Vikipedio

13-a de julio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
→‎Mortoj: Péter Haás Vander
Neniu resumo de redakto
Linio 7:
 
== Eventoj ==
* [[1260]]: '''[[Ĵemajtio|Ĵemajtianoj]] kaj [[litovoj]] supervenkis [[Livonia Ordeno|Livonian Ordenon]] kaj [[ordeno de germanaj kavaliroj|Ordenon de germanaj kavaliroj]]''' en batalo de Durben (proksime al [[Liepāja]])
* [[1290]]: [[Andreo la 3-a (Hungario)|Andreo la 3-a]] kroniĝis kiel reĝo de Hungario
* [[1341]]: Reĝo de Pollando [[Kazimiro la 3-a (Pollando)|Kazimiro la Granda]] subskribis en [[Prago]] pakton kun reĝo de Ĉeĥio [[Johano de Luksemburgio]], en kiu li promesis al [[Luksemburga dinastio]] apogon en batalo kontraŭ ĉiu malamiko, escepte de reĝo de Hungario [[Karolo la 1-a (Hungario)|Karolo la 1-a]] kaj princo [[Bolko la 2-a Mały]]
* [[1410]]: Du tagojn antaŭ la [[Batalo de Grunwald]] urbo Dąbrówno ([[Distrikto Ostróda]]) estis konkerita kaj bruligita de la armeo de pola reĝo [[Ladislao la 2-a Jogajlo]]
* [[1429]]: [[Pollando]]: [[Mława]] iĝis urbo ([[Mazovio]])
* [[1468]]: '''[[Pola Respubliko]]: komenco de [[parlamenta demokratio]] - en [[Koło]] kunvenis [[Sejmo (Pollando)|Sejmo]]''' por pretigi plenan kunvenon - okazigita samjare en [[Piotrków Trybunalski]]
* [[1508]]: [[Pollando]]: armeo de [[Grandprinclando Litovio]] helpata de pola armeo en batalo de [[Orŝa]] venkis armeon de [[Grandprinclando Moskvo]]
* [[1521]]: [[Krakovo]] la unuan fojon ekaŭdis [[Sonorilo Sigismondo|sonorilon ''Sigismondo'']]
Linio 20:
* [[1656]]: [[Sveda diluvo]]: venko de [[svedoj|sveda]]-[[Brandenburgio|brandenburga]] armeo en [[batalo]] de [[Tykocin]]
* [[1713]]: [[Hispanio]] cedis [[Ĝibraltaro]]n al [[Britio]]
* [[1728]]: [[Vitus Bering]], dana esploristo kiel rusa maristo ekiris de [[Kamĉatko]] norden por serĉi markolon inter [[Rusio]] kaj [[Ameriko]]
* [[1769]]: [[Bara Konfederacio]]: venko de rusaj trupoj en la batalo de [[Bjalistoko]]
* [[1772]]: [[James Cook]] eknavigis de [[Plymouth]] sian duan vojaĝon ĉirkaŭ la mondo
Linio 29:
* [[1837]]: Reĝino [[Viktoria (Britio)|Viktoria]] translokigis sian sidejon al [[Palaco Buckingham]]
* [[1866]]: [[Pollando]]: en [[Olsztyn]] eksplodis [[epidemio]] de [[ĥolero]]
* [[1878]]: [[Kongreso de Berlino]] kiel politika konferenco finiĝis - '''oni agnoskis sendependecon de [[Serbio]], [[Montenegro]] kaj [[Rumanio]]'''
* [[1882]]: Funkciigo de [[telefono]]j en [[Moskvo]], [[Odeso]], [[Sankt-Peterburgo|Peterburgo]] kaj [[Rigo]]
* [[1895]]: [[Antonio Maceo]] kun kubanajkubaj ribelantoj venkis [[embusko|embuske]] [[hispanoj]]n en batalo de Peralejo sur [[Kubo]]
* [[1900]]: [[Boksista ribelo]]: [[Tjanĝino]] transiris de eŭropaj aliancanoj
