Satio: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:A Hindoo Widow Burning Herself with the Corpse of her Husband.jpg|upright=1.8|eta|dekstra|''[[Sati]]'' (virta, fidela ĝismorte), simbolo de sindono totala de la edzino al sia edzo, kiu konsistas por la vidvino al grimpado sur la ŝtiparon de la formortinto por bruli vive. Tiu kutimo, kiu aperis nur malfrue en Hindujo ([[6-a jarcento]]) kaj ekzistis nur en la kasto de la ''kŝatrija'', ne menciiĝas en la atarvavedo, kie troviĝas ĉiuj funebraj ritoj, devenas de interpretado de unu el la legendoj de la diino Sati, tute sindonema al sia edzo, ŝi pretis ĵeti sin en la flamojn por defendi la honoron, kiun perdis ŝia edzo disputante kun sia bopatro. Malpermesita en [[Brita Hindujo]], ''sati'' estigis malkonfidon kontraŭ hinduismo.<ref name=Bellinger>Gerhard J. Bellinger, Encyclopédie des religions. ISBN 2-253-13111-3</ref>]]

'''Sati''' aŭ en anglalingva skribmaniero ''suttee''<ref name="asnic.utexas.edu">[http://asnic.utexas.edu/asnic/hardgrave/Satiart.rft.html The Representation of Sati: Four Eighteenth Century Etchings by Baltazard Solvyns] de Robert L. Hardgrave, Jr. </ref> estis tre antikva historia praktiko trovita ĉefe inter [[Hinduismo|Hinduoj]] en nordaj kaj antaŭ-modernaj regionoj de [[Suda Azio]], laŭ kiu vidvino memoferas sin side sur la funebra brulŝtiparo de sia mortinta edzo.<ref>[https://books.google.com/books?id=DHE3DwAAQBAJ&pg=PT83&redir_esc Feminist Spaces: Gender and Geography in a Global Context], Routledge, Ann M. Oberhauser, Jennifer L. Fluri, Risa Whitson, Sharlene Mollett</ref><ref>Sophie Gilmartin (1997), [https://www.jstor.org/stable/25058378 ''The Sati, the Bride, and the Widow: Sacrificial Woman in the Nineteenth Century]'', Victorian Literature and Culture, Cambridge University Press, Vol. 25, No. 1, p. 141, Citaĵo: "Suttee, or sati, is the obsolete Hindu practice in which a widow burns herself upon her husband's funeral pyre..."</ref>{{sfn|Sharma|2001|pp=19–21}}<ref name=julialeslie> Pri atestita Rajputa praktiko de sati dum militepoko, vidu, por ekzemplo Leslie, Julia (1993). [https://books.google.es/books?id=vPdYkFguJ8IC&pg=PA46&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "Suttee or Sati: Victim or Victor?".] En Arnold, David; Robb, Peter (eld.). Institutions and Ideologies: A SOAS South Asia Reader. 10. London: Routledge. p. 46. ISBN 978-0700702848. </ref>

La etendo laŭ kiu ''sati'' estis praktikita en la historio ne estas konata klare. Tamen, dum la frua moderna periodo de la [[Mogola Imperio]], ĝi estis notinde asocia kun la elitaj hinduismaj klanoj de [[Rajputoj]] en okcidenta [[Barato]], kio markis unu el la punktoj de diverĝo inter la Rajputa kulturo kaj la islama kulturo de la [[Mogola Imperio]].<ref name="AsherTalbot2006">{{citation|last1=Asher|first1=Catherine B.|last2=Talbot|first2=Cynthia|title=India before Europe|url=https://books.google.com/books?id=1GEWAwAAQBAJ&pg=PT268|year=2006|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-91561-8|pages=268–}}</ref> Komence de la 19a jarcento, la [[Brita Orienthinda Kompanio]], en la procezo etendi sian regadon al plej parto de Hindio, dekomence toleris la praktikon; William Carey, brita kristana evangeliisto, notis 438 okazojn ene de areo de 48 km de radiuso el la ĉefurbo Kolkato, en 1803, spite malpermeson ene de Kolkato.<ref name="Bpp">{{cite web |last1=Hardgrave, Jr |first1=Robert L. |title=Bengal Past and Present |url=https://www.laits.utexas.edu/solvyns-project/Satiart.rft.html |website=University of Texas |accessdate=12a de septembro 2018}}</ref> Inter 1815 kaj 1818, la nombro de okazoj de ''sati'' en Bengalo duoblis el 378 ĝis 839. Opozicio al la praktiko de ''sati'' fare de britaj kristanaj evangeliistoj, kiel Carey, kaj de Hinduismaj reformistoj kiel [[Ram Mohan Roy]], finfine kondukis la Britan Ĝeneralan Guberniestron de Hindio nome Lord William Bentinck aprobi la leĝon "Bengal Sati Regulation" de 1829, deklarante la praktikon de bruligado aŭ enterigo de vivaj Hinduaj vidvinoj punebla per krimtribunaloj.{{sfn|Sharma|2001|pp=6–7}}<ref name="marshman">{{cite book|last=Marshman|first=John Clark|title=History of India from the earliest period to the close of the East India Company's government |publisher= Edinburgh: W. Blackwood |year=1876|page=374|url=https://books.google.com/books?id=tbmT_Tv-VGUC&pg=PA357|isbn=9781108021043}}</ref><ref name="dodwell">{{cite book|title=The Cambridge History of the British Empire, Volume 5. The Indian empire 1858–1918|editor= H. H. Dodwell|year=1932| page=140| url=https://books.google.com/books?id=G-48AAAAIAAJ&pg=PA140}}</ref> Tio estis sekvita de alia leĝaro en [[1856]], [[1870]] kaj [[1891]].

 

==Notoj==

<references/>

 

{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Sepultado]]

[[Kategorio:Sinmortigo]]

[[Kategorio:Kulturo de Barato]]

[[Kategorio:Virinaj rajtoj laŭ religioj]]