emancipiĝo]], Hayden vojaĝis tra la Sudo, laboranta por fondi kaj subteni nove establitajn Afrikj-Usonajn Framasonajn loĝiojn.<ref>{{cite book|author1=Philip Sheldon Foner|author2=Robert James Branham|title=Lift Every Voice: African American Oratory, 1787-1900|url=https://books.google.com/books?id=hhSFxq5ZxqEC&pg=PA454|accessdate=May 2, 2013|year=1998|publisher=University of Alabama Press|isbn=978-0-8173-0906-0|page=454}}</ref> Dum ĉi tiu periodo, estis rapida kresko en novaj, sendependaj Afrikaj-Usonaj fratecaj kaj religiaj organizoj en la Sudo.<ref>Steven Hahn, ''A Nation under Our Feet: Black Political Struggles in the Rural South from Slavery to the Great Migration'', Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 2003</ref>
===Enlanda Milito===
Hayden estis varbisto por la 54-a Masaĉuseca Regimento de la [[Usonaj Koloraj Trupoj]] (United States Colored Troops).<ref name="NPS Hayden House" /><ref name="AA Museum" /> Lia filo servis en la Unia Mararmeo dum la [[Usona Enlanda Milito]] kaj estis mortigita.<ref name="AA Museum" />
===Morto===
Hayden mortis en 1889.<ref>{{cite book|author=Gary Lee COLLISON|title=Shadrach Minkins: From Fugitive Slave to Citizen|url=https://books.google.com/books?id=v6V_S8dnJKYC&pg=PA157|accessdate=May 2, 2013|year=1998|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-80299-5|page=157}}</ref> Ĉiu sidloko el la 1200, kiuj estas en la Charles Street AME-a Eklezia preĝejo okupiĝis por lia funebra solenaĵo, kaj [[Lucy Stone]] estis inter tiuj, kiuj faris panegirojn.<ref name="Bittinger">{{cite book|first=Cynthia D.|last=Bittinger|title=Vermont Women, Native Americans and African Americans: Out of the Shadows of History|url=https://books.google.com/books?id=ZC6P6mb8KAgC|accessdate=May 1, 2013|year=2012|publisher=The History Press|isbn=978-1-60949-262-5|pages=68–69}}</ref>
Li entombiĝis en la Tombejo Woodlawn en [[Everett, Masaĉuseco]].<ref>{{Find a Grave|12171999|accessdate=April 26, 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.kentucky.com/2013/02/12/2513494/tom-eblen-black-history-month.html | title=Lewis Hayden | publisher=Kentucky.com | accessdate=May 1, 2013 }}</ref> Harriet mortis en 1894 kaj lasis $5,000, la tuton de ilia heredaĵo, al la [[Universitato Harvard]] por stipendioj por Afrik-Usonaj medicinaj studentoj. Oni opiniis, ke tiu estis la unua, kaj eble nura, dotaĵo al universitato de antaŭa sklavo.<ref>{{cite web
| url=http://cambridge.dlconsulting.com/cgi-bin/cambridge?a=d&d=Tribune18940526-01.2.27&e=-------en-20--1--txt-IN-harriet+hills+----#
| work=Cambridge Tribune
| title=The Hayden Fellowship
| date= May 26, 1894
| page= 3
| accessdate=May 1, 2013
}}</ref>
===Heredaĵo===
La sekva citaĵo presiĝis en ''[[The Liberator (kontraŭ-sklaveca ĵurnalo)|The Liberator]] (La Liberiganto)'' en 1855, kaj al li restis ankoraŭ pli por efektivigi:
<blockquote>Hayden estas remarkinda viro - viro, kiu vidis multe kaj de sklaveco kaj de libereco. ... S-ro Hayden havas la konfidon de ĉiuj bonaj viroj en la Nordo, kaj lia konateco kultiviĝas de la plimulto el niaj elstaraj politikistoj. Li estas nobla ekzemplo de tio, kion libero faros por viro. ... li sekvis altan kaj honorindan vojon, faranta multon por levigi la kolran loĝantaron de nia urbo, kaj establis sini en respektinda negoco - tiel pruvanta konkludige, ke kolora viro povas fariĝi viro de negoco, kaj montranta al la mondo la praktikajn rezultojn de libereco.<ref>{{cite news | url=http://www.theliberatorfiles.com/practical-abolition-reference-to-lewis-hayden/ | title=Practical Abolition: Reference to Lewis Hayden | newspaper=The Liberator | date=December 21, 1855 | page=3 | accessdate=May 1, 2013 }}</ref></blockquote>
==Domo de Lewis kaj Harriet Hayden==
En 1849<ref name="AA Museum" /> aŭ 1850, la Hayden-oj transloĝiĝis en la domonn ĉe 66 Phillips (tiam Southac) Strato, en la Beacon Hill najbarejo de Bostono.<ref name="NPS Hayden House" /> En 1853, la domo aĉetiĝis de ilia kolego
[[Francis Jackson (aboliciisto)|Francis Jackson]] de la kontraŭ-sklaveca [[Bostona Atenteca Komitato|Atenteca Komitato]]. La Afrika Usona Muzeo hipotezis, ke tio eble fariĝis "por certigi, ke Hayden ne turmentiĝus en liaj agadoj por la [[Subtera Fervojo (Usona historio)]]."<ref name="AA Museum" />
La Hayden-oj rutine prizorgis fuĝintajn sklavojn ĉe ilia domo, kiu servis kiel pensiono. Registraĵoj de la Bostona Atenteca Komitato, de kiu Lewis estis membro, montra, ke dudekoj da homoj ricevis helpon kaj sekuran kaŝlokon ĉe la domo de la Hayden-oj inter 1850 kaj 1860.<ref name="NPS Hayden House" /> En 1865, Harriet Hayden aĉetis la domon el la heredaĵo de Francis Jackson.<ref name="AA Museum" />
La [[Domo de Lewis kaj Harriet Hayden]] nomiĝis [[Naciaj Historiaj Lokoj (Usono)|Nacia Historia Loko]]; ĝi estas unu el la lokoj sur la Nigrula Heredaĵa Vojo, prizorgita de la [[Nacia Parka Agentejo]]. Ankoraŭ uzata kiel privata loĝejo, la domo ne estas malferma al vizitantoj.<ref name="NPS Hayden House" />
==Notoj==
| |||