* [[1908]]: [[Virino]]j konkurencis por la unua fojo en la modernaj [[Olimpiaj Ludoj]]
* [[1911]]: [[Japanio]] kaj [[Britio]] interkonsentis la trian [[entento|aliancan]] [[traktato]]n
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1915]]: Dua batalo de [[Przasnysz]] komenciĝis - post 21 hora batalo rusa armeo forlasis la urbon favore al la germana
** [[1916]]: Kolonelo [[Józef Haller]] estis nomumita komandanto de la Dua [[Brigado]] de [[Polaj Legioj (1914-1918)|Polaj Legioj]]
Linio 42:
* [[1921]]: Ŝtatestro marŝalo [[Józef Piłsudski]] distingis la unuajn 15 personojn per la Ordeno de Renaskiĝo de Pollando, interalie [[Jacek Malczewski]], [[Władysław Raczkiewicz]], [[Władysław Stanisław Reymont]], Włodzimierz Tetmajer kaj [[Leon Wyczółkowski]], krome per [[Ordeno de la Blanka Aglo]] estis distingitaj estintaj ĉefministroj de [[Francio]] [[Louis Barthou]] kaj Alexandre Millerand (oficanta prezidento)
* [[1923]]: Sur montaro apud [[Los-Anĝeleso]] oni fiksis la [[vorto]]n HOLLYWOODLAND; la lastaj kvar [[litero]]j estis forigitaj post renovigo en 1949
* [[1930]]: '''Unua [[Futbala Mondpokalo 1930|Futbala Mondpokalo]] komenciĝis en [[Urugvajo]]'''
* [[1936]]: '''Oni forkondukis kaj murdis [[José Calvo Sotelo]]n, kio iĝis kaŭzo de [[Hispana Enlanda Milito]]'''
* [[Dua mondmilito]]:
** [[1940]]: [[Germana okupado de Pollando]]: '''de [[Lodzo]] foriris transporto de [[deportado|deportitaj]] al [[Nałęczów]] 996 [[poloj]]''', el kiuj 2 estis mortigitaj dum provo de forkuro; '''soveta [[NKVD]] arestis polajn aktivulojn en [[Litovio]] en la tagoj de la 11-a ĝis la 13-a de julio'''
** Al [[Kanado]] alvenis tri [[ŝipo]]jn (brita kaj du polaj) kun valoraĵoj de la [[Banko de Anglio]]; [[Nov-Jorko]]: "Nowy Świat" apelaciis ''Pri pola Nacia Biblioteko'' en [[Usono]] por anstataŭi, forme de [[biblioteko]], [[arkivo]], [[eldonejo]] kaj [[presarto|presejo]], forveturigitajn kaj detruitajn de germanoj kolektojn
** [[1941]]: '''[[Holokaŭsto]]''': [[Gestapo]] forsendis pli ol 1200 [[judoj]]n de [[Płońsk]] al [[koncentrejo|punlaborejo]] en Pomiechówek (apud [[Nowy Dwór Mazowiecki]]); '''germanaj regopovoj ordonis deportadon de [[indiĝeno|indiĝena]] loĝantaro de la [[Arbaro de Białowieża]]'''; [[Lodzo]] kiel jam alinomita Litzmannstadt ricevis novan [[blazono]]n - oran [[svastiko]]n sur la [[blua]] fono
** Apud [[Statuo de Libereco]] en [[Nov-Jorko]] Julia Anuszkiewicz, pola vidvino loĝanta en [[Broklino]], akceptis Honor-[[Emblemo]]n kiel unusola patrino de 4 filoj servantaj en la usona armeo ([[serĝento]], 2 [[kapitano]]j kaj [[majoro]]); [[Montenegro|montenegranoj]] komencis [[ribelo]]n kontraŭ ŝtatoj de la [[akso Berlino-Romo-Tokio]]; dudekdua tago de [[fulmomilito|fulmomilita]] [[Operaco Barbaroso|germana