Masakro de Piaśnica: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
kompletigo laŭ pola vikipedio
esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
[[Dosiero:Piaśnica Forest 04.jpg|eta|Memorigejo sur la iama amastombo en arbaro de Piaśnica ([[Masakro de Piaśnica]].]]
[[Dosiero:Piaśnica before execution.jpg|maldekstra|thumbeta|200px|La viktimoj antaŭ la [[ekzekuto]] kiun faris '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz''''')]]
[[Dosiero:Piaśnica execution.jpg|maldekstra|thumbeta|200px|La amas-[[ekzekuto]] en Piaśnica fare de '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz''''')]]
[[Dosiero:Execution in Piaśnica forest.jpg|maldekstra|thumbeta|200px|La momento antaŭ la ekzekuto, farata de '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz''''')]]
[[Dosiero:Piaśnica digging of the graves.jpg|dekstra|thumbeta|200px|La amas-ekzekutejo]]
[[Dosiero:Piaśnica bodies of victims.jpg|maldekstra|thumbeta|200px|La kadavroj de viktimoj de la '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz''''')]]
[[Dosiero:Intelligenzaktion prusy zachodnie.png|dekstra|thumbeta|200px|[[Intelligenzaktion|Intelektul-kampanjo]], tio estis la '''germana agado kontraŭ la pola inteligencio''' en la komenco de la [[Dua Mondmilito]] en [[Pomerio]]]]
[[Dosiero:Plaque for Wejherowo firefighters which were killed by Nazi German occupant during Piaśnica massacre.jpg|eta|maldekstra|La memortabulo pri la viktimoj mortigitaj inter sept. kaj dec. 1939 fare de germanoj en okupita Pollando dum la [[Dua Mondmilito]] en la [[Masakro de Piaśnica]], tion faris '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz'''''), [[Wejherowo]]]]
[[Dosiero:Puck tablica piaśnica.jpg|thumbeta|dekstra|La iama [[prizono]] en [[Puck]] kie la [[viktimo]]j estis torturitaj kaj poste senditaj al Piaśnica, apude sur la foto estas la memortabulo pri tio]]
[[Dosiero:Pomnik Piaśnicki z 1955 - fot. Marcin Drewa 03.JPG|thumbeta|250px|dekstra|La Monumento de la Viktimoj de [[Masakro de Piaśnica]]]]
[[Dosiero:Kaplica w Lesie Piaśnickim z 2010 - fot. Marcin Drewa 02.JPG|thumbeta|250px|maldekstra|La [[Kapelo]]-[[Maŭzoleo]] de la viktimoj de [[Masakro de Piaśnica]]]]
La '''Masakro de Piaśnica''' estis la unua sisteme efektivigita [[murdo]] de homoj fare de la germanaj faŝistoj en okupita teritorio, kadre de [[Intelligenzaktion|Intelektul-kampanjo]]. La 11-an de novembro 1039 oni pafekzekutis al malfronta parto de la kapo 314 personojn, en tio 120 ostaĝojn de Gdynia, 34 klerikojn, grupon de civilaj defendantoj de la urbo, monaĥojn kaj monaĥinojn kaj 9 jezuitojn, krome komercistojn, metiistojn, instruistojn, kuracistojn, juĝistojn kaj oficistojn - la [[militkrimo]] okazis kadre de la [[Pomerio|Pomeria]] [[krimo]], en kiu Selbstschutz, [[Einsatzgruppen]] kaj [[SS (organizaĵo)|SS]] murdis ĉ. 40 000 [[poloj]]n. Samtage en [[Gdynia]] okazis publika [[ekzekuto]] de [[infano]]j - germanoj starigis en vico 10 knabojn en la aĝo de 15 ĝis 19 jaroj, perforte venigis homojn de la norda kvartalo de la urbo, kaj laŭvice murdis ilin en ĉeesto de la [[patrino]]j. <br />
 
Tuj post la komenco de la [[Dua Mondmilito]], inter septembro kaj decembro de [[1939]], membroj de [[SS (organizaĵo)]] kaj de '''Popolgermana Memdefendo''' ('''''Volksdeutscher Selbstschutz''''') murdis en arbaroj ĉirkaŭ '''Piaśnica''' plurmil homojn (tio estas en la arbaro de '''Szpęgawsk''', ĉe [[Starogard Gdański]]). Pri la eventoj memorigas 12 metrojn alta monumento ĉe la ĉefvojo inter [[Wejherowo]] kaj '''Krokowa'''. La masakro de Piaśnica estas nomata la ''dua'' aŭ ''pomeria'' [[Masakro de Katin]].
 
== La murdoj ==
 
Oni murdis la unuajn viktimojn jam ekde la [[1-a de septembro|unua tago de la milito]] kontraŭ [[Pollando]] (kun kelkaj defendantoj de la Pola Poŝto en [[Gdańsk]] estis ekbruligita per [[flamĵetilo]]j orfino Erwina Barzychowska, mortis 50 tagojn poste). Inter la viktimoj estis membroj de la pola kaj kaŝuba intelektularo kaj pacientoj de germanaj kaj polaj psikiatraj klinikoj, same deportitaj el la germana imperio. Oni entute kalkulas je 10-13.000 personoj estis murditaj en la arbaro de Piaśnica.
 
La plimulton de la viktimoj (8-10.000) formis deportitaj el la germana imperio; kontraŭfaŝistoj, judoj, germaniaj poloj, ĉeĥoj, polaj laboristoj, kiuj laboris militkomence en Germanio. Oni kalkulas, ke 2.000 viktimoj estis kaŝuboj kaj psikiatraj germanaj pacientoj.
 
Aldone, ĉ. 2.000 polaj pacientoj estis murditaj en arbaro de '''Szpęgawsk''', ĉe [[Starogard Gdański]], sude de [[Dancigo]] / [[Gdansko]].
 
=== Forigo de la spuroj ===
 
Dum retiriĝo de la germana armeo, la nazioj provis forigi la pruvojn de iliaj krimoj, do decidis forbruligi la kadavrojn. Fine de aŭgusto [[1944]], oni devigis 36 membroj de la germana [[ekstermejo]] '''Stutthof''', elfosi la kadavrojn kaj forbruligi ilin. Post sep semajnoj oni murdis tiujn laboristojn. La provo malaperigi la krim-pruvojn ne sukcesis, komisiono en aŭtuno de [[1946]] trovis restaĵojn de 30 amastomboj, du el ili kun ne-forbruligitaj kadavroj. Ĝis hodiaŭ ([[2013]]) oni identigis pli ol 500 personojn. (vidu la apudaj fotojn)
 
Linio 30 ⟶ 28:
 
* [[Albert Forster]], ekzekutita en 1952, juĝita je ekzekuto en aprilo de 1948
* [[Ludolf-Hermann von Alvensleben]], gvidanto de „Volksdeutscher Selbstschutz“ en 1939 en [[Okcidenta Prusio]]; sukcese fuĝis al [[Argentino]] el la brita okupita zono.
* [[Kurt Eimann]], kiu persone murdis la unuan viktimon, por „doni ekzemplon por la soldatoj“, estis juĝita je 4-jara prizono en 1968, el kio li devis plenumi nur du.
 
Linio 40 ⟶ 38:
 
== Vidu ankaŭ ==
 
* [[Operaco Tannenberg]]
* [[Intelligenzaktion|Intelektul-kampanjo]]
* [[Eksterordinara Ekstermiga Agado]]
 
{{Projektoj}}
 
[[Kategorio:Masakroj en Pollando|Piaśnica]]