Mart Stam: Malsamoj inter versioj

Stam inventis la unuan seĝon sen malantaŭaj kruroj, la tiel nomita "ŝtala tubseĝo" aŭ ''Freischwinger'' en [[Germana lingvo|la germana]]. Sur la malantaŭa flanko de la edziĝa anonco de pentristo [[Willi Baumeister]] Stam faris per blua grifelo skizon de tiu seĝo je la 22-a de novembro 1926 dum vespermanĝo en Hotel Marquart en [[Stutgarto]] en la ĉeesto de interalie [[Ludwig Mies van der Rohe]]. Tiu anonco nun lokiĝas en la arkivo de Mies van der Rohe en la [[Muzeo de Moderna Arto de Novjorko]] (MoMA). La seĝo unue ekproduktiĝis dum 1927 de la [[Germanio|germana]] firmao Lorenz. Stam poste havis [[Juro|juran]] disputon kun [[Marcel Breuer]] pri la [[intelekta propraĵo]] de la seĝo. En 1932 germana [[Tribunalo (juro)|tribunalo]] konfirmis ke ne Breuer sed Stam inventis la seĝon.<ref>Stef Jacobs, ''Mart Stam. Dichter van staal en glas'', 2016</ref>

== Funkciismo ==
Stam opiniis ke la funkcio kaj la fareblo de iu konstruaĵo estis plej gravaj. La konstruaĵo devas servi la homon. Per tiu opinio Stam estis bonvena en la [[Sovetunio]], kie li laboris de 1930 ĝis 1934. En 1935 li reestis en [[Amsterdamo]], kie li desegnis serion de enveturaj domoj en la Anthonie van Dyckstrato. De 1934 ĝis 1948 li estris la Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (Instituto pri [[Artmetio|Artmetia]] Instruado).

== Germana Demokratia Respubliko ==
Pro sia aŭtoritata agmaniero li ne estis amata kiel estro de la Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs. Li en 1948 iris al la [[Sovetunie okupita zono de postmilita Germanio|sovetunie okupita zono de Germanio]], kie li fondis instituton pri [[industria fasonado]] kaj kie li estris la Kunsthochschule Weißensee. Tie Stam devis helpi la Komunistan Partion kun starigo de nova industrio. Stam luktis kun la manko de libereco.