Helenisma arto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{redaktata}}
[[Dosiero:Laocoön_and_His_Sons.jpg|thumb|300px|''Laokoonto kaj liaj filoj'', 2-a aŭ 1-a jarcento a.K. [[Vatikanaj muzeoj|Muzeo Pio-Klementino]] (Vatikanurbo).]]
[[Dosiero:Pergamonmuseum Pergamonaltar.jpg|thumb|300px|''[[Altaro de Pergamo]]'', [[Muzeo de Pergamo]] (Berlino).]]
 
La '''helenisma arto''', historiografia nomigo per kiu oni etikedas la [[arto]]n de la [[helenisma periodo]] (ekde fino de la 4a jarcento a.K. ĝis la [[romia imperio|imperia romia epoko]]), estis viktimo dum multe da tempo de la relativa malaprezo per kiu la kritikistoj de arto estis konsiderinta ĝin «''Cessavit Deinde ars''» -«kaj poste tiu arto malaperis»-, asertis [[Plinio la Maljuna]]<ref>[[Plinio la Maljuna]], ''Naturalis historia'', XXXIV, 52</ref> post priskribi la klasikan [[skulptarto]]n de [[Antikva Grekio]]). Tamen, multaj el la plej gravaj verkoj de greka arto apartenas al tiu periodo (nome la ''[[Altaro de Pergamo]]'', la ''Laokoonto kaj liaj filoj'', la ''[[Melosa Venuso]]'', la ''[[Venkantino de Samotrako]]'', ktp.)
{{redaktata}}
 
Dum la helenisma periodo okazis granda peto de verkoj de [[arkitekturo]], [[skulptarto]] kaj [[pentrarto]], parte pro la ekonomia prospero de la epoko, pro la konkurenco kiun la reĝoj havis inter si pro siaj klopodoj plibeligi siajn urbojn, kaj la antikvajn kaj la ĵus fonditajn kaj pro la apero de la burĝa socia klaso, tre multnombra, kun grandaj ekonomiaj ebloj kiuj permesis al ili rivali kun la grandaj senjoroj. La plej gravaj klientoj por arto estis tiel la reĝoj kaj la [[burĝaro]], dum restis duarange la oficiala mendado de religia tipo. Alia fenomeno karaktera de tiuj tempoj estis la fokuso al la [[urbanizado]] kiu havigis grandajn artajn komisiojn. La helenisma arto hegemoniis kaj etendiĝis tra la tuta helenisma mondo, kaj kvankam per diversaj skoloj ekzistis ĉiam komuna kreo, io simila al tio kio okazis kun la [[kojnea greka lingvo]], en areoj pli mal pli koincidaj kun tiuj sur kiuj poste instaliĝos la [[Orienta Romia Imperio]].
Linio 12:
==Skulptarto==
Inter ĉefaj trajtoj de la helenisma [[skulptarto]] estas la okupo pri la vestoj, la travideblo de la vestoj, la fleksebleco en la sintenoj ktp. Tiel, la Melosa Venuso, eĉ ene de la klasika tradicio, distingiĝas per la tordo de siaj talioj. Oni serĉis ĉefe la esprimivon kaj la energion. Tio estas speciale evidenta en [[portreto]]j: pli ol la precizeco de la trajtoj, la artisto intencas montri la karakteron de sia modelo. En la grandaj statuoj, la artisto esploras novajn temojn kiel la [[doloro]], la dormo aŭ la maljuneco. [[Laokoonto]], atakita de serpentoj, klopodas malespere liberiĝi sen atenti siajn mortontajn filojn. Tio estis tipa ekzempleo de la helenisma skulptarto.
 
==Pentrarto kaj mozaikoj==
Grandiozeco, realismo kaj tendenco al [[okultrompo]] estas kelkaj trajtoj de la helenisma [[pentrarto]] videblaj ĉefe en la [[mozaiko]]j. La famoso mosaico de Alejandro de la Casa del Fauno en Pompeya, que muestra el enfrentamiento del joven conquistador con el Gran Rey Darío III en la Batalla de Issos, es una copia de una obra descrita por Plinio el Viejo (XXXV, 110) como pintada por Filoxeno de Eretria para Casandro de Macedonia al final del siglo IV a. C. Se pueden apreciar la elección de colores, la composición del conjunto en movimiento y la expresividad de los rostros.
 
==Notoj==