Matthieu Ricard: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
formatigo de buloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 11:
| palia nomo =
| bengala nomo =
| sinhala nomo =
| ĉina nomo =
| japana nomo =
Linio 30:
| morto =
}}
'''Matthieu Ricard''', naskiĝinta la {{naskiĝdato|1946|02|15}} en [[Aix-les-Bains]], estas [[Francio|franca]] [[Tibeta budhismo|tibetbudhana]] [[bikŝuo]], fotisto, aŭtoro, tradukisto kaj [[Genetiko|genetikisto]]. Li ĉefe loĝas en la monaĥejo [[Ŝeŝen]] en [[Nepalo]]. <br />
Tradukisto el la [[Tibeta lingvo|tibeta]] al la [[Franca lingvo|franca]] kaj la [[Angla lingvo|angla]], li estas ekde [[1989]] la oficiala tradukisto de la [[Dalai-lamao]] por la franca. <br />
En [[2000]], li kunfondis la karitata organizaĵo [[Karuna-Shechen]]. Li samjare aniĝis al la [[Instituto Spirito kaj Vivo]], asocio kiu celas alproksimigi sciencon kaj [[budhismo]]n.
 
== Biografio ==
=== Familio ===
Matthieu Ricard estas la filo de la [[Pentrado|pentristo]] [[Yahne Le Toumelin]] kaj de la [[Filozofo|filozofo]], aŭtoro, ĵurnalisto kaj [[Franca Akademio|akademiano]] [[Jean-François Revel]] (nasknome Jean-François Ricard).<br />
Li ankaŭ estas le nevo de la navigisto [[Jacques-Yves Le Toumelin]], la frato de la poeto kaj aŭtoro [[Ève Ricard]], kaj la duonfrato de la alt-ŝtatoficisto [[Nicolas Revel]] (filo de Jean-François Revel kaj de la ĵurnalisto [[Claude Sarraute]]).
 
Linio 41 ⟶ 42:
==== Spiriteco ====
Matthieu Ricard studadis en la prestiĝa liceo Janson-de-Sailly ([[Parizo]]). Li malkovris la [[spiriteco]]n tra la verkaro de [[René Guénon]] dank'al sia onklo. Li ekde tiam provis pasi el teorio al praktikeco<ref>
Matthieu Ricard, ''Le Moine et le Philosophe'', Eldono. Pocket, 1999, p. 20-21.</ref><ref>Xavier Accart, ''René Guénon ou le renversement des clartés : Influence d'un métaphysicien sur la vie littéraire et intellectuelle française (1920-1970)'', Paris, Archè EDIDIT, 2005, p. 1085.</ref>.<br />
Li unuafoje vojaĝis en [[Barato]] en [[1967]], kaj tie renkontis [[bikŝuo]]jn el kiuj sia estonta majstro [[Kangyour Rinpoché]]<ref name="Video Pardonnez-moi" > (franclingve) '''(video)''' [https://www.rts.ch/play/tv/pardonnez-moi/video/matthieu-ricard?id=6087818&station=a9e7621504c6959e35c3ecbe7f6bed0446cdf8da Pardonu min – Matthieu Ricard] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.rts.ch%2Fplay%2Ftv%2Fpardonnez-moi%2Fvideo%2Fmatthieu-ricard%3Fid%3D6087818%26station%3Da9e7621504c6959e35c3ecbe7f6bed0446cdf8da arkivo] : tsr.ch – televida intervjuo de Matthieu Ricard, de Darius Rochebin. Televidaĵo « Pardonnez-moi » de la 29a de majo 2011. TSR, 29a de majo 2011. Daŭro : 30:13 min.</ref>. Post lia genetika tezo ĉe [[Instituto Pasteur]], gvidita de la [[Nobel-premio|Nobel-premiito]] [[François Jacob]], li decidis transloĝiĝi al [[Himalajo]], kie li vivas de [[1972]], meditante, studante kaj praktikante la [[Tibeta budhismo|Tibetan Budhismon]] ĉe gravaj spiritecaj majstroj: Kangyur Rinpoché poste [[Dilgo Khyentse Rinpoche]]<ref>(franclingve) Matthieu Ricard, ''Himalaja spertaĵo'', artikolo publikigita en [[National Geographic]], Francio, jannuaro 2008, N° 100, p. 7</ref>.Li rakontas: ''"Kiam mi forlasis la Instituton Pasteur en 1972, mi estis ŝparinta la proksimumaĵon de ses monatoj da salajro, tio kio helpis min vivi dekkvin jarojn surloke. Tiam, mi vivis po tri dek eŭroj por monato, farante nenion alian krom mediti."''<ref>(franclingve) « Matthieu Ricard, vojo de konstruanta monaĥo », L'Express.fr,‎ 3a de decembro 2011 ([https://www.lexpress.fr/actualite/societe/religion/matthieu-ricard-itineraire-d-un-moine-batisseur_1056175.html legi rete] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.lexpress.fr%2Factualite%2Fsociete%2Freligion%2Fmatthieu-ricard-itineraire-d-un-moine-batisseur_1056175.html arkivo], konsultita la 8-an de oktobro 2018)</ref>.<br />
Li iĝis monaĥo en [[1979]]<ref name="Video Pardonnez-moi" ></ref><ref>Matthieu Ricard, ''Une expérience himalayenne'', p. 10</ref>. En [[1980]], dank'al [[Dilgo Khyentse Rinpoche]], li renkontiĝis unuafoje kun la [[Tenzin Gyatso|Dalai-Lamao]] kaj iĝis lia tradukisto al la [[franca lingvo]] en [[1989]]<ref name="Video Pardonnez-moi" ></ref><ref>Matthieu Ricard, ''Une expérience himalayenne'', p. 8</ref>.<br />
Li estas la aŭtoro, kune kun sia patro, de dialogo, ''Le Moine et le philosophe'' (''La monaĥo kaj la filozofo''), ricevinte la [[Premio Alexandra-David-Néel/Lamao-Yongden|Premion Alexandra-David-Néel/Lamao-Yongden]] kaj tradukite al 23 lingvoj, dank'al kiu li famiĝis, kaj kune kun la [[Astrofiziko|astrofizikisto]] [[Trinh Xuan Thuan]] en [[2000]] de ''L'infini dans la paume de la main'' (''La infinito ĉe la manplato''). Li verkis ankaŭ ''Plaidoyer pour le bonheur'' (''Pledo por feliĉo'') (2003), la spiritecan fabelon ''La Citadelle des Neiges'' (''La citadelo de la neĝoj'') (2005), de ''L'art de la méditation'' (''La arto de la meditado'') (2008), de ''Plaidoyer pour l'altruisme'' (''Pledo por malegoismo'') (2013), de ''Plaidoyer pour les animaux'' (''Pledo por la bestoj'') (2014). Li kunverkis kun siaj amikoj la [[Psikologio|psikologiisto]] [[Christophe André]] kaj la [[filozofo]] [[Alexandre Jollien]] ''Trois amis en quête de sagesse '' (''Tri amikoj serĉantaj saĝecon'') (2016) kaj ''À nous la liberté!'' (''La libereco estas por ni!'') (2019).<br />
Li ankaŭ tradukis el la [[tibeta lingvo]] multajn verkaĵojn.
 