invado al Sovetunio]]: en [[Belorusio]] sovetaj 19-a kaj 20-a Armeoj entreprenis sensukcesan provon ataki [[Vicebsko]]n, kaj la 13-a Armeo atakis direkte al Parycze ([[Homela regiono]]) kaj [[Babrujsk]]
** [[1942]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Józefów (distrikto Biłgorajski)|Józefów]] ĉirkaŭ 1500 judojn''' kaj en [[Baranaviĉi]] ĉirkaŭ 40 personojn; en 110 laborejoj en la [[Varsovia geto]] laboris ĉirkaŭ 77 mil judoj; regopovoj de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] deklaris, ke en [[Rzeszów]] oni kolektis de judoj dum 4 tagoj 5 milionojn da [[zloto]]j de [[imposto]]j, [[puno]]j ktp; [[Hans Frank]] konfirmis ekziston de forta [[Pola Rezistomovado|rezista movado]] en la distrikto de [[Lublin]] kaj en [[Galicio]]
** [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: [[Adolf Hitler]] por gajni grandan ĉirkaŭigon ordonis al 3 [[armeo]]j ataki [[Rostov-na-Donu]]; nokte Bomba Korpuso de [[brita aerarmeo|RAF]] atakis [[Duisburgo]]n; 1-a Filipina Infanteria [[Regimento]] estis transformita de [[bataliono]] por ampleksi pli grandan nombron da volontuloj spronitaj de la japana invado de Filipinoj.
** [[1943]]: Germana polico ĉirkaŭiris "Hotel Polski" (Pola [[Hotelo]]) en [[Varsovio]] kaj arestis 424 troviĝantajn judojn, kiuj kiel civitanoj de fremdaj landoj anoncis sin por forveturi eksterlanden, kaj ĉiujn transportis al malliberejo [[Pawiak]]; '''polino [[Marianna Biernacka]] estis pafmortigita de [[gestapo]] en fortikaĵo [[Grodna regiono|Naumowicze]], anstataŭ ŝia kondamnita al morto [[gravediĝo|graveda]] filino''', en grupo de pafmortigitaj 49 loĝantoj de [[Lipsk (distrikto Augustowski)|Lipsk]]; revenĝe pro partizana agado [[SS (organizo)|SS]] kaj germana ĝendarmaro masakris vilaĝon Sikory-Tomkowięta (49 viktimoj, en tio 30 virinoj kun infanoj) en [[distrikto Wysokomazowiecki]], kaj vilaĝojn Zawada kaj Laskowiec (58 viktimoj, en tio 14 virinoj kaj 20 infanoj) en [[distrikto Moniecki]]; '''germana operaco „Hermann” kontraŭ polaj kaj sovetaj [[partizano]]j komenciĝis en Naliboki-Praarbaro ([[Belorusio]]) - oni bruligis pli ol 60 polajn kaj belorusajn [[vilaĝo]]jn, 4 280 civilulojn pafmortigis''', 21-25 mil personojpersonojn sendis al trudlaboro en [[Nazia Germanio]] kaj aliajaliajn milojmilojn [[deportado|deportis]]; [[Volinia masakro]]: [[Ukraina Ribela Armeo]] murdis de la 10-a ĝis la 13-a de julio en Dominopol (proksime al nuna [[Volodimir-Volinskij]]) pli ol 250 personojn, en tio [[embusko|embuske]] 30 polajn partizanojn, 4 [[ukraino]]jn, unu polan-ukrainan familion; dua tago de la germana masakro de pola vilaĝo Michniów (komunumo [[Suchedniów]]), dum kiu oni vivbruligis kaj pafmortigis 204 personojn (102 viroj, 54 