Aveno: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Kelkaj lingvaj ĝustigoj.
Linio 17:
|komunejo = Avena
}}
'''Aveno''' ({{lang-la|Avena}}) estas genro de unu, du aŭ plurjaraj herboj (''Avena'' el [[graminacoj]]) kun [[spiketo]]j, kiuj pendas sur longaj maldikaj [[pedicilo]]j kaj kiuj konsistas el 2-3 [[floro]]j komuneordinare kovritaj per [[glumo]]j. Aveno nomatas ankaŭ ties grajnoj.
 
Oni nomas aveno ĉiun vegetaĵon el la genro ''Avena''. Sed la nomo estas ambigua : Avenoaveno nomasnomiĝas ankaŭ ekzemple ''[[Arrhenatherum elatius]]'' aŭ ''[[Trisetum flavescens]]'', kiuj ne apartenas al la genrongenro ''Avena''.
 
Aveno estas uzata kiel karakteriza nutraĵo por [[ĉevalo]]j, sed ankaŭ en diversaj formoj kiel manĝaĵo por la homoj, ekzemple por [[avenlakto]].
 
'''[[KutimaOrdinara aveno]]''' (''[[Avena sativa]]'') havas fortanfortikan radikaron, tiel ke ĝi toleras eĉ magran agrongrundon. Ĝi estas planto unujara (vegeta periodo 120-140 tagoj estas ĝia vegeta periodo), malofte travintra (vegeta periodo 260-300 tagoj) planto. Ĝi havas kavan, cilidran [[ŝalmo]]n ([[tigo]]n) kun pli kaj pli longiĝantaj internodoj. La alterne starantaj folioj estas lancoformaj. Ĉe ties akselo, la ĉirkaŭbrakuma oreleto apenaŭ evoluis. La [[grapolo]] konsistas el [[spiko]]j, konsistantaj el 2-3 [[floro]]j (spiketoj). La floroj estas duseksaj. Oni povas paroli pri unuflanka grapolo aŭ disbranĉanta grapolo. La kariopson kovras flavaj aŭ brunajnbrunaj kelkfoje nigraj senaristaj [[paleo]]j. Oni povas vidi kaveton sur la dorsa flanko de la kariopso. La [[grajno]] pintiĝas demezeekde la mezo.
 
== Parazitoj==
En sia artikolo ''L'ergot de l'avoine en Algérie''<ref>Bulletin de la société d'histore naturelle d'Afrique du Nord 1923 tomo 14 [http://bibdigital.rjb.csic.es/ing/Libro.php?Libro=1848 La Biblioteca Digital del Real Jardín Botánico vidu paĝoj 290-293]</ref> 1923 profesoro de Maison carrée L. Ducellier priskribis atakojn de [[ergotfungo]] sur avenoj. ''Avena sterilis'' kaj ''Avena fatua'' estas kuplo dedu gastigantoj. Li observis ergotfungon ankaŭ ergotfungo sur ''[[Avena sterilis]]'', ''Avena barbata'' kaj ''[[Avena abyssinica]]''.
 
== Ĉefaj specioj ==