==== Engaĝiĝo en organizaĵoj ====
Li dediĉas ĉiujn siajn kopirajtojn al la bonfara asocio [[Karuna-Shechen]] kiun li kunfondis en [[2000]], kiu aktivas en [[Barato]], [[Nepalo]] kaj [[Tibeto]] por sano, edukado, komunuma daŭripova disvolviĝo kaj povigo de virinoj<ref>(franclingve) « Matthieu Ricard: « Kio ne estas donita, tio estas perdita » », [[Le Temps]],‎ decembro 2017 ([https://www.letemps.ch/societe/matthieu-ricard-nest-donne-perdu legi rete] [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.letemps.ch%2Fsociete%2Fmatthieu-ricard-nest-donne-perdu arkivo], konsultita la 25-an de septembro 2018)</ref><ref name="Video Pardonnez-moi" ></ref>.<br />
En [[2000]], li aniĝis al la [[Instituto Spirito kaj Vivo]], fondita de la [[Neŭroscienco|neŭrosciencisto]] [[Francisco Varela]], kiu faciligas renkontojn inter [[scienco]]j kaj [[budhismo]]. Li tiel partoprenis al esploroj pri influo de longtempa trejnado de la menso al la cerbo. Ĉi-tiuj esploroj kunlaborigis lin kun institucioj el multaj landoj:
* En [[Usono]]: la [[Universitato de Viskonsino en Madisono]], la [[Universitato Princeton]], la [[Universitato de Kalifornio en Berkeley]]
* En [[Germanio]]: la [[Max Planck Societo]] en [[Leipzig]]
* En [[Belgio]]: la [[Universitato de Lieĝo]]
* En [[Francio]]: la [[Institut national de la santé et de la recherche médicale|INSERM]] en [[Liono]] kaj [[Caen]]<ref name="Video Pardonnez-moi" ></ref><ref>Matthieu Ricard, ''Une expérience himalayenne'', p. 17</ref><br />
Matthieu Ricard ankaŭ engaĝiĝis por protektado de naturmedio. Li estas amiko de [[Jane Goodall]].<br /><br />
 