virinoj kaj 48 infanoj); [[Pola Rezistomovado]]: '''taĉmento de [[Jan Piwnik]] revenĝe pro ekstermo de vilaĝo Michniow pripafis [[vagono]]jn por germanoj de la rapida [[trajno]] [[Krakovo]]-[[Varsovio]]''' - pereis kaj vundiĝis kelkdeko de germanoj; en distrikto [[Wysokie Mazowieckie]] partizana taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] pafmortigis 40 membrojn de germana ĝendarma taĉmento; taĉmento de Kamparanaj Batalionoj el areo [[Puławy]] kun taĉmento de EA rekonkeris 22 arestitajn [[ostaĝo]]jn, konvojantaj per trajno al [[Majdanek]] fare de 12 germanoj kaj 12 bluaj policanoj - germanoj fuĝis kaj policanoj estis senarmigitaj
** [[Adolf Hitler]] ordonis haltigi la ofensivon de la [[Batalo ĉe Kursko]] - venko de [[Ruĝa Armeo]]; en [[Munkeno]] estis [[gilotino|senkapigitaj]] pro ribelo membroj de [[Blanka Rozo]] – Kurt Huber kaj Alexander Schmorell; taktika venko de [[japanoj]] en batalo de [[Kolombangara]]; nokte RAF atakis [[Aachen|Akvizgranon]] kaj [[Duisburg]]
** [[1944]]: '''Kadre de [[Operaco "Ostra Brama"]] [[Pola Enlanda Armeo]] sub la komando de subkolonelo Aleksander Krzyżanowski konkeris [[Vilno]]n kune kun trupoj de 3-a Belorusa Fronto''' - post la bataloj polaj soldatoj de malkaŝiĝintaj taĉmentoj estis de [[Ruĝa Armeo]] senarmigitaj kaj [[oficiro]]j senditaj al [[gulago]]j (la germana [[okupado|okupanto]] estis anstataŭigata de la dua [[soveta okupado de Pollando]]); apud [[Vilno]] 2-a grupiĝo de EA batalis ku grupiĝo de [[Wehrmacht]] de generalo Reiner Stahel (2 mil soldatoj); sude de [[Polesio]] ekatakis trupoj de 1-a Ukraina Fronto (komenco de [[Sandomierz]]-[[Lvovo|Lvova]] operaco); taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] frakasis en Uścisk kunlaborantan kun germanoj [[Belorusoj|belorusan]] taĉmenton; '''de [[Varsovio]] foriris transporto de 75 personoj al [[koncentrejo]] [[Gross-Rosen]]'''
* [[1944]]: [[Muzeo pri Ameriko]] inaŭgurita en [[Madrido]]
* [[1945]]: Prezidento de [[Ĉeĥoslovakio]] subskribis dekretojn pri puno de faŝistaj krimuloj, perfiduloj kun iliaj prokuristoj, kaj pri eksterordinaraj juĝejoj kaj kreo de Nacia Juĝejo
* [[1949]]: '''Papo [[Pio la 12-a]] dekrete minacis [[ekskomuniko]]n al katolikoj''', kiuj aliĝas al komunista partio, publikigas komunistajn librojn aŭ gazetojn, legas aŭ skribas ilin
* [[1950]]: [[Federacia Respubliko de Germanio]] membriĝis al la [[Konsilio de Eŭropo]]
* [[1959]]: Franca ŝtatulo [[Charles de Gaulle]] amnestiis 5000 kaptitajn [[Alĝerio|alĝerianojn]]
* [[1962]]: '''[[Sankt-Peterburgo]]: [[Putilov]]-fabrikon forlasis unua [[traktoro]]'''
* [[1967]] Brita [[biciklado|biciklisto]] [[Tom Simpson]] mortis dum [[Tour de France]] grimpante al [[Ventoux (monto)|Ventoux]] pro [[korinfarkto]] kaŭzita de trouzo da amfetamino
