Astrometrio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La '''astrometrio''' (laŭvorte ''stela mezuro'') estas la geometria parto de [[astronomio]] kaj estas rigardata kiel lanecesa kontraŭofundamento de [[astrofiziko]]. Ĝi inkluzivas la mezuradon kaj komputadon de astraj pozicioj kaj iliaj movadoj. Ĝis la etablaĵo(?)granda kreskado de astrofiziko post la invento de [[spektroskopio]] je ĉirkaŭ [[1850]], la astrometrio kaj la sfera geometrio ludis plej ĉefan parton en la astronomio. Laŭ [[de Vegt]], la astrometrio estas la scienco de la '''geometria konstruo de la [[universo]]''' (pozicio, movado kaj distanco de astroj) aŭ la ''mezurado de la ĉielo''. Plue ĝi donas koordinatan bazon por la [[geodezio]].
 
Ĉiuj branchoj de astronomio uzadas astrometriajn rezultojn, speciale post la lanchoj de la astrometriaj satelitoj Hipparcos kaj Gaia<ref>[[Gaia]]</ref> en respektive 1989 kaj 2013. Gaia jam donis precizajn astrometriajn resultojn por du mil milionoj da steloj<ref>Høg E. 2009, 400 Years of Astrometry: From Tycho Brahe to Hipparcos. Experimental Astronomy, Volume 25, Issue 1-3, pp. 225-240. DOI: 10.1007/s10686-009-9156-7, Bibcode: 2009ExA....25..225H</ref><ref>(en) Høg E. 2018, ''[http://arxiv.org/abs/1804.10881 Astrometry history: Hipparcos from 1964 to 1980]''. 52 pp.</ref>.
 
Laŭ Chr. de Vegt, la astrometrio estas la scienco de la geometria konstruo de la [[universo]] (pozicio, movado kaj distanco de astroj) aŭ la ''mezurado de la ĉielo''. Plue ĝi donas koordinatan bazon por la [[geodezio]].
 
Taskoj en la nuntaga astrometrio estas tiaj:
* konstruado de katalogoj kun precizaj pozicioj kaj mem-movadoj de astroj
* konstrui spacajn datenbankojn
* konstruado de la fundamenta rilatkoordinatsistemosistemo de koordinatoj por rilati astronomio kajkun tersciencoj
* evoluo de mezurmetodoj kaj mezuriloj: unuflanke surtere (optikaj teleskopoj kaj sensoroj, infraruĝ- kaj radioteleskopoj ktp.); aliaflanke per astrometriaj satelitoj kaj interplanedaraj kosmosondiloj
* efektivigi koncernajn mezuradojn kaj internaciajn kampanjojn
* reduktoanalizo de mezuradoj kaj normigado de rilataj metodoj
 
==Fakuloj==
* [[Erik Høg]]
 
{{Projektoj|commonscat=Astrometry}}