==== Fotarto ====
Matthieu Ricard komencis fotadi kiam 13-jaraĝa<ref name="État d'esprit" >"[https://www.franceinter.fr/emissions/etat-d-esprit/etat-d-esprit-08-janvier-2017 L'état d'esprit de Matthieu Ricard]" [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.franceinter.fr%2Femissions%2Fetat-d-esprit%2Fetat-d-esprit-08-janvier-2017 arkivo], [[France Inter]], la 8-a de januaro 2017 (konsultita la 20-an de septembro 2018)</ref>. ''"Mi komencis la fotarton tre junaĝe. Mi ne estis urba infano kaj ĉiam pli bonfartis en naturo. Proksimume 15-jaraĝe, mi estis gvidata de André Fatras, pioniro de la pribesta fotarto en Francio. Mi ankaŭ bonŝancis 18-jaraĝe renkonti [[Henri Cartier-Bresson]]. Mi poste daŭrigis la lernadon memsperte. Post loĝigô en Himalajo, en 1972, mi fotis miajn spiritajn majstrojn kaj la ĉirkaŭaĵon, kie ili vivas. Mia celo estis komuniki la belecon, la fortecon kaj la profundecon de ilia mensa universo. Mi esperas uzi fotarton kiel fonto de espero, por refidigi al homa naturo kaj revivigi nian miron pri la belegoj de la naturo."''<ref>« "[https://www.huffingtonpost.fr/matthieu-ricard/une-photo-reussie-est-une-image-que-l-on-ne-se-lasse-pas-de-contempler-et-qui-procure-un-sentiment-d-elevation_a_23477826/ Sukcecita foto estas bildo pri kiu oni ne tediĝas kontempli kaj kiu havigas senton de leviĝo]" », Le Huffington Post,‎ 21-a de julio 2018 ( [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.huffingtonpost.fr%2Fmatthieu-ricard%2Fune-photo-reussie-est-une-image-que-l-on-ne-se-lasse-pas-de-contempler-et-qui-procure-un-sentiment-d-elevation_a_23477826%2F arkivo], konsultita la 18-an de septembro 2018)</ref><br />
Li de 50 jaroj fotas spiritajn majstrojn, monaĥejojn, pejzaĝojn, homojn kaj artaĵojn de [[Nepalo]], [[Buthano]] kaj [[Tibeto]], kaj publikigis multajn fotartajn librojn. Liaj fotoj ankaŭ estis publikigitaj en ĵurnaloj el kiuj [[National Geographic]], [[Géo]], [[L'Express]], [[Figaro Magazine]] kaj ekspoziciiataj en muzeoj, festivaloj aŭ galerioj.
 
== Ordenoj ==
Matthieu Ricard estas ordenita de [[Nacia Ordeno de Merito (Francio)|Nacia Ordeno de Merito]] de la prezidento [[François Mitterrand]] pro siaj homhelpaj agadoj celantaj la antaŭsavadon de la kultura heredaĵo en Himalajo<ref name="État d'esprit" ></ref><ref>« [https://www.unige.ch/actualites/archives/2007/ricard/ Du prelegoj de Matthieu Ricard en l’UNIGE] » [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.unige.ch%2Factualites%2Farchives%2F2007%2Fricard%2F arkivo], sur www.unige.ch, 2007 (konsultita la 20-an de septembro 2018)</ref>.<br />
Li ankaŭ estas ordenita de [[Honora legio]] en [[2016]]<ref>Manon Quérouil-Bruneel, « Matthieu Ricard, monaĥo en la nuboj », Le Figaro Magazine, semajno de la 6-a de oktobro 2017, p. 62-70.</ref><ref>« [https://www.ledauphine.com/france-monde/2016/07/14/legion-d-honneur-qui-sont-les-promus-du-14-juillet Honora legio: kiuj estas la premiitoj de la 14-a de julio?] » [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.ledauphine.com%2Ffrance-monde%2F2016%2F07%2F14%2Flegion-d-honneur-qui-sont-les-promus-du-14-juillet arkivo] (konsultita la 20-an de septembro 2018)</ref>.
 
== Verkaro ==
 
=== Spiritecaj kaj folosofaj libroj ===
* ''Les Migrations Animales'', Paris, Robert Laffont, «Collection Jeune Science», 1968.
* ''Le Moine et le Philosophe'' (kun sia patro [[Jean-François Revel]]), Eldonoj Nil, 1997, Eldonoj Pocket, 1999.
* ''L'Infini dans la paume de la main'' (kun [[Trinh Xuan Thuan]]), Eldonoj Nil 2000, Eldonoj Pocket, 2001
* ''Paroles du Dalaï-Lama'' (avec Marc de Smedt), Albin Michel, 2003.
* ''Plaidoyer pour le bonheur'', Eldonoj Nil, 2003, Eldonoj Pocket, 2004.
Linio 104:
* ''Visages de Paix, Terres de Sérénité,'' El. La Martinière, 2015.
* ''Un demi-siècle dans l'Himalaya'', El. La Martinière, 2017.
* ''Émerveillement'', El. La Martinière, 2019
 
{{Portalo|Budhismo}}
 
 
== Referencoj ==
{{referencojReferencoj}}
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Tibetaj budhanoj]]