* [[1971]]: En [[Maroko]] oni ekzekutis 10 altrangajn [[oficiro]]jn pro partopreno en nesukcesa [[puĉo]]
* [[1973]]: '''Angla rokmuzika grupo [[Queen]] aperigis debutan muzikalbumon [[Queen (muzikalbumo)|''Queen'']]'''
* [[1977]]: En [[Novjorko]] okazis 25-hora paneo de [[elektro]]
* [[1977]]: [[Etiopio|Etiopia]]-[[Somalio|somalia]] milito en [[Ogadeno]] eksplodis
* [[1984]]: En [[Pollando]] komenciĝis proceso antaŭ armea juĝejo kontraŭ aktivuloj de la [[Komitato por Defendo de Laboristoj]]: [[Jacek Kuroń]], [[Adam Michnik]], [[Zbigniew Romaszewski]] kaj Henryk Wujec
* [[1985]]: '''En stadionoj de [[Londono]] kaj [[Filadelfio (Pensilvanio)|Filadelfio]] okazis samtempe la koncertoj [[Live Aid]]'''
* [[1989]]: [[Parizo]]: [[Operejo Bastille]] estis inaŭgurita
* [[1989]]: 7 usonaj soldatoj vundiĝis en bomba [[atenco]] antaŭ ludejo en [[La Ceiba]] en [[Honduro]]
* [[1990]]: [[Pamiro]]: 43 [[grimpado|grimpistoj]] mortis en [[lavango]] kaŭzita de [[tertremo]] sur la [[Pik Lenina|Montopinto Lenin]] lime de [[Taĝikio]] kaj [[Kirgizio]]
* [[1990]]: '''En [[Pollando]] formiĝis militista unuo por specialaj agoj GROM, komandata de generalo [[Sławomir Petelicki]]'''
* [[1992]]: [[Jicĥak Rabin]] iĝis la duan fojon [[ĉefministroj de Israelo|ĉefministro de Israelo]]
* [[1995]]: [[Albanio]] kaj [[Moldava Respubliko]] membriĝis al la [[Konsilio de Eŭropo]]
* [[2000]]: '''Dum [[arkeologio|arkeologiaj]] elfosaĵoj oni malkovris en [[Velikij Novgorod]] [[kodekso]]n en [[malnovslava lingvo]]''' - la plej malnova [[protektita monumento]] ([[palimpsesto]]) ligita kun [[Kieva Regno]]
* [[2006]]: [[Pollando]]: [[Hala Ludowa|Popola Halo]] en [[Vroclavo]] iĝis objekto de la [[Monda Kulturheredaĵo de Unesko]]
* [[2008]]: '''En [[Parizo]] fondiĝis la [[Unio por la Mediteraneo]]'''
* [[2010]]: En [[Ĉeĥio]] ekfunkciis la registaro de [[Petr Nečas]]
* [[2011]]: En serio de tri bombaj [[atenco]]j en barata [[Mumbajo]] 26 personoj pereis kaj 130 vundiĝis
* [[2011]]: Rezolucio n-ro 1999 de [[Konsilio pri Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] akceptis [[Sud-Sudano|Sud-Sudanon]] kiel [[Membroŝtatoj de Unuiĝintaj Nacioj|novan membron]]
* [[2014]]: [[Futbala Mondpokalo 2014|Futbala Mondpokalo]]: [[Germana nacia teamo de futbalo|Germanio]] venkis [[Argentina nacia teamo de futbalo|Argentinon]] en [[Stadiono Maracanã]] - akiro de mondĉampioneco por la kvara fojo
* [[2015]]: '''[[Eŭropa migra krizo]]: [[Hungario]] komencis konstrui provizoran [[barilo]]n sur [[landlimo]] kun [[Serbio]]'''
* [[2016]]: [[Theresa May]] iĝis [[Britaj ĉefministroj|ĉefministro de Britio]]
 
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/13-a_de_julio"